Славуты пратэстанцкі пастар Беларусі



1 кастрычніка спаўняецца 135 гадоў з дня нараджэння беларускага грамадскага і рэлігійнага дзеяча, перакладчыка Лукаша Дзекуць-Малея (1888-1955).

Нарадзіўся Лукаш Дзекуць-Малей у вёсцы Вялікія Шастакі на Дзятлаўшчыне. У Слоніме Лукаш Дзекуць-Малей скончыў сярэдняе вучылішча, а пасля — першыя беларускія настаўніцкія курсы ў Вільні. Наведваў два гады і рэлігійныя курсы ў Пецярбургу.

Калі яго прызвалі ў расейскую армію, службу праходзіў у Беластоку. Там пазнаёміўся з веруючымі евангелістамі і пачаў наведваць іх царкву. А пасля вырашыў прыняць воднае хрышчэнне. Гэта духоўная ўрачыстасць адбылася ў навагоднюю ноч 1912 года ў палонцы пры 40 градусным марозе на рацэ Супрасль.

Падчас Беларускай Народнай Рэспублікі, Лукаш Дзекуць-Малей на Гарадзенскім беларускім сялянскім з’ездзе быў абраны ў Гарадзенскую павятовую раду і ў аргкамітэт па скліканню краёвага Беларускага з’езда Гарадзеншчыны. За выступленні ад імя Беларускай Народнай Рэспублікі быў арыштаваны, але хутка выпушчаны. Летам 1919 года ён узначаліў Гарадзенскую цэнтральную настаўніцкую раду. А пасля становіцца кіраўніком беларускага нацыянальнага камітэта і старшынёю Беларускай школьнай рады ў Гародні, уваходзіць у склад прэзідыума цэнтральнай беларускай школьнай рады. У Гародні Лукаш Дзекуць-Малей знаёміцца і бярэ шлюб з настаўніцай Серафімай Кішка. Усё жыццё яна моцна кахала свайго мужа, заўсёды была з ім побач. У іх нарадзілася пяцёра дзяцей. Перад самай вайною Лукаша і Серафіму арыштуюць органы НКВД і сашлюць іх ажно ў Казахстан. Але святара хутка вернуць на Радзіму і пасадзяць ў турму, а жонку — не. Серафіма на чужбіне перажыве тры інфаркты, там шмат будзе працаваць на лесапавале, але міласць Божае іх зберажэ. І толькі ў 1946 годзе яны сустрэнуцца з дзяцьмі ў Беластоку. Пражывуць разам яшчэ сем гадоў — Серафімы не стане ў 1953 годзе, а Лукаша — у 1955-м.

Пасля таго, як бальшавікі разгоняць Беларускую Народную Рэспубліку, а палякі захопяць Заходнюю Беларусь, Лукашу Дзекуць-Малею ўдасца пазбегнуць розных арыштаў, а прыехаць у Брэст і наладзіць місіянерскую працу. За ягоным часам Брэст становіцца евангельска-баптысцкім цэнтрам у Беларусі. Наогул, у Брэсце тады праходзіла шмат розных з’ездаў, канферэнцый, сустрэч, якія арганізоўваў Лукаш Дзекуць-Малей. Ён арганізоўваў таксама агульнаасветніцкія, прафесійныя, агародніцкія і пчалярскія курсы. Для дзяцей-сірот стварыў прытулак. Яму належаць і першыя крокі на ніве перакладу. З 1920-га да 1924 года пераклаў на беларускую мову 17 рэлігійных брашур з польскай і рускай моў. Разам з Антонам Луцкевічам пераклаў на беларускую мову і выдаў “Новы Запавет і Псальмы”, а таксама Евангелле ад Лукі, Іаанна і Мацвея. Лукаш Дзекуць-Мацей пераклаў на беларускую мову таксама і малітоўнік, які пабачыў свет у 1942 годзе ў Менску.

Памёр Лукаш Дзекуць-Малей у Гданьску. Адна з цэнтральных вуліц гэтага горада носіць яго імя.

Беларускае Радыё Рацыя