Аляксандру Талерчыку споўнілася б 85
26 снежня аднаму з пачынальнікаў гарадзенскай “Паходні”, краязнаўцу, педагогу, актывісту ТБМ, мецэнату і гісторыку Аляксандру Талерчыку (1932-2016) споўнілася б 85 гадоў з дня нараджэння.
Аляксандр Талерчык быў родам з вёскі Парэчча Слонімскага раёна. Пра сваю родную вёску ён напісаў і выдаў у Гародні кнігу, якая так і называецца “Парэчча”. У ёй на аснове адшуканых архіўных матэрыялаў і асабістых успамінаў аўтар паказаў 450-гадовую гісторыю сваёй вёскі Парэчча. Шмат старонак у ёй адведзена Валовічам – былым гаспадарам Парэчча. Падрабязна і ўпершыню ў Беларусі даследчык апісаў патрыятычную дзейнасць і смерць Міхала Валовіча, актыўнага ўдзельніка паўстання 1830-1831 гадоў. Дзякуючы Аляксандру Талерчыку на могілках у вёсцы Парэчча быў адноўлены мемарыяльны знак, прысвечаны Валовічам і яго паплечнікам, якія загінулі ў барацьбе супраць Расійскай імперыі. Ён фінансаваў аднаўленне гэтага знаку.
У сваёй кнізе пра родную вёску Аляксандр Талерчык таксама цікава напісаў пра лёс вясковых настаўнікаў і святароў, якія працавалі і служылі ў Парэччы. Аўтар паказаў няпростае жыццё вяскоўцаў у калгасе, іх пакуты і праблемы падчас Першай і Другой сусветных войнаў…
Аляксандр Талерчык усё жыццё пражыў у Гародні. Яго добра ведалі і гарадзенцы, і слонімцы. Ён цікавіўся гісторыяй сваёй Бацькаўшчыны, быў рупліўцам беларушчыны, перажываў за стан роднай мовы.
Паводле адукацыі Аляксандр Талерчык быў інжынерам, а не гісторыкам. Але заўсёды імкнуўся як мага болей зрабіць для беларускасці, нічога не адкладваў на заўтра. Калі трэба было дамагчыся ўсталяваць помнік кампазітару Антону Валынчыку ў Гародні, адразу пайшоў з іншымі сябрамі ТБМ да абласнога начальства і дамогся. Помнік Антону Валынчыку і мемарыяльную шыльду ў Гародні ўстанавілі…
Нягледзячы на свае гады і хваробу, у Аляксандра Талерчыка быў шмат планаў і задумак. На жаль, усіх іх ажыццявіць ён не змог. Але, калі б ён яшчэ жыў, то сёння Аляксандра Сямёнавіча мы віншавалі б са слаўным юбілеем.
Аляксандр Талерчык выступае ў вёсцы Парэчча Слонімскага раёна каля мемарыяльнага знаку Міхала Валовіча
Аляксандр Талерчык
Два землякі-Аляксандры Місцюкевіч і Талерчык
Яўген Петрашэвіч і Аляксандр Талерчык
Барыс Баль, Беларускае Радыё Рацыя
