Аляксандр Мішчанка: Беларусь – гэткі парк савецкага перыяда
Пытанне “а што пра нас людзі скажуць?” – ці не самае беларускае. Сапраўды, у нашым нацыянальным характары ёсць такі характэрны пунцкік: як мы выглядаем у вачах суседзяў, што пра нас пішуць і што пра нас думаюць іншыя.
Якой бачыць украінец сучасную Беларусь? Як успрынялі ў Менску ўкраінскую Рэвалюцыю Годнасці? Ці могуць у прынцыпе варагаваць беларусы і ўкраінцы?
Наш украінскі карэспандэнт Марцін Война пагутарыў з кіеўскім праграмістам Аляксандрам Мішчанкам, які рэгулярна бывае ў беларускай сталіцы і выкладае праграмаванне ў прыватнай менскай фірме.
РР: У Беларусі вы бываеце рэгулярна ўжо ці не дзесяць гадоў. Ці адбыліся, на ваш капыл, нейкія змены за гэты час?
Аляксандр Мішчанка: Першы раз я патрапіў у Беларусь у 2001 годзе. Уражанне – гэткі парк савецкага перыяда. У нас нейкія змены адбываліся ўвесь час, а ў Беларусі так усё і засталося закансерваваным у СССР. Калі я ехаў у Беларусь у 2005 годзе, я ўжо меў пэўныя меркаванні. І 2005 годзе ў параўнанні з 2001-м нічога асабліва не змянілася. А вось калі я пачаў рэгулярна ездзіць у Менск па працы, змены адбыліся – найперш, у эканамічным плане.
РР: Калі параўнаць Беларусь і Украіну, то што лепш і горш у вас і ў нас?
Аляксандр Мішчанка: Гэта розныя краіны. Ва Украіне мне падабаецца найперш то, што ў нас больш свабоды. Але ў Беларусі куды больш парадку. Можа, гэты парадак абмяжоўвае свабоду, але то ўжо іншая гаворка… Парадак, чысціня – так. Дарогі добрыя, калі параўноваць з нашымі.
РР: Вы выкладаеце праграмаванне ў прыватнай менскай фірме. Калі параўнаць вашых слухачоў з украінскімі аднагодкамі – у чым розніца?
Аляксандр Мішчанка: Сярод беларусаў ёсць людзі, якія ганарацца тым, што маюць. Ёсць тыя, якія хочуць зменаў. Некаторыя вельмі радыя за Украіну, дзе пачаліся сапраўдныя змены. Добра, што людзі гэтыя не плывуць па плыні, а хочуць нешта змяніць, і гэта добра.
РР: Як вашыя менскія знаёмыя ўспрынялі Рэвалюцыю Годнасці?
Аляксандр Мішчанка: Прынамсі, не было ніводнага чалавека, які б сказаў, што гэта пагана. Калі мы потым вандравалі па Беларусі машынай, то сустракаліся і з агрэсіяй. Пераважна, гэта людзі 45-50 гадоў. На мой капыл – тут вінаватыя сродкі масавай інфармацыі, якім тыя людзі прызвычаіліся верыць. Бо ніякіх іншых і няма. Калі нейкая бабка пачынае лямантаваць: “Гэта ўсё з-за вас! Цяпер з-за вас і ў нас пагана! З-за вас курс даляра абваліўся!” – то гэта не яе віна. Гэта вынік прагляду тэлевізіі, якая дае абсалютна аднабаковую інфармацыю.
РР: Не бачыў ніводнага ўкраінца, які б не разумеў беларускай, і ніводнага беларуса, які не разумее ўкраінскую. Вы спрабавалі ў Менску гаварыць украінскай?
Аляксандр Мішчанка: Так, калі я спачатку прыяжджаў у Менск, то спрабаваў у крамах гаварыць “дякую!”, “будь ласка!” і гэтак далей. І людзі збольшага мяне разумелі, пытанняў ніякіх не было. Мне ж таксама цікава і беларуская мова, некаторыя словы і выразы я вывучыў. І, натуральна, калі маю нагоду іх ужываць, то ўжываю. Нашы мовы вельмі падобныя адна да адной!
РР: Беларусы ваююць на баку Украіны, але ёсць і беларускія наёмнікі сярод сепаратыстаў. Як у гэтым неадназначным кантэксце ставяцца ва Украіне да беларусаў?
Аляксандр Мішчанка: Увогуле, як да тых жа чачэнцаў ці да расейцаў, якія таксама ваююць і за Украіну, і супраць яе. У той жа Антытэрарыстычнай аперацыі на баку Украіны ваюе багата не проста расейскамоўных, а менавіта расейцаў менавіта па нацыянальнасці. Яны бароняць свае сем’і. Але ж расейцы, ці “россіяне” ёсць і на баку сепаратыстаў. Увогуле, тут канфлікт не па нацыянальнай прыкмеце, гэта канфлікт ідэяў.
РР: Як на ваш капыл – беларусы і ўкраінцы ў прынцыпе могуць татальна варагаваць?
Аляксандр Мішчанка: А калі такое было? Мы жылі ў адной дзяржаве, Вялікім Княстве Літоўскім, і маем агульную гісторыю!
Аляксандр Мішчанка: Вядомы ў інтэрнэт-супольнасці як аўтар папулярных некамерцыйных праграм “Радавод” і “Украінскія шахматы”. Пры гэтым усе праграмы прынцыпова перакладзеныя і на беларускую мову.
Марцін Война, Беларускае Радыё Рацыя
