Трэба пісаць



Ну вось і дачакаўся! Цяпер я, у дадатак да ўсіх маіх шматлікіх непрыемнасцяў і праблем, што наваліліся на мой і так не самы зайздросны ў гэтым сэнсе лёс, афіцыйна стаў яшчэ і “дармаедам”. Гэтага мне толькі не хапала!

Гэта ў Беларусі ёсць такі сацыяльны статус – дармаед. Пра гэта ўвесь свет ведае і здзіўляецца. Праўда, яго з уладных вуснаў часцей вымаўляюць па расейску – “тунеядец”, але сутнасці тое не мяняе. Усе негатыўныя наступствы дармаедскага ярлыка, калі ў канцы году не зможаш даказаць, што ты не “вярблюд”, пачынаюць працаваць незалежна яд таго, назвалі цябе па-чужынску “тунеядцам”, ці ўсё ж паважліва, і неяк цёпла, па-роднаму – “дармаедам”.

А яшчэ ж з ранку першага кастрычніка, я, па афіцыйных дадзеных, быў чалавекам хоць і не самым вітальным для дзяржаўных чыноў, але дастаткова сацыяльна важкім, ды пазбаўляўся і абараняўся законам сваёй краіны ад усялякай там дармаедскай знявагі з боку каго б там не было, у тым ліку і праўладных прадстаўнікоў роднай дзяржавы. Бо з ахвотай, ці не, а ўсё ж прызнаваўся гэтай дзяржавай не нейкім там закаранелым лайдаком, а нармальным беларускім пісьменнікам. Не абласканым дзяржавай, не ўлюблёным у ўладных кабінетах, і нават, мякка кажучы, не зусім жаданым. Але ўсё ж пісьменнікам.

І вось у 18 гадзін першага дня месяца кастрычніка 2021-га году, Вярхоўны Суд Рэспублікі Беларусь ліквідаваў сваім рашэннем Саюз Беларускіх Пісьменнікаў, у які я меў гонар уваходзіць з 11.03.2009-га году, калі верыць пісьменніцкаму пасведчанню № 613, выпісанаму на маё імя і ўручанаму ў цёплай сяброўскай атмасферы, у старадаўняй Гародні, у тыя слаўныя часы, якія зараз многія называюць “адносна вегетарыянскімі”.

Так-так, гэта тая самая пісьменніцкая арганізацыя, якую ўганаравалі сваім сяброўствам вялікія класікі беларускай, яны ж і вялікія класікі сусветнай літаратуры, і якую зараз ліквідаваў Вярхоўны Суд…

А класна гучыць, праўда – Вярхоўны Суд Рэспублікі Беларусь ліквідаваў Саюз Беларускіх Пісьменнікаў усё той жа Рэспублікі Беларусь. А ў мяне нават узнікла дзіўная і крыху насцярожваючая аналогія – у якую б арганізацыю я не ўступіў, яе рана ці позна ліквідоўваюць. Што за жах такі?! Можа са мной што не так?! Не разумею.

Я ў сваім жыцці, як і ўсе актыўныя і неабыякавыя людзі, уваходзіў у многа грамадскіх арганізацый. У большасць з іх увайшоў у ранняй маладосці, пачынаючы з знакамітага гістарычнага Гарадзенскага клубу “Паходня”. Затым БНФ за перабудову “Адраджэнне”. А пасля грамадскае жыццё ў Беларусі завіравала напоўніцу, і грамадскіх структур, дзе хацелася прыкласці свае здольнасці і мажлівасці было ўсё больш і больш. І Беларуская Асацыяцыя Журналістаў, і “Фонд імя Сапегі, і Згуртаванне Братоў Каліноўскіх, і Праваабарончы Цэнтр “Вясна”… І вы ведаеце што, асноўная большасць з іх зараз аказаліся зачыненымі! Я іх усе перажыў! Хто бы мог падумаць!

Як праклён які!

Ну а зараз, каб і хацеў які малады ці стары чалавек увайсці ў якую легальна зарэгістраваную грамадскую недзяржаўную арганізацыю, дык і не ўвойдзе, па прычыне адсутнасці такіх структур.

Першая арганізацыя з маім сяброўствам, якую зачынілі, быў Праваабарончы Цэнтр “Вясна”. Ну а апошняя – Саюз Беларускіх Пісьменнікаў. Так што зараз я афіцыйна “беспартыйны” ва ўсіх сэнсах. Фінал і кульмінацыя! Быў незарэгістраваным праваабаронцам, ну а зараз яшчэ і пісака без прыналежнасці да творчай арганізацыі. Як Максім Багдановіч…

Зрэшты, вось гэта не самае горшае. Проста хацелася б і ў іншых аспектах творчасці быць падобным да Максіма Адамавіча. Ці хаця б крыху наблізіцца да яго генія. І вось тут цікавая выснова – для гэтага, аказваецца, не абавязкова быць сябрам хоць якой творчай ці не творчай арганізацыі. Для гэтага трэба зусім іншае.

Так што, закрыццё арганізацый ёсць не самай трагічнай з’явай, якая звалілася на маю галаву апошнім часам, ды і на галовы іншых таксама. І напэўна, з часам адродзяцца зноў многія структуры. Хоць не гэта галоўнае. Бо пісьменнікам проста трэба пісаць. А пра што пісаць – ёсць пра што. Жыццё зараз такое, што тэмаў на сто пісьменніцкіх арганізацый хопіць. І зарэгістраваных, і пазбаўленых той рэгістрацыі.

Віктар Сазонаў

Беларускае Радыё РАЦЫЯ