Імгненні жыцця Яўгеніі Янішчыц



Штогод у другой палове лістапада на Піншчыне ладзяцца мерапрыемствы па папулярызацыі творчасці знакамітай зямлячкі, паэтэсы Яўгеніі Янішчыц (1948-1988). Гэтыя дні абраныя не выпадкова – 20 лістапада дзень нараджэння “палескай ластаўскі”, як яе называў Ніл Гілевіч, а 25 лістапада дзень трагічнай гібелі яскравай прадстаўніцы беларускай літаратуры другой паловы ХХ стагоддзя.

З нагоды Беларускае Радыё Рацыя наведала родныя мясціны Янішчыц у Пінскім раёне. У вёсцы Рудка захавалася хата, дзе нарадзілася паэтэса, а ў суседняй вёсцы Парэчча дагэтуль працуе школа. У яе будынку месціцца Народный музей творцы (званне “Народны” атрыманае ў чэрвені 2013 года). Ідэя стварэння належыць настаўніку Фёдару Цудзіла, але неверагоднай цяжкасці працу па ажыццяўленню ініцыятывы зрабіла Антаніна Сідарук, якая і ўзначальвае ўстанову. Усяго адзін пакой, але інфармацыі, матэрыялаў там багата. Звыш тысячы экспанатаў і штогод сотні ўдзячных наведвальнікаў.

21 лістапада 1998 год: адкрыццё музея ў Парэчча

“Хлеб ды соль” прымае Вячаслаў Сашко, старшыня Пінскага раённага выканаўчага камітэта ў 1997-2006 гадах.

Перад адкрыццём прамаўляе заснавальніца музея Антаніна Сідарук.

Прысутныя на ўрачыстасці.

Маці Марыя Андрэеўна разам з тагачасным кіраўніком Пінскага раёна Вячаславам Сашком перарэзвае чырвоную стужку.

На дапамогу прыйшоў Васіль Шуст, кіраўнік Пінска ў 1995-2005 гадах.

Першая экскурсія Антаніны Сідарук у музеі.

Выступае Іван Калоша, заснавальнік і першы дырэктар Народнага літаратурна-краязнаўчага музея Якуба Коласа ў Пінкавічах (гл.: Якуб Колас на Пінскім Палессі. Цікавыя гісторыі).

Сярод удзельнікаў літаратар Анатоль Шушко (гл.: Як Ніл Гілевіч у палешука іспыт прымаў).

Слова мае Васіль Шуст, старшыня Пінскага гарадскога выканаўчага камітэта ў 1995-2005 гадах.

Ганаровыя госці Леанід Дранько-Майсюк і Мікола Пракаповіч.

Разам з маці паэтэсы Заслужаны дзеяч культуры Беларусі Дземьян Лемяшэўскі.

Некалькі музейных экспанатаў

Як вучылася Янішчыц у школе: мовы на пяць, а матэматыка на тры.

Дылом БДУ: філолаг, выкладчык.

Першы зборнік вершаў – рукапісны, аўтарскі.

Ёсць у музеі і вопратка, як напрыклад паліто і абутак.

Партфелі і сумкі паэтэсы.

У 1986 годзе за кнігу лірыкі “Пара любові і жалю” Янішчыц узнагароджана Дзяржаўнай прэміі БССР імя Янкі Купалы.

Царква Раства Багародзіцы пабудаваная ў 1912 годзе пры фінансавай дапамозе Рамана Скірмунта. У ёй хрысцілі паэтэсу (гл.: Раман Скірмунт. 80-я гадавіна забойства).

Момант адкрыцця мемарыяльнай дошкі на хаце ў вёсцы Рудка, дзе прайшло дзяцінства. Janisczyc22 – Бюст Яўгеніі Янішчыц, выкананы беларускім скульптарам, народным мастаком Беларусі Львом Гумілеўскім.

Імгненні Яўгеніі Янішчыц

У 1981 годзе Янішчыц удзельнічала ў працы XXXVI сесіі Генеральнай Асамблеі ААН.

Сустрэча з паэтамі. Менскі інстытут культуры, 4 сакавіка 1988 год.

Сяргей Законнікаў (паэт, публіцыст, на той момант рэдактар часопіса “Полымя”) і Яўгенія Янішчыц на свяце паэзіі.

Чарга па аўтограф на адной з менскіх вуліц.

Баку, 1981 год. Яўгенія Янішчыц, Сяргей Баруздзін, Васіль Быкаў, Ніл Гілевіч (гл.: Пра Шамякіна, Быкава, Крапіву, Лынькова…).

Баку, 1981 год. Васіль Быкаў, Яўгенія Янішчыц, Ніл Гілевіч. Дарэчы, Быкаў і Гілевіч узялі пад патранаж ня толькі Янішчыц, але і яшчэ адную знакамітую ўраджэнку Піншчыны – Любоў Тарасюк (гл.: Гілевіч і Быкаў выхавалі “палескую разумніцу”).

Максім Танк і Яўгенія Янішчыц.

На свяце паэзіі ў гонар 98-годдзя Янкі Купалы, 1980 год.

Чарга па аўтограф да ўлюблёнай паэтэсы.

Анатоль Бутэвіч (дзяржаўны дзеяч, дыпламат, пісьменнік) ды Яўгенія Янішчыц.

 “Палеская ластаўка” у момант літаратурнай імпрэзы.

Яўгенія Янішчыц, Таіса Бондар, Ніл Гілевіч, Пімен Панчанка, 1983 год.

Разам з аднакурснікам Алесям Разанавым, 1987 год.

Нечаканая сустрэча з Піменам Панчанка, 1983 год.

На памяць літаратуразнаўцу, крытыку Уладзіміру Гніламёдаву.

Яўгенія Іосіфаўна Янішчыц (20 лістапада 1948, Рудка, Пінскі раён – 25 лістапада 1988, Менск) – адна з самых яскравых і таленавітых прадстаўнікоў беларускай літаратуры другой паловы XX стагоддзя. У 1971 годзе скончыла філалагічны факультэт БДУ. Працавала літкансультантам у “Сельскай газеце” ды загадчыкам аддзела паэзіі часопіса “Маладосць”. У 1981 годзе удзельнічала ў працы XXXVI сесіі Генеральнай Асамблеі ААН. У 1980-я гады член праўлення і прэзідыума Саюза пісьменнікаў Беларусі ды дэпутат райсавета Савецкага раёна Менска. Аўтарка дзесятка паэтычных зборнікаў.

Беларускае Радыё Рацыя