Прадстаўнікоў апазіцыі ў УВК у 2-3 разы менш, чым на папярэдніх выбарах
Агульная колькасць прадстаўнікоў апазіцыйных партый ва ўчастковых выбарчых камісіях падчас цяперашняй парламенцкай кампаніі склала 21 чалавек, ці 0,033% ад агульнага складу членаў УВК, што ў два-тры разы менш, чым на папярэдніх парламенцкіх выбарах 2008, 2012 па і 2016 гадоў. Пра гэта гаворыцца ў аналітычным справаздачы па выніках назірання за фармаваннем участковых выбарчых камісій. Назіранне за выбарамі ў Палату прадстаўнікоў ажыццяўляюць „Беларускі Хельсінкскі камітэт” і ліквідаваны ўладамі цэнтр „Вясна” ў межах кампаніі „Праваабаронцы за свабодныя выбары”.
2 кастрычніка завяршылася фармаванне УВК, якія непасрэдна ажыццяўляюць арганізацыю галасавання і падлік галасоў. Усяго было створана 5.785 УВК, у іх склад увайшло 63.646 чалавек.
Як адзначаецца ў аналітычнай справаздачы праваабаронцаў, пры фармаванні УВК быў відавочны дыскрымінацыйны падыход выканкамаў да прадстаўнікоў апазіцыйных партый: з 495 вылучаных у склад УВК увайшоў толькі 21 чалавек (4,2% ад вылучаных), у той час як з 3.884 вылучаных праўрадавымі партыямі ў склад УВК увайшлі 3.763 чалавекі (96,9% ад вылучаных), а ад пяці найбуйнейшых праўрадавых грамадскіх аб’яднанняў — БРСМ, „Белая Русь”, Саюз жанчын, Саюз ветэранаў, Беларускі фонд міру і прафсаюзаў ФПБ было вылучана 28.980 чалавек, з якіх у склад камісій увайшлі 27.790 чалавек (95,9% ад вылучаных).
Усе назіральнікі кампаніі „Праваабаронцы за свабодныя выбары” мелі магчымасць бесперашкодна прысутнічаць на пасяджэннях органаў, якія ўтвараюць УВК. Назіранне ажыццяўлялася на 41 пасяджэнні органаў (райвыканкамаў і адміністрацый у гарадах), якія ўтваралі УВК.
„У большасці выпадкаў (77,5%) абмеркавання вылучаных у склад прэтэндэнтаў не адбывалася і галасаванне праходзіла па загадзя вызначаных спісах прэтэндэнтаў без абмеркавання кандыдатур (52,5% выпадкаў). У асноўным гэта тычылася УВК, у якіх не было конкурсу і ўсе вылучаныя асобы былі ўключаныя ў камісіі”, — гаворыцца ў справаздачы.
Пры гэтым у шэрагу выпадкаў назіральнікі паведамляюць, што прэтэндэнты былі загадзя адабраныя „рабочымі групамі”, якія былі спецыяльна створаныя выканкамамі.
У большасці выпадкаў назіральнікі адзначаюць „вытворчы прынцып” фармавання выбарчых камісій, калі сябры камісіі прадстаўляюць адзін і той жа працоўны калектыў, а іх непасрэдныя начальнікі з’яўляюцца старшынямі гэты выбарчых камісій. Склад УВК, паводле ацэнак назіральнікаў, не выявіў значных зменаў з моманту правядзення папярэдніх выбарчых кампаній.
„Адсутнасць у выбарчым заканадаўстве гарантый уключэння ў склад выбарчых камісій прадстаўнікоў, вылучаных усімі палітычнымі суб’ектамі, якія бяруць удзел у выбарах, як і раней, робіць магчымым адвольны і дыскрымінацыйны падыход у дачыненні да апазіцыйных партый і рухаў”, — канстатуюць прадстаўнікі кампаніі „Праваабаронцы за свабодныя выбары”.
Міжнародныя і незалежныя назіральнікі неаднаразова звярталі ўвагу на праблему адсутнасці ў выбарчых камісіях прадстаўнікоў апазіцыі. Камісіі, утвораныя толькі з прадстаўнікоў праўладных партый і арганізацый, не могуць забяспечыць празрыстасць і дэмакратычнасць выбарчай кампаніі, заяўлялі яны.
Выбары ў Палату прадстаўнікоў пройдуць 17 лістапада. З 8 верасня ў краіне праходзіць працэс вылучэння кандыдатаў ад партый, працоўных калектываў, а таксама шляхам збору подпісаў. Пачатак агітацыйнага перыяду кампаніі прызначаны на 8 кастрычніка.
belapan.by
