Чаму Цой так актуальны для беларусаў?
Уладзімір Макей завёў старыя размовы пра тое, як Еўропа не разумее нібыта „асобнага шляху” Лукашэнкі. А ў Швецыі задумаліся, чаму беларусы спяваюць на вуліцах песню Віктара Цоя.
Падрабязнасці свежых артыкулаў замежнай прэсы пра Беларусь даведаемся ў аглядзе Кастуся Багушэвіча:
– Урад Беларусі выказаў у аўторак гатоўнасць да „адкрытага дыялогу і ўзаемнай павагі” з Еўразвязам у рамках палітычнага крызісу ў краіне ў выніку супярэчлівых прэзідэнцкіх выбараў у жніўні, на якіх Аляксандр Лукашэнка, паводле афіцыйных лічбаў, атрымаў шосты тэрмін, піша Europress. Міністр замежных спраў краіны Уладзімір Макей выказаў пажаданне, каб рэгіянальны блок „думаў тое самае”, і дадаў, што спадзяецца „канчаткова не расчаравацца” ў Еўразвязе пасля таго, як Вярхоўны камісар па знешняй палітыцы і агульнай бяспецы Жазэп Барэль падкрэсліў, што „не прызнае” Лукашэнку законным прэзідэнтам краіны. У гэтым сэнсе Макей прызнаў, што „выбары не былі ідэальнымі ў адпаведнасці з некаторымі высокімі стандартамі”, хаця ён запэўніў, што „народ большасцю вызначыў пераможцу”. „Да чаго прыйшоў бы свет, калі б кожны знешні суб’ект пачаў аспрэчваць вынікі выбарчых працэсаў у іншых краінах?”, — спытаў Макей, перш чым аргументаваць, што Менск лічыць, што дэмакратыя азначае прыняцце меркавання большасці і адхіленне таго, што лепшы варыянт вырашэння крызісу — паўтарэнне галасавання. Беларусь пагружана ў беспрэцэдэнтную хвалю пратэстаў пасля прэзідэнцкіх выбараў 9 жніўня, на якіх, паводле ўладаў, Лукашэнка перамог, набраўшы больш за 80 адсоткаў галасоў. Апазіцыя паставіла пад сумнеў гэтыя вынікі і асудзіла фальсіфікацыі выбараў, піша Europress.
А тэлеканал Euronews на сваім афіцыйным сайце звярнуў увагу на майткі і станікі, якія вісяць на гаўбцах беларусаў. У пераважна выяўленчым матэрыяле прадстаўлена шмат фотаздымкаў, на якіх відаць вокны і гаўбцы розных беларускіх дамоў, дзе адзеньне вісіць у адпаведнасці з парадкам колераў на нацыянальным сцягу краіны. Чырвонае паміж белага. Такое вывешванне, піша канал, ідзе ў выглядзе невялікіх актаў непадпарадкавання прэзідэнту Аляксандру Лукашэнку. Бел-чырвона-белы сцяг, уведзены ў 1918 годзе і які ненадоўга стаў афіцыйным сімвалам Рэспублікі Беларусь у пачатку 1990-х гадоў, цяпер застаецца сімвалам апазіцыйнага руху Беларусі. Гэта было бачна на фоне дэманстрацый падчас прэзідэнцкіх выбараў у краіне ў жніўні, якія, паводле пратэстоўцаў, былі сфальсіфікаваны на карысць Лукашэнкі. Афіцыйны сцяг Беларусі – чырвоны з зялёным. Бел-чырвона-белы сцяг быў фактычна забаронены адміністрацыяй Лукашэнкі, што прывяло да такіх актаў паўстання на вокнах.
Ну а шведскае выданне SVT прысвяціла публікацыю адной з найбольш папулярных песень беларускага пратэсту сёлета — кампазіцыі Віктара Цоя „Перемен”. Галоснасць і перабудова — іх савецкі лідар Міхаіл Гарбачоў абвясціў ў 1985 годзе — прынеслі цэнзурныя паслабленні, і Віктар Цой атрымаў магчымасць выступаць больш адкрыта. Праз два гады, у 1987 годзе, выйшаў адзін з яго лепшых хітоў. Песня гучыць у культавым крымінальным фільме «Асса» і здабыла вялікую папулярнасць. Яе назва ў строгай савецкай дзяржаве магла падацца крамольнай, але яна наўрад ці пісалася як бунтарская песня, тлумачыць Оке Цымерман Б’ерсбю, загадчык кафедры славянскіх моў Стакгольмскага ўніверсітэта.
«Дакладна не. Людзі, якія яго ведалі, казалі, што Цой быў чалавекам, далёкім ад палітыкі. Гэтая песня пра змены ўнутраныя, а не пра палітычныя». Да канца 80-х «Кіно» дамаглося усенароднай папулярнасці, і легендарны статус Цоя не выпарыўся нават пасля яго гібелі ў аўтакатастрофе ў 1990 годзе. Прыхільнікі дагэтуль здзяйсняюць паломніцтва да яго магілы ў Санкт-Пецярбургу, а ў Маскве ёсць так званая «сцяна Віктара Цоя», дзе людзі пішуць тэксты песень і расклейваюць партрэты свайго куміра. Гэтай восенню спаўняецца 30 гадоў з дня смерці Цоя, і трое астатніх удзельнікаў «Кіно» плануюць ушанаваць яго памяць некалькімі канцэртамі. Тое, што песню «Хачу пераменаў» спярша падхапілі дэманстранты падчас пратэстаў супраць Уладзіміра Пуціна, а цяпер і ў Беларусі, кажа больш пра мастацкія вартасці творчасці Цоя, чым пра яго меркаванні, лічыць Оке Цымерман Б’ерсбю. «Так бывае з па-сапраўднаму добрымі песнямі. Яны жывуць далей, і людзі прысвойваюць іх сабе. Але калі б вы спыталі Цоя: «Вы не супраць?», ён быў бы нават рады, што «Хачу пераменаў» жывая і па-ранейшаму актуальная.
Беларускае Радыё Рацыя
Глядзіце таксама
