Аўген Жыхар – змагар за вольную Беларусь
11 студзеня 1955 г. у няроўным баі з саветамі загінуў Аўген Жыхар, беларускі партызанскі камандзір, сябра Беларускай Незалежніцкай Партыі.
Карціна „Аўген Жыхар” з серыі „Беларускі рэзістанс” мастака Алеся Пушкіна (Фота gazetaby.com)
Нарадзіўся, як лічыцца, у 1925 годзе ў сялянскай сям’і. Навучаўся ў Пастаўскай семінарыі, настаўнік паводле адукацыі.
У 1944 годзе ўступіў у паўпадпольную Беларускую Незалежніцкую Партыю. У час нямецкай акупацыі Беларусі быў у СБМ, трапіў у дыверсійную школу „Дальвіц”.
СБМ Настаўніцкай сэмінарыі ў Паставах. Канец 1943. У верхнім шэрагу крайні злева – Аўген Жыхар.
Потым пасля расфармавання батальёну пад сваім прозвішчам уступіў у Чырвоную армію. Пасля дэмабілізацыі вярнуўся ў Беларусь, дзе працаваў настаўнікам у школе.
Пасля спробы яго арыштаваць Жыхар уцёк у лес і стварыў партызанскі атрад. Першапачаткова яго атрад займаўся ліквідацыяй савецкіх міліцыянтаў, камуністаў і партыйных актывістаў.
Ураджэнец вёскі Квачы Язэп Квач распавядае пра тое, што ён чуў пра Аўгена Жыхара ад старэйшых.
Большасьць байцоў атрада загінула ў лістападзе – снежні 1954 у баях з войскамі МГБ. Тыя, што засталіся, па загадзе Жыхара сышлі на Захад праз Польшчу.
Органы дзяржаўнай бяспекі СССР актыўна шукалі Жыхара. У студзені 1955 ён быў знойдзены ў сялянскай хаце на хутары за 7 кіламетраў ад Паставаў. Яўген адмовіўся здацца і пачаў бой з чэкістамі. У выніку, калі скончыліся набоі, ён застрэліўся апошнім патронам.
Дакументальны фільм „Праклятыя і забытыя” частка якога (з 10:00 хв.) прысвечана Аўгену Жыхару (Відэа belsat.eu)
