Беларусь – адзіная у Еўропе, хто не ўшаноўвае ахвяр сталінізму (абноўлена)



Беларусь застаецца адзінай дзяржавай сярод еўрапейскіх краін, дзе не ўшанавана памяць ахвяр сталінізму, заявіў гісторык Ігар Кузняцоў на брыфінгу, прысвечаным памяці ахвяр аўтарытарызму.

IMG_0878

Кузняцоў са шкадаваннем адзначыў, што дагэтуль “у Беларусі, у адрозненне ад усіх еўрапейскіх краін, памяці ахвяр сталінізму не надаюць увагі”:

– Мы звярталіся ва ўсе дзяржаўныя інстанцыі, пачынаючы ад Адміністрацыі прэзідэнта, з просьбай увесці ў Беларусі, аналагічны як у Расеі, Дзень памяці ахвяраў палітычных рэпрэсій. У Расеі 30 кастрычніка адзначаецца на дзяржаўным узроўні, мы прапаноўвалі гэты дзень 29 кастрычніка. У выніку зварота да старшыні Рады міністраў, мы атрымалі адказ за подпісам старшыні КДБ, тады гэта быў Сухарэнка, які сказаў, што ў Беларусі вы можаце адзначаць гэту дату на Дзяды і на Радуніцу, а далей мы лічым немэтазгодным.

У Еўропе, адзначыў гісторык, заахвочваюць і падтрымліваюць дзейнасць няўрадавых арганізацый, якія праводзяць даследчую і асветніцкую працу аб злачынствах таталітарных рэжымаў. “У Беларусі за гэта нават не ўзяліся”, – дадаў Кузняцоў.

Ідэя адзначэння Дзень памяці ахвяраў сталінізму і нацызму належала Вацлаву Гавелу, які лічыў важным нагадваць еўрапейскім народам, пра падпісаны 23 жніўня 1939 году пакт Рыбентропа – Молатава, які ў выніку распачаў Другую сусветную вайну.

“У Еўропе ўжо 5 год адзначаецца Дзень памяці ахвяраў сталінізму і нацызму. Аднак у Беларусі ён не стаў пакуль знакавым ні для дзяржавы, ні для грамадскасці”, – сказаў гістрык Ігар Кузняцоў на брыфінгу ў Менску, які быў прысвечаны гэтаму дню.

– Здаецца, гэта тая дата, якая мусіць аб’яднаць памяць ахвяраў вайны, памяць ахвяраў рэпрэсій. А наш народ вельмі пацярпеў ад двух рэжымаў. Але з кожным годам колькасць тых, хто прыходзіць і ў Трасцянец, і ў Курапаты, змяншаецца. Для мяне гэтая тэндэнцыя сумная. Гэта гаворыць пра тое, што, напэўна, далёка не ўсё нармальна ў нашым грамадстве. 

Адказ, чаму такое адбываецца, зразумелы. За мінулыя 20 гадоў тэма рэпрэсій сышла з падручнікаў гісторыі. Гісторыя скажаецца, навязваецца думка, што ніякіх незаконных масавых рэпрэсій не было, а яны быццам выкарыстоўваліся толькі супраць ворагаў савецкай улады. І усё гэта прерашкаджае фармаванню нацыянальнай свядомасці беларусаў, – лічыць Ігар Кузняцоў.

 «Еўрапейскі дзень памяці ахвяраў сталінізму і нацызму павінен адзначацца ў Беларусі на дзяржаўным узроўні», – сказала каардынатар руху салідарнасці „Разам” Ганна Шапуцька, выступаючы ў Менску на брыфінгу, які быў прысвечаны Дню памяці ахвяраў таталітарных рэжымаў.

– Роўна пяць гадоў таму назад, калі адзначаўся гэты дзень, па інцыятыве руху «Разам» з далучэннем партыяў і арганізацый мы паехалі ў Катынь. Такім чынам беларуская грамадскасць адзначыла гэты дзень. Але гэта недастаткова, гэты дзень трэба адзначаць на шырокім узроўні. Абавязкова трэба, каб пра гэта помніла дзяржава. І каб гэта ішло на дзяржаўным узроўні.

Як распавяла Ганна Шапуцька, паездка ў Катынь адбудзецца і ў гэтым годзе. Яна набывае яшчэ больш важны змест, улічваючы, што Расея фактычна развязала і падтрымлівае вайну супраць Украіны. «А гэта значыць, не знішчана, працягвае існаваць агрэсіўная сістэма, якая параджае войны і масавыя забойствы», – кажа Ганна Шапуцька

Генадзь Барбарыч, Беларускае Радыё Рацыя