Падсумаванне вынікаў 2018 года ў эфіры Радыё Рацыя
Сёння мы ўзгадваем асноўныя падзеі ў палітыцы, грамадскім жыцці і эканоміцы.
У студыі Беларускага Радыё Рацыя Дзяніс Івашын – журналіст, аўтар расследаванняў пра незаконную забудову Курапатаў.
РР: На вашу думку, што найбольш закранула ўладальнікаў, саўладальнікаў і ўсіх датычных да рэстарацыі “Поедем поедим”?
Дзяніс Івашын: Рэстарацыі “Поедем поедим” у Курапатах – гэта квінтэсэнцыя аўтарытарнага рэжыму Беларусі. Насамрэч, на прыкладзе гэтага ганебнага кабаку на костках мы бачым зрошчванне алігархічнага капіталу і асяродку лукашэнкаўскіх чыноўнікаў. І я выкрыў у сваіх расследаваннях, што існуе пэўнае лобі на самым вышэйшым дзяржаўным роўні. Бо не забывайма, што нават на ўзроўні Генпракуратуры і Міністэрства культуры было зроблена прадпісанне і прадстаўленне яшчэ ў 2012 годзе, якое выявіла, што зроблены самазахоп зямлі і незаконнае будаўніцтва. І вінаватыя мусілі быць прыцягнутыя да адказнасці, а гэтай рэстарацыі проста не павінна было быць. Але зараз 2018 год, рэстарацыя працуе, садзейнічае дэсакралізацыі і дэскрыдытацыі Народнага мемарыялу Курапаты. На шматлікія заклікі грамадства няма ніякай рэакцыі ўладаў. Наадварот, іх пераследуюць. Актывісты абароны адседзелі агулам на гэты момант 115 сутак. Адных штрафаў – больш за 25 тысяч рублёў. І мы бачым, што ўлада займае цалкам бок забудоўнікаў гэтай тэрыторыі.
РР: Наколькі ўдаецца прабіць апатычнасць беларусаў да такіх грамадска-палітычных тэмаў?
Дзяніс Івашын: Трэба адзначыць, што мы ўскалыхнулі ўсю нашу і палітычную прастору, і грамадскую прастору Беларусі. Бо гэтая навіна цягам сямі месяцаў не сыходзіць з павесткі дня. Курапатская праблематыка з’яўляецца цэнтральнай падзеяй года. Трэба сказаць і пра пазітыўны бок гэтага канфлікту. Таму што вельмі шмат актывістаў, рухаў аб’ядналіся вакол абароны Курапатаў. Нават абсалютна звычайныя беларусы, якія раней не былі ангажаваныя ў гэтую справу, устаюць на абарону народнага мемарыялу, і мы бачым проста шчырае пакліканне. Гэта святыня з’яўляецц пэўным штуршком і да нацыянальна-дэмакратычнага развіцця нашай краіны. Курапаты сталі штуршком да нашага дэмакратычнага развіцця.
Цалкам першая гадзіна эфіру з удзелам палітолага Андрэя Казакевіча праваабаронцы Леаніда Судаленкі, журналіста, даследчыка Дзяніса Івашына, актывісткі, абаронцы Курапатаў Вольгі Мікалайчык.
***
У студыі Беларускага Радыё Рацыя грамадскі актывіст з Гародні Сяргей Верамеенка.
РР: Вы асабіста – як жыхар Гародні, як палітык, як актывіст – як вы ацэньваеце гэты год? Што змянілася да лепшага, да горшага, нічога не змянілася?
Сяргей Верамеенка: Я думаю, што сітуацыя на Гарадзеншчыне мала чым адрозніваецца ад агульнабеларускай. Існуе незадаволенасць грамадства. Часам з-за таго, што адсутнічае зваротная сувязь паміж грамадствам і ўладай. Але мы, грамадскія актывісты, партыі, рухі, мы працуем, робім сваю справу. З рознай ступенню паспяховасці. Часам лепш, часам горш.
РР: Але ўмовы, каб гэту справу рабіць, неяк змяняюцца? Лягчэй стала штосьці рабіць?
Сяргей Верамеенка: У некаторых выпадках, канешне, лягчэй. Ну вось лічу, што мы на даволі высокім узроўні адсвяткавалі 100-годдзе БНР у Гародні.
РР: Гэта была дазволеная акцыя ў Калоскім парку.
Сяргей Верамеенка: Так. Але зноў-такі, гэта той дазвол – які пайшоў па камандзе. Дазволілі таму, што было дазволена ў Менску. Агулам атрымліваецца так, што ўлада з намі размаўляе толькі ў тых выпадках, калі гэта ім цікава, калі ёсць на тое каманда, калі яны хочуць з намі размаўляць. Калі ў іх няма ніякай цікавасці ў гэтым, то яны практычна з намі на кантакт не ідуць.
Цалкам другая гадзіна з удзелам гарадзенскага актывіста Сяргея Верамеенкі, старшыні Берасцейскай абласной арганізацыі Руху „За Свабоду” Юрыя Казакевіча, праваабаронцы з Берасця Рамана Кісляка.
У студыі Беларускага Радыё Рацыя наша журналіста, рэпартажыстка Валя Лаеўская.
РР: Як вы думаеце, наколькі сёлетнія мясцовыя выбары паказалі тое, што адбываецца сёння ў беларускай нацыянальнай меншасці? І для беларусаў Падляшша яны былі паспяховымі, ці не?
Валя Лаеўская: Цяжка сказаць, што для беларусаў Падляшша яны былі паспяховымі. Калі возьмем, напрыклад, Беласток. Беларусы Падляшша гэта тое ж самае, што і праваслаўныя на Падляшшы. То тады ў Беластоку гэта сапраўды перамога, бо ёсць пяцёх радных у гарадской управе. Але, на жаль, у нас так бывае, што праваслаўныя гэта не заўсёды беларусы, што яны проста праваслаўныя палякі. Але ўсё адно, напэўна, у нейкім сэнсе яны будуць адстойваць і нашыя беларускія інтарэсы, таму што праваслаўныя на Падляшшы – гэта перш за ўсё беларусы, іх найбольшая колькасць.
РР: Наколькі моцны гэты беларускі голас?
Валя Лаеўская: Цяжка сказаць, у мяне няма вялікіх спадзяванняў на гэта. Але вядома, што ўжо падымалі пытанні змены вуліцы Лупашкі ў Беластоку. А таксама абмяркоўваецца прапанова, каб быў чацвёрты віцэ-прэзідент ад Форума меншасці Падляшша.
РР: Падчас выбараў вы ездзілі ў розныя мясцовасці, наколькі самі беларусы гатовыя галасаваць за сваіх?
Валя Лаеўская: На нашых беларускіх вёсках, дзе ёсць большасць беларускага насельніцтва, там і стартуюць пераважна беларусы, так што там беларусы канкуруюць паміж сабой. А гэтае пытанне – беларускі ці не беларускі – асабліва, я думаю, не хвалюе людзей. Людзі галасуюць, так як галасуюць. Ёсць перадвыбарчыя кампаніі. Але гэтыя выбары як раз паказалі, што нарэшце нешта пачало мяняцца. У Нараўцы, напрыклад, перамог параўнальна малады чалавек Яраслаў Галубоўскі. І таму ёсць спадзяванні, што пойдзе там нешта крыху інакш. Таму што проста ўлада павінна мяняцца. Я лічу, што гэта асноўны прынцып дэмакратыі.
Цалкам трэцяя гадзіна з удзелам журналісткі Беларускага Радыё Рацыя Валі Лаеўскай і даследчыка, журналіста Дзяніса Івашына.
Беларускае Радыё Рацыя
