Месца расстрэлаў на Магілёўскай шашы – забытае і занядбанае
У 20-30 гадах 20 стагоддзя ў межах тагачаснай Воршы на Магілёўскай шашы, цяпер мікрараён-3, адбываліся расстрэлы грамадзянаў. Вядома, што сярод расстраляных было шмат святароў – праваслаўных і каталіцкіх.
На фота: тут пачынаецца лес, дзе расстрэльвалі людзей.
Пра расстрэлы святароў карэспандэнту нашага Беларускага Радыё Рацыя распавядае даследчык з Воршы Юрась Копцік.
Месца расстрэлаў ніяк не ўшанаванае, тут няма памятных знакаў. З’яўляецца месцам адпачынку жыхараў мікрараёну. Але некаторыя магілы ўскрытыя „чорнымі капацелямі”.
На фота: Людзі, якія прыходзяць сюды распіваць спіртныя напоі не ведаюць, што п’юць на магілах.
Юрась Копцік пераказвае сведчанне жыхаркі вёскі Паддубцы Соф’і Кандраценкі:
„У дзве гадзіны ночы непадалёк ад горада сустрэлі машыну „крумкач” з двума ліхтарамі на будцы. Машына ішла насустрач і непадалёк ад нас звярнула ў лес на левы бок. Мы гэтае месца запомнілі. Недзе праз тыдзень ішлі з горада. Пайшлі, кажу, зойдзем, паглядзім, куды машына з’язджала — там яшчэ з’езд з шашы добры быў. Зайшлі мы ў лес. Бачым – сядзіць дзяўчынка маленькая, магілка свежая, сядзіць каля яе бабка старая. На магілцы стаіць стограмовая пляшачка гарэлкі, каша ячная ў місачцы, канун называецца.
Павіталіся мы.
Бабка кажа:
– Сядайце, памяніце нябожчыка. – А хто тут пахаваны? — пытаемся. – Мой сынок, дзетачкі, святаром ён быў, расстралялі яго тут. А гэта мая ўнучка, – паказала яна на дзяўчынку.
Паглядзела я навокал, а там не адна гэтая магілка. Навокал ўсюды зямля ўскапаная. Іншыя магілы нават добра не закапаныя, зямля на ніх правалілася”.
На фота: Адна з расстрэльных ямаў – месца расстрэлу і пахавання ахвяраў сталінізму.
Мы прайшлі па прыгарадным лесе каля маладых маці з дзецьмі, якія адпачываюць на безыменных магілах, каля падлеткаў, якія п’юць піва з гарэлкай.
На фота: Некаторыя месцы адмыслова падрыхтаваныя для „адпачынку на прыродзе”.
Юры Копцік паказаў нам старую дарогу, па якіх “чорныя крумкачы” заязджалі ў лес. 
На фота: Юры Копцік паказаў зламаныя крыжы. Калі не ведаць, што гэта крыж – пройдзеш побач і не заўважыш.
Сваякі расстраляных яшчэ ў 30-ыя гады шукалі месцы расстрэлаў і ставілі тут крыжы. Юры Копіцк распавядае, што пасля ХХ-га з’езду палясоўшчыкамі ў расстрэльных лясах працавалі былыя кАты, удзельнікі расстрэльных каманд, яны нішчылі крыжы – памяць пра ахвяр. І наглядалі за расстрэльнымі ямамі.
Паліна Сцепаненка, Беларускае Радыё Рацыя
Глядзіце таксама
