Трохгадовы праект ПРААН па развіцці бізнесу ў рэгіёнах завяршыўся ў Беларусі
Больш за 3 тыс. чалавек прынялі ўдзел у мерапрыемствах праекта «Садзейнічанне занятасці і самазанятасці насельніцтва ў малых і сярэдніх гарадах Рэспублікі Беларусь» («Малыя гарады»), які на працягу трох гадоў рэалізоўвалі ПРААН і Мінэканомікі Беларусі пры фінансавай падтрымцы Расейскай Федэрацыі. Створаная на яго сродкі інфраструктура прадаўжае развіваць малы бізнес у Магілёўскай і Віцебскай абласцях, паведаміў БЕЛТА PR-спецыяліст праекта Дзмітрый Новік.
Для эканамічнага развіцця малых гарадоў важна спыніць адток працаздольнага насельніцтва ў вялікія населеныя пункты. На момант запуску праекта ў 2017 годзе ўдзельная вага суб’ектаў малога і сярэдняга прадпрымальніцтва ў агульных бюджэтных паступленнях па Беларусі была роўная 24,9 працэнта, а ў раёнах, выбраных у якасці пілотных пляцовак для рэалізацыі праекта, гэта лічба варʼіравалася ад 10 да 20 працэнтаў.
Для павелічэння гэтых паказчыкаў праектам «Малыя гарады» была створана інфраструктура падтрымкі малога і сярэдняга бізнесу ў шасці гарадах Магілёўскай і Віцебскай абласцей: Крычаве, Мсціславе, Чавусах, Горках, Барані і Глыбокім. Паводле слоў намесніка міністра эканомікі Беларусі і нацыянальнага каардынатара праекта «Малыя гарады» Дзмітрыя Матусевіча, гэта рашэнне было прадыктавана імкненнем падтрымаць прадпрымальнікаў у рэгіёнах і даць ім тыя ж магчымасці, што і ў жыхароў вялікіх гарадоў, дзе размешчана большасць цэнтраў падтрымкі прадпрымальніцтва.
«Мы разлічваем, што гэта прывядзе да росту колькасці субʼектаў малога і сярэдняга прадпрымальніцтва ў гэтых рэгіёнах, – адзначыў Дзмітрый Матусевіч. – Тут мы пайшлі на эксперымент і сталі сведкамі зʼяўлення гібрыдных форм абслугоўвання прадпрымальнікаў. Напрыклад, калі цэнтры падтрымкі прадпрымальніцтва таксама займаюцца бізнес-інкубаваннем або інтэгруюць бізнес-інкубатар у тэхнапарк. Упэўнены, такі перспектыўны субʼект інфраструктуры падтрымкі малога і сярэдняга бізнесу, які будзе ў бліжэйшы час развівацца ў Беларусі».
Цяпер на ўсіх створаных пляцоўках працуюць дасведчаныя эксперты па развіцці малога бізнесу: кансультуюць, дапамагаюць складаць бізнес-планы, шукаць выгадныя крыніцы фінансавання. Некаторыя цэнтры нават даюць у арэнду абсталяваныя памяшканні для офіса на льготных умовах. За час сваёй работы цэнтры падтрымкі прадпрымальніцтва правялі больш за 1,1 тыс. бясплатных кансультацый, дапамаглі ў стварэнні 58 новых субʼектаў бізнесу.
Для кожнага са створаных цэнтраў падтрымкі ўлічваліся асаблівасці рэгіёна. Напрыклад, работа ў Мсціславе арыентавана на раскрыццё турыстычнага патэнцыялу рэгіёна і ўключэнне мясцовых жыхароў у аказанне паслуг гасцям. У мінулым годзе прайшла афіцыйная прэзентацыя інтэрактыўнага турмаршруту, дзе падарожнікам акрамя іншага прапануюць наведаць майстар-класы, дэгустацыі і тэатралізаваныя шоу ад мясцовых прадпрымальнікаў і рамеснікаў. Удалым прыкладам выкарыстання дэмаграфічнай спецыфікі рэгіёна можна лічыць бізнес-інкубатар у Горках на базе тэхнапарка. У самым цэнтры студэнцкага гарадка сельгасакадэміі зʼявілася сучасная каворкінг-прастора, дзе рэгулярна праходзяць навучальныя бізнес-мерапрыемствы і праграмы для стартапаў. Прыцягненне студэнтаў прыбаўляе рабоце бізнес-інкубатара мультыплікацыйны эфект: пасля завяршэння вучобы рэзідэнты бізнес-інкубатара змогуць прымяняць атрыманыя веды і ажыццяўляць ідэі ў сваіх родных гарадах.
З 2017 года праект правёў больш за 110 бясплатных навучальных мерапрыемстваў у гарадах Віцебскай і Магілёўскай абласцей, а таксама ў Менску, дзе збіраліся прадпрымальнікі з усіх рэгіёнаў краіны. Больш за 3 тыс. чалавек прайшлі навучанне асновам прадпрымальніцтва, маркетынгу, франчайзінгу, фінансаванню малога бізнесу ў рэгіёнах. Асаблівую цікавасць выклікалі бізнес-школы «Я сама», дзе жанчын не толькі навучалі асновам вядзення бізнесу, але і дапамагалі пераадолець унутраныя барʼеры і стэрэатыпы аб жаночым прадпрымальніцтве.
«Па выніках праведзеных апытанняў, больш як палавіна ўдзельнікаў атрымала матывацыю на стварэнне свайго бізнесу, а 22 працэнты з усіх апытаных пачалі арганізацыю або пачалі ўжо сваю справу пасля навучання ў нас, – падкрэсліла кіраўнік праекта «Малыя гарады» Марына Каліноўская. – Акрамя таго, па праекце былі распрацаваны спецыяльныя навучальныя дапаможнікі па асновах прадпрымальніцтва, франчайзінгу і кластарах у рэгіёнах. Атрымаць іх бясплатна могуць усе жадаючыя ва ўсіх шасці цэнтрах падтрымкі прадпрымальніцтва, а таксама ў электронным выглядзе на сайце ПРААН».
Бясплатнае навучанне прадоўжыцца і пасля завяршэння праекта дзякуючы намаганням бізнес-інкубатараў, для якіх было закуплена абсталяванне для вучэбнага працэсу, у тым ліку дыстанцыйнага. Адным з першых у такім фармаце пачаў працаваць мсціслаўскі цэнтр падтрымкі прадпрымальніцтва: ужо цяпер на яго сайце ў свабодным доступе можна знайсці відэакурс па павелічэнні продажаў у рознічным гандлі, а ў далейшым курсы будуць распрацоўвацца зыходзячы з запатрабаванняў саміх прадпрымальнікаў.
За тры гады праекту «Малыя гарады» ўдалося выбудаваць плённае супрацоўніцтва паміж дзяржавай, некамерцыйнымі арганізацыямі і прадстаўнікамі дзелавой супольнасці Беларусі. Паводле слоў Пастаяннага прадстаўніка ПРААН у Беларусі Аляксандры Салаўёвай, праект дапамог прадпрымальнікам з рэгіёнаў у пошуку новых партнёраў, пашырэнні сваёй прысутнасці на беларускім і расейскім рынках. «У час навучальных паездак і стажыровак прадпрымальнікі і прадстаўнікі раённых адміністрацый падпісалі пагадненні аб супрацоўніцтве, заключылі дагаворы аб пастаўках, устанавілі пабрацімскія сувязі паміж беларускім і расейскім гарадамі. Дзякуючы тэрытарыяльнай блізкасці з Расеяй прадпрымальнікі Магілёўскай і Віцебскай абласцей атрымалі дадатковыя магчымасці для росту свайго бізнесу», – падзялілася Аляксандра Салаўёва.
Агульны бюджэт праекта склаў амаль $1,2 млн. Дадатковае фінансаванне было выдзелена Банкам развіцця Рэспублікі Беларусь, з якім ПРААН падпісала мемарандум аб супрацоўніцтве. У 2018-2019 гадах па сумесна распрацаванай крэдытнай праграме «Падтрымка рэгіёнаў і жаночага прадпрымальніцтва» са сродкаў Банка развіцця было прадастаўлена ў цэлым $5,8 млн для 140 праектаў субʼектаў малога і сярэдняга бізнесу ў Віцебскай і Магілёўскай абласцях.
Глядзіце таксама
