Агляд прэсы: дні „дурняў”
Незалежныя журналісты Беларусі плацяць вялікую цану за паведамленні пра парушэнні правоў чалавека ўрадам. СМІ свету сочаць за судовым працэсам у ЗША, які абяцае стаць справай стагоддзя. Францыя ўспомніла пра Руанду. Падрабязнасці свежых матэрыялаў замежнай прэсы даведаемся ў аглядзе Вольгі Сямашка.
Афіцыйнае выданне Human Rights Watch друкуе дадзеныя аб тым, што незалежныя журналісты Беларусі адважна паведамлялі пра адвольныя затрыманні мірных дэманстрантаў, а таксама пра маштабнае жорсткае абыходжанне і катаванні з боку міліцыі пасля затрыманняў пасля выбараў. На сённяшні момант зафіксаваны рэпрэсіі ўрада супраць прэсы, падчас якіх шмат журналістаў апынуліся за кратамі.
«Улады Беларусь фактычна закрылі роты адвакатам, патрабуючы ад іх падпісання невыразна сфармуляваных пагадненняў аб неразгалошванні інфармацыі, і наўпрост забараняюць ім перадаваць любую інфармацыю пра справы сваіх кліентаў – затрыманых журналістаў. У аналагічных нядаўніх выпадках адвакаты, якія занадта шмат гаварылі, сутыкнуліся з пазбаўленнем волі. Падобным чынам прымушаюць сведак падпісваць аналагічныя заявы», – не хавае засцярогі міжнароднае праваабарончае выданне.
У гэтыя выходныя ў М’янме падчас падаўлення пратэстаў былі забітыя больш за сто чалавек. У адказ склікана экстраннае пасяджэнне Савета Бяспекі ААН. ЗША ўжо адмянілі дзеянне заключанага з М’янмай рамачнага пагаднення аб гандлі і, мяркуючы па ўсім, рыхтуюць узмацненне жорсткасці ўжо ўведзеных санкцый. Цэлы шэраг еўрапейскіх краін выступілі з асуджэннем гвалтоўнага падаўлення пратэстаў.
«У Захада не так шмат магчымасцяў умяшацца, але іх трэба ў любым разе цалкам задзейнічаць», – з такім патрабаваннем выступае швецкая газета Dagens Nyheter.
«Забарона на ўезд у ЕЗ для шэрагу генералаў не спыніць крывавай расправы. У гэтым плане куды больш дзейснай мерай уяўляюцца санкцыі, уведзеныя ЗША супраць двух бізнес-кангламератаў, якія знаходзяцца ў руках армейскай верхавіны. Гэты крок хоць бы збольшага ўскладняе хунце і яе паслугачам магчымасць асабістага ўзбагачэння. Аднак гэта не азначае, што генералы панясуць пакаянне. Небяспека заключаецца ў тым, што бязлітасная расправа з бяззбройнымі дэманстрантамі можа выліцца ў эскалацыю гвалту. І нельга дапусціць, каб арганізатары масавай бойні мірнага насельніцтва знаходзіліся ва ўпэўненасці, што з боку міжнароднага правасуддзя ім нічога не пагражае. Ды і жыхары М’янмы гэтага ім ніколі не забудуць», – падкрэслівае швецкае выданне.
У Мінеапалісе пачаўся крымінальны працэс па справе былога паліцэйскага Дэрэка Шовіна. Паводле версіі пракуратуры, у траўні 2020 года Шовін на працягу дзевяці хвілін і 29 секунд ціснуў каленам на шыю чарнаскурага Джорджа Флойда, у выніку чаго апошні сканаў. Калі суд пагодзіцца з абвінавачваннем, Шовіну пагражае да 40 гадоў турмы. Прэса ў першую чаргу адзначае тое, пад наколькі велізарным ціскам адбываецца судовы працэс.
«У Мінеапалісе вырашаецца лёс Амерыкі», – такі каментар дае італьянская газеты La Repubblica.
«На коне – самая прававая дзяржава, роўна як і аўтарытэт амерыканскай дэмакратыі ў вачах уласных грамадзян, а таксама на вачах у іх замежных сяброў і ворагаў. Уся нацыя зробіць з прысуду важныя высновы: ці могуць афраамерыканцы давяраць крымінальнаму правасуддзю сваёй краіны? Ці адказваюць праваахоўныя органы за свае дзеянні перад законам? Ці з’яўляецца расавае пытанне невыкараняльнай чумой, якая ўрасла ў самую сутнасць дзяржаўных інстытутаў?», – задае нязручныя пытанні італьянскае выданне.
Па заканчэнні двух гадоў працы гісторыкі перадалі Эмануэлю Макрону замоўлены ім даклад аб ролі Францыі ў генацыдзе ў Руандзе. Гісторыкі абвінавачваюць Францыю ў палітычнай адказнасці за тое, што здарылася і кажуць аб «слепаце» і «правале». Аднак, як адзначаецца ў дакладзе, казаць аб «саўдзеле ў забойствах» у дадзеным выпадку не прыходзіцца. На думку прэсы, даклад павінен стаць толькі першым крокам на шляху да выяўлення ісціны.
«Ніколі яшчэ непрывабная роля Францыі не выяўлялася гэтак выразна», – адзначае нямецкая газета Die Tageszeitung:
«Францыя дала забойцам не толькі зброю і дарадцаў, у яе таксама былі свае вочы і вушы па ўсёй краіне. Французскія дыпламаты і афіцэры выдатна ведалі, што адбываецца і адбывалася ў краіне, у тым ліку і за доўгія гады да пачатку трагедыі. Тое, што цяпер Макрон будуе з сябе гэткага бясстрашнага асветніка, было цалкам прадказальна, роўна як і заявы крытыкаў французскай палітыкі ў Афрыцы аб тым, што ў дакладзе не адлюстравана ўся поўніца карціны. Аднак гэтай рэакцыі недастаткова», – піша нямецкае выданне і наўпрост указвае Францыі не хавацца ад правасуддзя і наладзіць дыялог аб гістарычнай памяці з Руандай.
Агляд сусветнай прэсы падрыхтавала Вольга Сямашка.
Беларускае Радыё Рацыя
