Вольга Емяльянчык: Гэтая музыка яшчэ побач, гэта не выдумкі фалькларыстаў

таму

Выдрукаваць Пракаментаваць (0) Падзяліцца

Сённяшні госць Беларускага Радыё Рацыя – кандыдат бiялагiчных навук, дацэнт кафедры гісторыі і турызму Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта, кіраўніца фальклорнага гурта «Варган» – Вольга Емяльянчык.

Пра тое, якім выдаўся мінулы год для гурта «Варган», ці можна яшчэ адшукаць невядомыя даследчыкам фальклорныя песні і як захоўваць жывымі фальклорныя абрады ў рэгіёнах, – з Вольгай Емяльянчык паразмаўляў Алесь Аркуш.

РР: Закончыўся год, і можна ўжо падвесці вынікі леташняй дзейнасці вашага легендарнага фальклорнага гурта «Варган». Якім для вас быў гэты год?

Вольга Емяльянчык: Гэты год быў добры, плённы. Фальклорны гурт «Варган» прыняў удзел у вельмі сур’ёзных мерапрыемствах. У прыватнасці, па запрашэнні лідара гурта «Vuraj» Сержука Доўгушава фальклорны гурт «Варган» удзельнічаў ва ўрачыстай цырымоніі адкрыцця Другіх Еўрапейскіх гульняў. Мы як раз выступалі падчас шэсця каманд з розных краін. У мінулым годзе фальклорны гурт «Варган» прыняў таксама ўдзел у грандыёзным фестывалі, які ладзіцца ў Вільні. Фестываль называецца «Покровские колокола» і збірае ўдзельнікаў з розных краін Еўропы. Фестываль прысвечаны аўтэнтычнай музыцы. І ў фестывалі бяруць удзел гурты, якія працуюць менавіта ў аўтэнтычнай стылістыцы, у аўтэнтычнай манеры. І ўсе гэтыя пяць дзён, якія мы правялі ў Вільні, былі запоўненыя вельмі цікавымі канцэртамі. Канцэрты адбываліся на найлепшых канцэртных пляцоўках Вільні. І акрамя канцэртаў там праводзіліся вельмі сур’ёзныя майстар-класы, падчас якіх спецыялісты вельмі высокага ўзроўню, і з маскоўскай кансерваторыі, і з Гнесінскай вучэльні, а таксама спецыялісты з Кіева, з Літвы паказвалі методыку работы са студэнцкімі моладзевымі калектывамі, абменьваліся вопытам і разважалі ўвогуле на тэму далейшых перспектыў развіцця вось гэтай музыкі. Таму што ўсе калектывы, якіх сабраў фестываль, якія не робяць апрацовак, не робяць аранжыровак традыцыйнай музыкі.

РР: То-бок, гэта абсалютная аўтэнтыка.

Вольга Емяльянчык: Гэта імкненне вельмі дакладна перадаць тую магутнасць і сапраўдны дух аўтэнтычнай музыкі.

РР: Я нядаўна прачытаў, што лідар гурта «Стары Ольса» Зміцер Сасноўскі сказаў, што вось нам ужо 20 гадоў, а ты толькі нарэшце наблізіліся да таго, каб аўтэнтычна спяваць. Аўтэнтычна спяваць – што гэта значыць? На што арыентавацца? Ці гэта захавался? Ці гэта проста рэканструкцыя?

Вольга Емяльянчык: Нам прасцей, у адрозненні ад «Старога Ольсы», які займаецца аднаўленнем сярэднявечнай музыкі. Мы вывучаем жывыя запісы фалькларыстаў, этнографаў, этнамузыколагаў, якія былі зробленыя ў 60-70 гады. І працуем з сучаснымі экспедыцыйнымі матэрыяламі. Самі ладзім міні-экспедыцыі. І яшчэ, на шчасце, ёсць магчымасць пачуць сапраўдных носьбітаў традыцыйнай музыкі і пераняць іх манеру выканання.

РР: А што, і сёння можна знайсці новае, штосьці не запісанае раней? Можна знайсці штосьці такое?

Вольга Емяльянчык: Канешне. Па-першае, у мяне ёсць вельмі пазітыўны вопыт удзелу ў экспедыцыі супольна ўкраінска-беларуска-польскай на Століншчыну, на Палессе. І там спеўная традыцыя яшчэ жывая, паўнакроўная. Там яшчэ можна знайсці жанчын, якія спяваюць разам, спяваюць для сябе. А калі фальклорны гурт «Варган» рыхтаваўся да запісу свайго першага аўдыёальбома «Зялён явар, дуброва. Музыка Полаччыны», мы самі зладзілі шэраг міні-экспедыцый, і вельмі вялікую ролю ў папаўненні рэпертуару гурта «Варган» адыграла бабуля удзельніцы гурта «Варган» Ганны Лутовай Алімпіяда Міхайлаўна Шчарбакова, якая жыве ў вёсцы Шастова Полацкага раёна. І Ганна сама ездзіла некалькі разоў да бабулі запісваць песні. «Варган» аднойчы выбіраўся. Мы адмыслова з каляжанкай з Літвы пад’язджалі, і кожны раз яна выдае новыя і новыя песні. І гэтым песням я не знаходжу тэкставых аналагаў нідзе. І вельмі цікавыя музычныя версіі, меладычныя варыяцыі на тэму формульных традыцыйных напеваў. Такім чынам, гэтая музыка яшчэ побач з намі. І гэтыя людзі яшчэ побач, можна паехаць да іх дакрануцца, пераканацца, што гэта не фэнтэзі, што гэта не выдумкі фалькларыстаў, што гэта рэальная культура, якую людзі данеслі да нас праз пакаленні.