Агляд прэсы: чарговая вяха
Выклікі для нетрывалай беларускай дзяржаўнасці нарастаюць. Што азначае адвод войскаў з Херсона? Прамежкавыя вынікі выбараў у ЗША. Падатковыя манеўры Фінляндыі. Падрабязнасці свежых матэрыялаў замежнай прэсы.
«Лукашэнку таксама ўспрымаюць як чалавека, які выконвае загады Расеі з усё большым запалам. Напрыклад, 28 кастрычніка на пазачарговай сесіі АДКБ, якая праходзіла ў рэжыме відэаканферэнцыі, Лукашэнка крычаў на прэзідэнта Арменіі Міколу Пашыняна ў адказ на яго заклік дапамагчы Ерэвану захаваць тэрытарыяльную цэласнасць пасля артылерыйскіх абстрэлаў Азербайджана», – прыводзіць прыклад амерыканскае выданне The Jamestown Foundation.
«Палітыка збліжэння дзвюх краін наўпрост паўплывала і на сітуацыю вакол беларускага калію, які да нядаўняга часу займаў 15 працэнтаў сусветнай здабычы; дык цяпер яго можна экспартаваць толькі праз расейскія парты. Беларускія чыноўнікі сярэдняга і высокага звяна цяпер пазбаўленыя сваёй звычайнай рэнты. Гэта, у сваю чаргу, адкрывае іх патрыятызм перад выпрабаваннем, якое яны, магчыма, не змогуць прайсці, асабліва калі ўлічыць, што многія з іх не маюць дакладнага разумення таго, што адрознівае іх ад расейцаў. На фоне гэтых пагрозаў суверэнітэту Беларусі падзеі ўнутры беларускай апазіцыі адбываюцца як бы ў паралельным свеце. Самая актыўная тэма, якая абмяркоўваецца ў апазіцыйна настроеных СМІ — гэта адстаўка 28-гадовай Таццяны Зарэцкай з пасады прадстаўніцы па фінансах і эканоміцы ў «пераходным кабінеце міністраў», які ўзначальвае лідарка беларускай апазіцыі Святлана Ціханоўская ў выгнанні. Пры гэтым аналітыкамі абмяркоўваецца і іншая праблема: радыкалізацыя рыторыкі апазіцыі вядзе толькі да ўзмацнення рэпрэсій унутры краіны. Тэорыі апазіцыі аб палітычных зменах у Беларусі праз санкцыі Захаду і праз стварэнне ўрада ў выгнанні пакуль малаверагодныя, а значыцца цяперашнія падзеі ў Беларусі і вакол Беларусі не пакідаюць падстаў для аптымізму», – падкрэслівае амерыканскае выданне.
Расейскія войскі выводзяцца з партовага горада Херсона і іншых раёнаў аднайменнай вобласці. У сераду міністр абароны Сяргей Шайгу загадаў ачысціць заходні бераг Дняпра. Паводле яго слоў, гэту тэрыторыю больш немагчыма забяспечваць належным чынам. Такім чынам Расея губляе адзіную рэгіянальную сталіцу, якую ёй удалося захапіць з пачатку ўварвання. Аглядальнікі спрабуюць разабрацца ў тым, што адбываецца. «Не варта пераацэньваць гэты крок», – піша брытанская газета The Spectator.
«Гэта – ваенная параза, але не абавязкова вырашальная. Многае будзе залежаць ад таго, наколькі расейцам атрымаецца арганізаванае адступленне, а не проста ўцячы, зіхцячы пяткамі. Можна з упэўненасцю меркаваць, што яны гэта спланавалі і ўжо вывезлі тэхніку і боепрыпасы, якія не хацелі б пакідаць украінцам. Магчыма, яны будуць выкарыстоўваць больш знішчальнікаў, якія не жадаюць падвяргаць небяспецы, для прыкрыцця адступлення. Калі гэта спрацуе, расейцы адмовяцца ад адзінага буйнога горада, які яны захапілі за час свайго ўварвання. Але ў іх таксама з’яўляецца шанец замацавацца на больш абароненым рубяжы ўздоўж Дняпра», – адзначае брытанскае выданне.
Прайшоў дзень пасля выбараў у Кангрэс ЗША, а вынікі галасавання да гэтага часу незразумелыя. І хоць рэспубліканцы, магчыма, змогуць гарантаваць сабе большасць у Палаце прадстаўнікоў, расстаноўка сіл у Сенаце застаецца нявызначанай, і прадказаная прагнозамі відавочная перамога рэспубліканцаў не апраўдалася. Еўрапейская прэса бачыць у гэтым розныя сігналы. Эстонская газета Postimees лічыць, што паслабленне пазіцыі Трампа – важны вынік.
«Гэта знак для рэспубліканцаў: палітычны нюх Трампа, які вывеў яго калісьці ў прэзідэнты, прытупіўся. Ці ж настроі ў грамадстве зараз ужо не на карысць такіх людзей, як ён. Для Еўропы і вольнага свету галоўнае тое, што падтрымка светапарадку, заснаванага на правілах, з боку ЗША застаецца непахіснай. У гэтых адносінах, як чакаецца, прамежкавыя выбары не прынясуць асаблівых зменаў. Гэта разумеюць і ў Крамлі: прэс-сакратар Зміцер Пяскоў заявіў, што адносіны паміж Расеяй і ЗША застаюцца дрэннымі», – акцэнтуе ўвагу эстонскае выданне.
Па традыцыі ў лістападзе ў Фінляндыі публікуюцца падатковыя дадзеныя тых, хто ў папярэднім годзе зарабіў больш за 100 000 еўра. Кожны, хто цікавіцца, можа азнаёміцца з даходам вядомых асоб і даведацца, колькі падаткаў яны павінны заплаціць. Фінская газета Lapin Kansa мяркуе, што ў медаля ёсць два бакі.
«Адкрытая падатковая сістэма, у якой грамадскі інтарэс ставіцца на першае месца, а прыватныя інтарэсы сыходзяць на другі план, палягчае кантроль над уладамі заможнымі, і зніжае падазрэнні ў нявыплаце падаткаў. У той самы час могуць быць выяўленыя злоўжыванні ў падаткаабкладанні, на ліквідацыі якіх можа настойваць грамадскасць. Недахопам у дадзеным выпадку з’яўляецца тое, што не ўся інфармацыя аб падатках, якая публікуецца, мае грамадскае значэнне. У горшым выпадку гаворка ідзе аб асаблівай форме вуайерызму, якая прыводзіць, перш за ўсё, да крыўдаў, зайздрасці, разлютавання і недаверу, якіх у Фінляндыі і так звышдастаткова. Але нават калі ў Дня падаткаў ёсць свае недахопы, гэта не нагода для зніжэння празрыстасці», – папярэджвае фінскае выданне.
Агляд сусветнай прэсы падрыхтавала Вольга Сямашка
