Алена Глагоўская: Не падзяляю аптымізму дэлегатаў з’езду
Гісторык з Польшчы Алена Глагоўская пастаянна ўдзельнічае ва ўсіх з’ездах беларусаў свету ў Менску. Па яе словах, атмасфера вакол гэтых з’ездаў і ўвогуле стаўленне ўладаў да беларушчыны з кожным годам пагаршаліся. Толькі ў апошні час з’явіліся прыкметы „пацяплення”. Але ці спраўдзяцца спадзяванні? Алена Глагоўская пакуль не бачыць падстаў верыць словам прадстаўнікоў беларускай улады.
Алена Глагоўская (другая злева)
Алена Глагоўская: Я была на ўсіх з’ездах. На мінулы з’езд доўга выдавалі візы. Трэба было паўдня чакаць у Беластоку. На гэты з’езд, на шчасце, я ўжо мела візу, прыватную, купленую за 60 еўра. Але сяброўка Ганна Сабэцкая, якая ехала як дэлегат, мусіла 4 разы хадзіць у консульства, каб атрымаць гэтую візу. А мне давялося пісаць і даказваць, што гэта вельмі заслужаная для беларускай культуры перакладчыца і журналістка, якая мае праблемы з атрыманнем візы. Таму гэтыя іх дэкларацыі, каб пераходзілі да дыялогу, нагадваюць мне сітуацыю, калі мне ў студзені не далі візы на канферэнцыю, прысвечаную Браніславу Тарашкевічу ў Акадэміі навук Беларусі, дзе я мела выступіць з рэфератам, які, дарэчы, ужо апублікавала.
РР: Не далі візы ў гэтым годзе? Як патлумачылі адмову?
Алена Глагоўская: Так, у гэтым. Ніхто нічога не тлумачыў. Не далі і ўсё. А калі мне пару гадоў таму не далі візы і я напісала ліст, каб мне патлумачылі такое рашэнне, то ніякага адказу мне не далі. Таму пра які дыялог тут можа ісці размова?..
РР: То бок, вы не падзяляеце аптымізму дэлегатаў?
Алена Глагоўская: Абсалютна не. Я ўжо чалавек сталага веку, маю вялікі досвед у дачыненнях да беларусаў замежжа і таго, што тут адбываецца. Я проста памятаю часы, калі можна было свабодна прыехаць у Беларусь. І калі я фактычна не буду мець праблем з наведваннем гэтай краіны, то змагу сказаць, што насамрэч нешта змянілася.
РР: А цікава вам на гэтым з’ездзе?
Алена Глагоўская: Так. Я была на ўсіх з’ездах беларусаў свету. Больш за тое, былі з’езды, падаецца, ад першага да пятага, калі я нават выпрацоўвала дакументы тых з’ездаў. Таму лічу, што на такім мерапрыемстве трэба быць незалежна ад поглядаў і пазіцый. Іншага такога форуму папросту няма.
РР: Такі форум ставіць дыягназ, у якім стане справа беларушчыны ў свеце. Што вы бачыце? Крыху ажывае беларушчына ці застаецца ўсё на месцы?
Алена Глагоўская: Я лічу, што цяпер яшчэ горш, чым было. Тут ёсць добрая перспектыва для назірання. Па-першае, узрост ужо такі, калі можаш штосьці сказаць. Па-другое, досвед і назіранні на працягу канца 80-х гадоў – сённяшні дзень. Я езджу ў Беларусь дзесьці 30 гадоў. Пастаянна гэта бібліятэкі, архівы, канферэнцыі. І я наогул аптымістка. Але ў сённяшняй сітуацыі гэты аптымізм усё цяжэй даецца. Таму хацелася б, каб усё было добра. Але, паводле мяне, няма тут аптымізму.
Слухайце поўны гук у далучаным файле.
Гутарыў Генадзь Барбарыч, Беларускае Радыё Рацыя, Менск
