У Беларусі могуць адмяніць смяротнае пакаранне
У Беларусі мяняюць крымінальнае заканадаўства. «Першы пакет» змен ужо прыняты і ўхвалены парламентам. А вось «другі пакет» толькі рыхтуецца. Яго будуць разглядаць вясной і ўступіць ён у сілу, верагодна, толькі ў наступным годзе (але гэта не дакладна). Расказваем аб самым важным у новай версіі КК.
Адмена смяротнага пакарання і паслабленні для непаўналетніх па 328
Самае галоўнае прапанову ў «другім пакеце» — прапанова выключыць з КК вышэйшую меру пакарання, гэта значыць, смяротнае пакаранне, распавядае «Kyky» са спасылкай на tut.by. Такім чынам, выключнай мерай можа стаць пажыццёвае пазбаўленне волі. Калі змяненне будзе прынята, ужо прысуджаныя да смяротнага пакарання ў якасці альтэрнатывы атрымаюць пажыццёвы тэрмін.
Нагадаем, Беларусь пакуль застаецца адзінай краінай у Еўропе, дзе смяротнае пакаранне дагэтуль ужываецца. За апошнія 20 гадоў у нашай краіне былі пакараныя больш за 400 асуджаных.
Другая не менш важная прапанова аб папраўках у КК — выключыць некалькі злачынстваў, за якія могуць прыцягнуць да крымінальнай адказнасці падлеткаў ва ўзросце з 14 да 16 гадоў. Гаворка аб крадзяжы наркотыкаў (арт. 327 КК), незаконным абароце наркотыкаў (арт. 328 КК), загадзя ілжывым паведамленні аб небяспецы (арт. 340 КК). Нагадаем, артыкул 328 — адзін з самых «папулярных» у краіне.
Трэцяе магчымае змяненне — новае абцяжваючыя акалічнасць здзяйснення злачынства. Гаворка пра выкарыстанне кампутара,інфармацыйных і сеткавых тэхналогій (п. 18 ч. 1 арт. 64 КК). Пры гэтым у крымінальным законе прапануюць замацаваць, што такія змякчальныя абставіны, як яўка з павіннай, актыўнае спрыянне выяўленню злачынства і аказанне медыцынскай і іншай дапамогі пацярпеламу павінны быць улічаныя, нягледзячы на магчымыя абцяжарваючыя абставіны. У такім выпадку пакаранне не можа перавышаць паловы максімальнага тэрміну санкцыі артыкула.
Яшчэ адна навацыя — медыяцыя ў крымінальным праве, гэта значыць, заключэнне пагаднення аб прымірэнні з пацярпелым пры пасярэдніцтве медыятара, што можа істотна знізіць пакаранне для вінаватага.
Таксама прапануецца ўнесці ў крымінальны закон новае паняцце — «грамадзянскае пагадненне з асуджаным» (арт. 94-1 КК) па злачынствах, якія не ўяўляюць вялікай грамадскай небяспекі, менш цяжкіх і цяжкіх злачынстваў.
Лекар можа стаць сведкам па прымусе
Істотныя змены могуць быць прынятыя і ў Крымінальна-працэсуальны кодэкс. Ужо цяпер да зняволеных могуць па розных прычынах не пускаць адвакатаў, гэтую практыку прапануецца ўзаконіць — абмежаваць час зносін з адвакатам да 1 гадзіны.
Другая магчымая папраўка — допыт лекара ў якасці сведкі і без згоды пацыента па абставінах, якія складаюць медыцынскую таямніцу (п.7 ч. 2 арт. 60 КК).
Па-трэцяе, да доказаў прапануюць адносіць «тлумачэнні, атрыманыя да ўзбуджэння крымінальнай справы» (гэта можа быць так званы апытанне ў рамках аператыўна — вышуковай дзейнасці, удзел у якім можа быць толькі добраахвотным, але далёка не ўсе пра гэта ведаюць) і яшчэ шырэй трактаваць змены — адносіць да доказаў «фактычныя змены з крыніц, не прадугледжаных ч. 2 арт. 88 КПК, калі яны атрыманы з захаваннем канстытуцыйных правоў і свабод грамадзян».
Не менш важная прапанова — узаконіць правядзенне ператрусу без панятых. Фармулёўка такая: агляд, ператрус праводзіцца з удзелам панятых альбо з ужываннем гука- і відэазапісу. А асабісты ператрус, калі папраўкі будуць прынятыя, зможа праводзіць сілавік іншага полу, калі выпадак «не трывае адкладаў», калі пры гэтым не трэба агаляць чалавека.
