Дзень памяці паўстанцаў
Акцыя, прысвечаная памяці герояў палеглых за Радзіму – “Дзень памяці паўстанцаў 1863-га году” традыцыйна прайшла ў Свіслачы. Як заўсёды ў апошнія выходныя кастрычніка ўжо больш за дваццаць год запар ладзіцца гэтае мерапрыемства. На яго прыходзяць не толькі жыхары Свіслачы, але і прыязджаюць людзі з усёй Гарадзенскай вобласці, а таксама прадстаўнікі Менску і іншых рэгіёнаў Беларусі. Гэтае мерапрыемства адкрывае шэраг іншых, звязаных з ушанаваннем продкаў і з’яўляецца пярэдаднем Дзядоў. Летась гэтая штогадовая акцыя была прызнана Асамблеяй няўрадавых арганізацый рэгіянальнай падзеяй году.
У Свіслачы грамадскімі актывістамі і краязнаўцамі была знойдзеная магіла Віктара Каліноўскага, роднага брата кіраўніка паўстання Кастуся Каліноўскага. Віктар Каліноўскі быў ідэйным натхняльнікам свайго брата. На жаль ён не дажыў да паўстання. Яго ж брат, нацыянальны герой беларусаў Кастусь Каліноўскі ўзняў узброены супраціў супраць акупантаў. Ён быў схоплены ворагамі і павешаны ў Вільні, а цела карнікамі было знішчана ці схавана так, каб беларусы не ведалі дзе яно. Таму гэтае мерапрыемства, Дзень памяці паўстанцаў і ўсіх палеглых за Беларусь традыцыйна праводзіцца ў Свіслачы ля магілы Віктара Каліноўскага.
З году ў год гэтае мерапрыемства ладзіцца прыкладна па адным сцэнары. Арганізатары прышлі да высновы, што нічога мяняць не трэба. Бо гэта Дзень памяці і мусіць адбывацца па беларускіх нацыянальных традыцыях ушанавання.
Пачынаецца ўсё малебнам у мясцовым храме. Затым усе збіраюцца на магіле Віктара Каліноўскага, дзе пасля кароткай прамовы хвілінай маўчання ўшаноўваецца памяць герояў. Лунаюць бел-чырвона-белыя сцягі. Удзельнікі прыходзяць у цэнтар гораду да помнікаў Кастусю Каліноўскаму і Рамуальду Траўгуту. Ускладваюцца кветкі, запальваюцца знічкі, гучаць прамовы. Затым усе едуць у Якушоўку, дзе на месцы радавой сядзібы Каліноўскіх усталяваны крыж і пастаўлены памятны камень. Тут, пра нашых герояў апавядаюць не толькі арганізатары, але і госці. Практычна ўсе лідары апазіцыі ў розныя гады выступалі тут і аддавалі даніну павагі нашым слаўным продкам.
Ну а пасля паўстанцкая вольніца. Лес, вогнішча, стравы, напоі і песні беларускіх бардаў ды іншых вядомых выканаўцаў. Раз’язджаюцца ўдзельнікі заўсёды натхнёныя і самой падзеяй, і ўспамінамі пра мужнасць тых беларусаў, якія былі да нас.
Хоць свята праходзіць увесь час па адным і тым сцэнары, улады на яго рэагуюць кожны год па рознаму. Хто там аддае загады застаецца таямніцай. Зразумела толькі адно – вельмі многім не падабаецца адраджэнне беларускай нацыянальнай свядомасці. Нэрвуе іх хіба і тое, што нягледзячы на пераслед штогод беларусы прыязджаюць сюды каб даказаць усім, а найперш сабе самым, што наш народ застаецца вартым сваіх слаўных герояў.
Удзельнікаў Дня памяці неаднаразова затрымлівалі і судзілі, запалохвалі і перашкаджалі збірацца. Бывала, што хоць усё праходзіла пад пільным наглядам сілавікоў з абавязковым запісваннем таго што адбываецца на відэакамеру, абыходзілася без пераследаў.
У гэтым жа годзе перашкоды пачаліся загадзя. 29 кастрычніка гарадзенскі аўтапарк, відавочна што пад ціскам звонку, адмовіў арганізатарам у прадстаўленні ўжо аплачанага аўтобуса. Арганізатар аўтобуснага выезду ў Свіслач і вядучы акцыі Уладзімір Хільмановіч падаў скаргу на імя дырэктара. Тэрмінова быў запушчаны запасны варыянт даезду ў Свіслач, і гарадзенцы таксама, разам з наведвальнікамі з іншых мясцін змаглі аддаць даніну памяці нацыянальным героям.
Само ж мерапрыемства прайшло без дадатковых эксцэсаў. Невядома як будзе далей. Чакаць можна чаго заўгодна. Прыкладам, удзельнік мінулагодняй акцыі Вадзім Саранчукоў ледзьве не праз год атрымаў паведамленне, што аказваецца быў суд і ён прызнаны вінаватым і пакараны. Як будзе гэтым разам – ня ведае ніхто.
А ўдзельнікі раз’ехаліся з цвёрдым перакананнем, што недалёкі той час, калі эстафету арганізацыі гэтага мерапрыемства возьме на сябе сапраўдная беларуская ўлада.
Вечная памяць героям, якія аддалі свае жыцці за Радзіму!!!
Жыве Беларусь!!!
Віктар Сазонаў