У праваслаўных вернікаў пачаўся Успенскі пост
У праваслаўных вернікаў сёння пачынаецца апошні са шматдзённых пастоў у годзе – Успенскі пост, які ўсталяваны ў памяць пра Багародзіцу. Па царкоўным паданні, Багародзіца ведала пра час свайго пераходу з гэтага свету, яна рыхтавалася да падзеі постам і ўзмоцненай малітвай, хоць і не мела патрэбу ў ачышчэнні душы ці выпраўленні: усё яе жыццё было ўзорам святасці і ахвярнасці.
Праваслаўныя посьцяць, пераймаючы подзвігу найсвяцейшай Багародзіцы, жадаючы хоць бы збольшага прыпадобніцца да яе чысціні.
Успенскі пост доўжыцца ўсяго два тыдні – з 14 па 27 жніўня. Пачынаецца ён бурштынавым мядовым Спасам (першым з трох летніх святаў, прысвечаных Збаўцу) і заканчваецца святам Успення Божай Маці. Па сваёй строгасці Успенскі пост набліжаецца да Вялікага посту. У панядзелак, сераду і пятніцу царкоўны статут прадпісвае „сухаядзенне” (хлеб, вада, садавіна, варэнне, гародніна, узвар), у аўторак і чацвер – вараную ежу, але без масла. Забараняецца ўжываць прадукты жывёльнага паходжання, у тым ліку рыбу. Рыба дазваляецца толькі ў дзень свята Праабражэння Гасподняга 19 жніўня. Па царкоўным статуце алей належыць у суботу, нядзелю, а таксама ў святочныя дні. Нягледзячы на строгасць, Успенскі пост здаўна лічыўся самым прыемным і лёгкім, таму што аснову нішчымнага стала складаюць маладая бульба, грыбы, спеюць у гэтую пару гародніна і садавіна.
Успенскі пост, як і любы іншы, мае сваёй мэтай ўзмацненне духоўнага жыцця. Пост абавязкова павінен спалучацца з малітвай, пакаяннем, здзяйсненнем добрых спраў міласэрнасці, барацьбой з грахоўнымі страсцямі і звычкамі. Пачатак посту супадае са святам у гонар Крыжа Гасподняга. Гэтае свята зарадзілася ў дзявятым стагоддзі ў Канстанцінопалі. У жніўні ў тых краях часта бывалі эпідэміі, таму і прынятае было ў самым пачатку месяца (1 жніўня па старым стылі) праходзіць па ўсім горадзе хросным ходам з галоўнай святыняй хрысціянскага свету – з Крыжам Гасподнім. Свята суправаджаецца вынасам крыжа, хросным ходам і ўрачыстым вадохрышчам рэк, азёр, вадаёмаў. Таму ў народзе гэтае свята называюць яшчэ мокрым Спасам.
Першы Спас у некаторых месцах клічуць мядовым. „На першы Спас заломваюць соты, на першы Спас і жабрак мёду паесць”, – кажуць у народзе. Сяляне лічылі, што з гэтага дня пчолы перастаюць даваць мёд. Першыя соты звычайна неслі ў царкву: не толькі на асвячэнне, але яшчэ і „на памін бацькоў”. З першага Спаса пачынаўся пасеў азімай збажыны. „Першы Спас – першы пасеў”, – казалі нашы продкі і абавязкова прыносілі ў царкву насенне, а палі перад сяўбой акраплялі святой вадой святары. Асвячалі таксама калодзежы. Існуюць такія народныя прыкметы: „з першага Спаса адцвітаюць ружы, падаюць добрыя росы”, „на мокры Спас коней купаюць, а пчолы перастаюць насіць мядовы хабар”.
Фота kp.ru
