У бюджэце Беларусі ўтвараецца рэкордная дзірка
Першапачаткова Мінфін Беларусі планаваў на 2021 год дэфіцыт у 4 млрд BYN. Аднак ужо першыя тыдні года прымусілі чыноўнікаў змяніць прагноз да горшага.
Па выніках 2020 года дзяржава звяла кансалідаваны бюджэт з дэфіцытам у 2,689 млрд BYN. Для параўнання: прафіцыт бюджэту за 2019 год склаў 5,225 млрд BYN. Такім чынам, за год сальда напаўнення дзяржказны ўпала амаль на 8 млрд BYN, пішуць banki24.by.
Па законе аб рэспубліканскім бюджэце на 2021 год Мінфін прадугледжваў дэфіцыт у памеры 4,047 млрд BYN. Гэта не канчатковая сума, так як на працягу года і нават пасля яго памер дэфіцыту можа быць перагледжаны.
Змены ў планах чыноўнікаў не прымусілі сябе чакаць. Літаральна на днях Мінфін апублікаваў удакладнены план па бюджэтным дэфіцыце на 1 лютага. Цяпер улады думаюць, што ў рэспубліканскім бюджэце ўтворыцца «дзірка» памерам 5,610 млрд BYN, а не 4 млрд BYN, як лічылі раней.
Што магло стаць прычынай песімізму, які авалодаў чыноўнікамі? Прычыны становяцца заўважныя пры аналізе даходнай і расходнай частак бюджэту. За студзень даходы рэспубліканскага бюджэту ў намінале выраслі ўсяго на 0,2%. У рэальным выражэнні (з папраўкай на дэфлятар) даходы скараціліся да 2020 года на 8,5%. Бюджэт сектара дзяржкіравання (рэспубліканскі і мясцовыя бюджэты плюс ФСАН) наогул скараціўся да мінулага года на 124,8 млн BYN.
Адначасова са стагнацыяй даходаў бюджэту адбыўся скачок расходнай часткі. Рэспубліканскі бюджэт у студзені раздзьмула амаль удвая (на 96,3%) да ўзроўню 2020 года. У грашовым выражэнні студзеньскія марнаванні на ўзроўні рэспублікі ўзраслі на 1,422 млрд BYN. Асноўны ўклад у гэтае павелічэнне ўнеслі выдаткі на агульнадзяржаўную дзейнасць — плюс 1,375 млрд BYN да 2020-га. У структуры выдаткаў на агульнадзяржаўную дзейнасць прыкметную частку займаюць плацяжы па абслугоўванні дзярждоўгу.
Так супала, што ў студзені ўлады пракруцілі спецаперацыю па выратаванні БМЗ у Жлобіне. Даўгі прадпрыемства былі рэструктураваная з дапамогай выпуску дзяржаблігацый. З прычыны спецыфікі адлюстравання ў бюджэце аперацый па дзярждоўгу нельга выключаць, што негатыў у планы ўладаў унеслі маніпуляцыі з абавязацельствамі БМЗ.
Калі па шляху БМЗ пойдуць іншыя прадпрыемствы дзяржсектара, можна чакаць новых непрыемных навін на бюджэтным фронце. Бо ў канчатковым рахунку кульбіты па выратаванні казённых прадпрыемстваў аплачвае звычайны падаткаплацельшчык.
