„Не адзін народ”
Месяц таму я вярнулася з Турцыі. Ужо некалькі гадоў запар я выбіраю адзін і той жа курорт – Сідэ. Чаму мой выбар упаў менавіта на гэты горад? Акрамя самой яго культурнай каштоўнасці (горад мае шыкоўную антычную гісторыю) ёсць і іншая, асабіста для мяне: гэты горад не папулярны сярод рускіх турыстаў.
У сувязі з гэтым і мясцовае насельніцтва практычна не валодае расейскай мовай, у адрозненне ад Кемера і Аланіі, дзе ў кожнай гандлёвай краме прадавец вельмі непагана гаворыць па-расейску.
І ўсё ж яны туды ездзяць. Не масава. І іх заўсёды беспамылкова адрозніш ад іншых турыстаў: на пляжы яны не выкідаюць недапалкі ў папяльніцу, а закопваюць у пясок; калі ў супермаркеце ты сустрэнеш чалавека ў плаўках – не трэба хадзіць да варажбіткі – гэта дакладна рускі; зварот «эй, ты» да абслугоўваючага персаналу ў гатэлі і тое, што раніца пачынаецца не з кавы, а са шклянкі гарэлкі – гэта ўсё характэрныя паводзіны для рускага турыста. Я не прыхільнік дыскрымінацыі па нацыянальнай прыкмеце, але ёсць неабвержныя факты.
Многія туркі не ў стане дакладна вызначыць мову, пачуўшы беларускую, польскую, украінскую або расейскую, таму часта пыталіся: «Вы з Расеі?». І даведаўшыся, што не, заўсёды былі гэтаму шчыра рады.
Ужо некалькі гадоў я сябрую з адной турэцкай сям’ёй, і кожны раз бываючы ў Сідэ, я праводжу з ёй вельмі шмат часу. Паміж намі даверныя адносіны, і мы можам адкрыта гутарыць на розныя тэмы. І на тэму рускіх у тым ліку. Туркі вымушаныя мірыцца з іх хамствам толькі таму, што тыя прывозяць у іх краіну грошы. Шмат грошай.
Неаднаразова мне даводзілася мець зносіны і з годнымі прадстаўнікамі гэтай нацыі, якія прыхоўвалі сваю «рускасць», спрабуючы пры людзях размаўляць па-ангельску і саромеючыся паводзін сваіх суайчыннікаў.
Даведаўшыся, што я беларуска, якая жыве ва Украіне, адзін з насельнікаў гатэля, спрабуючы завалодаць маёй увагай і ўбачыўшы насцярожанасць з майго боку, горда абвясціў: «не ламайся, дзяўчынка, мы ўсё адно адзін народ».
Не, мы не адзін народ. І мовы ў нас розныя. І не дазволю, каб нехта лічыў, што мая родная мова – гэта нешта вытворчае ад расейскай.