Лукаш Леанюк: Я вару сваё піва па рэцэптах Вялікага Княства Літоўскага
Сённяшні госць студыі Радыё Рацыя наш калега, журналіст Лукаш Леанюк, які расказаў пра сваё захапленне смакам піва.
РР: Лукаш, ты нядаўна ўдзельнічаў у падляшскім аглядзе-конкурсе мясцовых смакаў. Што гэта такое – мясцовы, лакальны смак?
Лукаш Леанюк: Мясцовы, лакальны смак – гэта проста конкурс, у якім удзельнічаюць аграсядзібы і людзі, якія штодзень гатуюць нейкія стравы. Там можна было, напрыклад, паспытаць каўбасы, сыра з Падляшша розных вытворцаў, а таксама алкагольныя напоі.
РР: Ты, можна сказаць, падрыхтаваў дэсерт пасля тых мясаў і сыроў. Бо трапіў на гэты конкурс са сваім півам. Ты вядомы ў пэўным асяроддзі півавар.
Лукаш Леанюк: Півавар, дакладна. Раблю піва, займаюся гэтым ужо тры з паловай гады. Пайшоў на гэты конкурс са сваім півам “Ядлаўцовым”. Дадаю да свайго піва ягады ядлоўца. Фільтрую праз галінкі ядлоўца. Усё гэта надае піву жывічнасць. Гэта цікавы смак. І таксама традыцыйны, гістарычны. Бо ў Вялікім Княстве Літоўскім вельмі папулярным быў гэты гатунак піва. Таму што многа лесу было, многа ядлоўца, многа яго ягадаў.
РР: Я памятаю са сваіх заняткаў ва ўніверсітэце на гісторыі, доктар навук асцярагаў нас, тлумачыў, што тое піва, якое было ў сярэднявеччы, якое варылі на нашых землях, мы яго наўрад ці адважыліся б піць, настолькі гэта быў іншы смак, адрозны ад таго, які ведаем сёння.
Лукаш Леанюк: Ну так, калісьці, напрыклад, сапсаванае піва ратавалі тым, што дадавалі солі. Шмат солі. Але спаткаўся з такой думкай, што калісьці піва піць было лепш чым ваду. Бо піва варылася пры тэмпературы 100% цэлую гадзіну або паўтары гадзіны, дадаваўся яшчэ хмель, які мае антыбактэрыйныя якасці. Таму магнаты, шляхта, каралі пілі піва, і напэўна не хварэлі. А вада заўсёды магла мець нейкія бактэрыі.
РР: Адно з тваіх піваў называецца “Бро-варэг”, па-беларуску, можна сказаць, гэта гульня словаў „бровар” і „вараг”. Што там са старажытнасцю ў твам піве?
Лукаш Леанюк: Гэта не зусім праўда, бо гэта не гатунак піва, я маю бровар, які назваў “Броварэг”. І гэта такая гульня слоў. Вікінгі, якія калісьці наведвалі нашыя тэрыторыі Вялікага Княства Літоўскага, калі вандравалі нашымі рэкамі, то таксама прывозілі з сабою свае вырабы, у тым ліку і піва, прывозілі рэцэптуру, і тое, як рабілася такое піва. Цікава, што ў Скандынавіі вельмі папулярнае ядлаўцовае піва. Напрыклад, у Фінляндыі яно называецца “Сахці”. І таксама фільтруецца праз галінкі ядлоўца, дадаюцца таксама ягады ядлоўца і дрожджы. Увогуле калісьці раней за хмель да піва дадавалі ядловец. Ён таксама мае пэўныя антыбактэрыйныя якасці.
РР: Наколькі захаваліся тыя старыя рэцэпты? З якіх крыніц ты карыстаешся, калі шукаеш нейкага натхнення, каб не была чыстая фантазія, а каб гэта сапраўды звязвала твой прадукт з нейкай традыцыяй?
Лукаш Леанюк: Я паўтара года назад знайшоў адмысловую кніжку пра піва, 1821 году выдання. І пачытаў там рэцэптуры. Там іх вялікая колькасць, і ў многіх выкарыстоўваўся ядловец. Там было напісана, што такое піва было папулярным у Вялікім Княстве Літоўскім.
РР: Сёння ў Польшчы, мне падаецца, ужо напіліся ўніверсальнага піва, і прыйшла мода на малыя бровары, на пошукі нейкіх арыгінальных смакаў. Наколькі вы кантактуецеся паміж сабой, маю на ўвазе аматары піўной прадукцыі?
Лукаш Леанюк: Ёсць вельмі многа фестываляў піва – у Варшаве, у Вроцлаве, у Познані – дзе прэзентуюцца мікра і трошкі большыя бровары. 95% піва ў Польшчы паходзіць з трох кампаній. І цяпер многа ёсць малых бровараў. Увогуле мода прыйшла з Амерыкі. Там у 70-х гадах пачалі рабіць у хаце сваё піва. У 90-ыя гады ўжо 2000 бровараў было адкрыта ў Амерыцы. Таксама і ў нас. Тры гады назад адкрыўся першы мікрабровар. Цяпер ёсць хіба што 150.
РР: Кажуць, той не можа адкрыць кнігарні, хто любіць чытаць кніжкі. А як з півам? Ці павінен рабіць піва той, хто любіць яго выпіць, або той, хто не можа сабе дазволіць занадта, бо гэта спакуслівая справа?
Лукаш Леанюк: Напэўна трэба гэтае піва каштаваць. Вельмі цяжка было б рабіць піва, без каштавання гэтых смакаў. Я спрабую піва розных бровараў. Цяпер у Польшчы ёсць вельмі вялікі выбар. Таксама і з-за мяжы прывозяць. Але яшчэ не сустрэўся з ядлаўцовым півам, якое было б зваранае ў Польшчы. Цікава, што беларускі бровар “Аліварыя” час ад часу робіць ядлаўцовае піва. Яно называецца “Граф Чапскі”.
Гутарыў Мікола Ваўранюк, Беларускае Радыё Рацыя
Глядзіце таксама
