Выстава «Нас зразумеюць праз 100 гадоў. Лазар Хідэкель»
У лютым 2020 года спаўняецца 100 гадоў з моманту заснавання сусветна вядомага мастацкага аб’яднання УНОВІС, створанага ў Віцебску па ініцыятыве Казіміра Малевіча. Напярэдадні гэтай знамянальнай даты ў Беларусі стартаваў маштабны праект #UNOVIS100, які рэалізуецца Цэнтрам беларуска-яўрэйскай культурнай спадчыны сумесна з Музеем гісторыі Віцебскага народнага мастацкага вучылішча і кампаніяй А1. Галоўнай падзеяй стане першая ў гісторыі Беларусі выстава Лазара Хідэкеля, якая адкрыецца ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь 15 лютага.
“Нас зразумеюць праз 100 год. Лазар Хідэкель” – першая ў Беларусі персанальная выстава першага ў свеце супрэматычнага архітэктара, мастака, наватара і яркага прадстаўніка авангарду. Дзякуючы падтрымцы А1 спецыяльна для выставы ў Менск з Нью-Ёрка будуць дастаўлены каля 100 арыгінальных работ і дакументы УНОВІСа з архіва сям’і Хідэкелей. Унікальную экспазіцыю можна будзе ўбачыць у Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь да 15 красавіка.
“Словы Лазара Хідэкеля “Нас зразумеюць праз 100 гадоў” і містычныя супадзенні натхнілі на стварэнне канцэпцыі выставы. Дзіўна, што першая на радзіме персанальная выстава Хідэкеля будзе праходзіць у яго дзень нараджэння – 29 лютага. Праз 100 год Беларусь зноў можна назваць цэнтрам развіцця тэхналогій будучыні. Каб падкрэсліць гэтую ідэю, да працы над выставай прыцягнуты маладыя беларускія архітэктары і IT-спецыялісты па віртуальнай рэальнасці. Рыхтуецца шэраг калабарацый з дызайнерамі, суправаджальная праграма лекцый і мерапрыемстваў і іншыя цікавыя праекты, звязаныя з творчасцю УНОВІСа і Хідэкеля”, – адзначыла заснавальнік Цэнтра беларуска-яўрэйскай культурнай спадчыны Мая Кацнельсон.
Дакументы і працы для выставы ў Мінску падала сям’я Лазара Хідэкеля: яго сын – вядомы архітэктар і дызайнер Марк Хідэкель з жонкай, доктарам мастацтвазнаўства Рэгінай Хідэкель, а таксама іх сынам – архітэктарам Раманам Хідэкелем. Усе яны прыедуць на адкрыццё з Нью-Ёрка. У кастрычніку 2019 года пры ўдзеле спадчыннікаў у Мінску ўпершыню прайшло ўручэнне прэстыжнай узнагароды для архітэктараў – Міжнароднай прэміі імя Лазара Хідэкеля.
УНОВІС: чэрвень 1922. Віцебск. Фота: Музей гісторыі Віцебскага народнага мастацкага вучылішча
“Спадчына “уновісцаў” раскідана па розных краінах свету. Любы музей або прыватны калекцыянер ганарыцца сваімі экспанатамі, пад якімі стаяць імёны Казіміра Малевіча, Эль Лісіцкага і іншых мастакоў “віцебскага рэнесансу”. Лазар Хідэкель, безумоўна, адзін з іх, і вяртанне яго прац на радзіму, дзе 100 год таму ён пачаў распрацоўваць свае наватарскія праекты гарадоў над вадой і касмічных паселішчаў, – гістарычная падзея”, –падкрэсліў генеральны дырэктар Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь Уладзімір Пракапцоў.
Напярэдадні 100-годдзя УНОВИСа, 12-13 лютага, у Музеі гісторыі Віцебскага народнага мастацкага вучылішча пройдзе прадстаўнічая міжнародная навуковая канферэнцыя з удзелам замежных даследчыкаў гісторыі авангарду. Яна завершыць сваю працу ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь 14 лютага, у дзень 100-годдзя УНОВІСа. Праграма далейшых мерапрыемстваў праекта #UNOVIS100 будзе апублікаваная пазней.
“Работы Лазара Хідэкеля ўжо даўно сталі сусветнай спадчынай, і мы вельмі рады, што пры ўдзеле А1 яны нарэшце будуць прадстаўлены ў Беларусі, – адзначыў начальнік аддзела карпаратыўных камунікацый кампаніі A1 Мікалай Брэдзялёў. – Падтрымка важных артэфактаў нацыянальнай культуры вельмі важная для нашай кампаніі. У праекце #UNOVIS100, які мы рэалізуем сумесна з нашымі партнёрамі, нам хацелася б падкрэсліць выключнае значэнне для сусветнага культурнага кантэксту тых працэсаў, якія адбываліся ў Віцебску ў 1920-я гады, а таксама вярнуць на радзіму імёны нашых выбітных мастакоў”.
У рамках праекта #UNOVIS100 з 23 студзеня па 23 лютага дакументальны фільм “УНОВИС” будзе бясплатна даступны на відэасэрвісе VOKA. Карціна рэжысёра Яўгена Сяцько распавядае пра тое, чаму першая ў свеце школа супрэматызму ўзнікла менавіта ў Віцебску, у чым выявіўся яе ўплыў на сучасную культуру і мастацтва і як гэта праслаўляе Беларусь ва ўсім свеце. 22 студзеня адбыўся спецыяльны паказ фільма “УНОВИС” у кінатэатры VOKA CINEMA.
