Артур Клінаў: Хачу распавесці ў Польшчы пра сучаснае беларускае мастацтва
Сёлета ў Варшаўскім універсітэце ўзнагароду імя Льва Сапегі атрымаў беларускі мастак і літаратар, галоўны рэдактар часопіса “pARTizan” Артур Клінаў.
Прэмія прадугледжвае, што цэлы акадэмічны год лаўрэат правядзе ў Польшчы у пяці ўніверсітэтах, дзе будзе чытаць лекцыі. После Ягелонскага ўнівесітэту Артур Клінаў прыехаў у Беластоцкі. Ён наведаў рэдакцыю нашага радыё і ў жывым эфіры пагутарыў з журналістам.
РР: Ці рыхтуецеся вы да лекцыяў, якія маеце правесці ў Беластоцкім універсітэце?
Артур Клінаў: Першая лекцыя будзе ў чацвер. У прынцыпе, да гэтай тэмы я рыхтаваўся ўсё жыццё, бо гэта тое, чым я займаўся апошнія гады і дзесяцігоддзі. Гэта сучаснае беларускае мастацтва. І я буду распавядаць аб беларускім мастацтве дзевяностых-нулявых гадоў. Такі невялічкі экскурс, рэтраспекцыя ў тэму. Але ў прынцыпе, калі казаць шырэй, то дзякуючы стыпендыі Льва Сапегі, вельмі хочацца распавесці польскай аўдыторыі аб Беларусі, распавесці аб Беларусі інакш – не так як распавядае аб Беларусі, напрыклад, “Газета Выборча”. На жаль, мне здаецца, палякі сёння вельмі мала ведаюць Беларусь. Беларусы як раз ведаюць пра Польшчу значна больш. Бо больш людзей сюды выязджае і бачыць. А польская грамадскасць хутчэй знаходзіцца ў межах старых шмапаў.
РР: Што Беларусь такі савецкі анклаў, там такая правінцыя і нічога цікавага там не адбываецца…
Артур Клінаў: Так. І гэта такі вобраз нейкіх могілак, нейкіх людзей, якія жывуць на гэтых могілках. Дзікаватых, дзіўных і незразумелых. Якім, канешне, трэба дапамагчы. Але, тым не менш, гэта вельмі аднабаковы погляд на Беларусь. Натуральна Беларусь іншая. Яна ёсць і такая, канешне. Але ёсць шмат іншых ракурсаў. Вось як раз гэтыя ракурсы польская аўдыторыя ведае вельмі мала. Таму што, па-першая, вельмі малая прысутнасць беларускай культуры ў Польшчы. Хаця гэта парадокс. Ведаеце, у Польшчы практычна не чытаюць беларускую літаратуру. Яна тут не выходзіць.
РР: Ніхто не займаецца прасоўваннем.Так?
Артур Клінаў: Абсалютна. Выходзяць нейкія эпізадычныя рэдкія кнігі, але нармальнага літаратурнага дыялогу паміж Польшчай і Беларуссю няма. У Беларусі польскіх кніг выходзіць на парадак больш. І як раз беларуская аўдыторыя нашмат больш ведае сучасную польскую літаратуру.
РР: Так, у Беларусі вельмі актыўны перакладчаскі рух зараз.
Артур Клінаў: Так. І я не думаю, што гэта нармальная сітуацыя. Яна абсалютна ненармальная. Але трэбна нешта рабіць.
РР: Але ў той жа час узнагода імя Льва Сапегі сведчаць пра тое, што ўсё ж такі менавіта вас ведаюць і цэняць ваш унёсак у беларуска-польскія культурніцкія стасункі.
Артур Клінаў: Я спадязюся. Я вельмі ўдзячны такой магчымасці і хачу выкарыстаць гэтую магчымасць, пакуль буду ў Польшчы яшчэ да сярэдзіны лета, як раз паспрабаваць у сваіх лекцыях, выступах, прэзентацыях распавесці аб той іншай Беларусі. Паспрабаваць неяк зацікавіць польскую аўдыторыю Беларуссю. Паказаць, што гэта не толькі Чарнобыль, нашая палітычная сістэма і г.д. і гэтыя могілкі. Што ёсць іншая – сучасная беларуская культура, якая вельмі цікавая. У літаратуры, у тэатры, у выяўленчым мастацве і нават у кіно, дзе адбываюцца вельмі цікавыя змены ў сувязі з дэмакратызацыяй кінапрацэсу. Прыходзяць маладыя людзі і могуць проста на тэлефон здымаць рэальна цікавыя фільмы. Вось пра што хацеў бы распавесці польскай аўдыторыі.
РР: Я ведаю, што ў вас на працягу гэтага паўгода цэлае турнэ атрымоўваецца – па пяці ўнівесітэтах, і Беластоцкі ў гэтай гастролі – другі.
Артур Клінаў: Так. Да гэтага я два месяцы быў у Кракаве. Зараз Беласток, потым будзе Варшава, і яшчэ Вроцлаў і Познань.
РР: Гэтыя лекцыі анансуюцца як адкрытыя? Ці азначае гэта вольны уваход?
Артур Клінаў: Безумоўна. Канешне, уваход вольны, і чым большая аўдыторыя будзе, тым, канешне, будзе мне прыемней.
РР: Тады адразу праанансую бліжэйшую лекцыю. Гэта будзе чацвер, 7 снежня, а 17-й гадзіне ў аддзеле педагогікі і псіхалогіі Беластоцкага ўнівесітэту. Запрашаем.
Гутарыў Стась Дэдэрка, Беларускае Радыё Рацыя
Фота Васіля Кроквы
Глядзіце таксама
