Памяці ксяндза Адама Фалькоўскага
Роўна 10 год таму актывісты тагачаснага “БНФ “Адраджэнне”, ТБМ ды Таварыства польскай культуры ў Лідзе зрабілі першую спробу ўсталяваць памятны крыж на месцы расстрэлу ксяндза Адама Фалькоўскага. Ён напярэдадні паўстання Кастуся Каліноўскага служыў у храме, што ў мястэчку Ішчална, цяпер Шчучынскага раёна. З амвона зачытваў адозвы касінераў, заклікаў “бараніць Айчыну ад іншаземных захопнікаў”. За што па даносу быў расстраляны расейскімі ўладамі.
10 год таму ўжо ад лукашэнкаўскай улады пацярпелі і апазіцыйныя актывісты. Успамінае сябар Партыі БНФ Міхась Бурачэўскі (на фота):
– Агульнымі намаганнямі вырашылі аднавіць магілу. Улады дазволу не далі. Першы крыж паставілі 10 год таму такім жа, як сёння, ніцым ранкам. Яго знеслі ўначы. У 96 паставілі яшчэ большы крыж. Такі ж вынік. І ў 97 вырашылі кінуць адкрыты выклік уладам. Ксёндз Юзэф асвяціў крыж у капліцы на Тухачэўскага, паблізу былой трагедыі. І з гэтым крыжам прайшлі праз увесь горад. Бабулькі спявалі “ружанец”. Пасля гэтага нас тут жа арыштавалі і пасля аштрафавалі кожнага на вялікую па тых часах суму – 300 даляраў. Сёння варта назваць імёны тых, хто не збаяўся змагацца за аднаўленне імя нацыянальнага героя Лідчыны і Беларусі. Акрамя мяне, крыж неслі і пацярпелі Віктар Аўгустын, Станіслаў Суднік, Антон Пігулеўскі ды памерлы ўжо Уладзімір Хрышчановіч.
Але сённяшняе афіцыйнае прызнанне Адама Фалькоўскага лічым сваёй сапраўднай перамогай.
Цяпер на месцы расстрэлу ксяндза Фалькоўскага афіцыйна ўсталяваная памятная дошка-помнік. Вакол не знікаюць кветкі з бел-чырвона-белымі стужкамі. Яго называюць нацыянальным героем Лідчыны і Беларусі. Актывісты збіраюцца зарэгістраваць месца ў дзяржрэестры, як гісторыка-культурную каштоўнасць.
Віталь Сямашка, Беларускае Радыё Рацыя, Ліда
Фота аўтара
