Агляд прэсы: чорнае і белае
Барацьба за дэмакратычную Беларусь выйшла на другі год. Талібы павярталіся ў Кабул. Не зусім вайна, але і несапраўдны мір: як можа развівацца сітуацыя ў свеце надалей? Падрабязнасці свежых матэрыялаў замежнай прэсы даведаемся ў аглядзе Вольгі Сямашкі.
Амерыканскае выданне Atlantic Council упэўнена, што найбуйнейшы палітычны крызіс, які ўзрушыў усходнееўрапейскую нацыю беларусаў пасля распаду СССР, яшчэ далёкі ад развязання.
«Беларуская рэвалюцыя настолькі аксамітная, што часам адчувае станоўчы сон.Мірны пратэстны рух ужо даўно быў выцеснены з вуліц, а яго лідэры выгнаны за мяжу, у той час як беларускае грамадства падвяргаецца жорсткім рэпрэсіям у беспрэцэдэнтных у сучаснай еўрапейскай гісторыі маштабах. Тым не менш супраціўленне Лукашэнку працягваецца, і беларускі дыктатар шырока разглядаецца як унутры краіны, так і за мяжой як нелегітымны», – падкрэслівае амерыканскае выданне.
«Аднак большасць рэвалюцый або паспяховыя, або згасаюць на працягу прыкладна трох месяцаў. Але беларусы ізноў паказалі альтэрнатыву справы ў барацьбе за дэмакратычную Беларусь. Гэтыя намаганні не здолелі прымусіць Лукашэнку адмовіцца ад улады, але яны дапамаглі захаваць ціск на рэжым і не дазволілі імкліва знізіцца імпульсу пратэстнага руху. На працягу мінулага году такая нізавая дзейнасць таксама стварыла аснову будучай грамадзянскай супольнасці, якая добра паслужыць для доўгатэрміновага развіцця краіны», – піша Atlantic Council.
Пасля маланкавага наступу талібы занялі прэзідэнцкі палац у Кабуле. Вайскоўцы ЗША па-ранейшаму кантралююць аэрапорт афганскай сталіцы, праз які ідзе эвакуацыя грамадзян заходніх краін і былых супрацоўнікаў кантынгенту заходніх войскаў з ліку мясцовых жыхароў. Аглядальнікі асцерагаюцца, што вяртанне да ўлады радыкальных ісламістаў прынясе з сабой сур’ёзныя наступствы не толькі для самога Афганістану.
«Адным Афганістанам талібы не задаволіцца», – піша харвацкая газета Večernji list.
«Няма ніякай упэўненасці ў тым, што талібы застануцца ўнутры межаў «сваёй» дзяржавы. Бо па суседстве, як непасрэдна вакол Афганістану, так і ў больш аддаленых ад яго рэгіёнах, барацьба за іх «каштоўнасці» яшчэ не скончылася. Іх прэтэнзіі маюць глабальны, але зусім не мясцовы маштаб. Поспех, дасягнуты талібамі ў адной краіне, павышае верагоднасць страты стабільнасці і росту тэрарызму ва ўсім свеце. Пакуль што на гарызонце няма нікога, хто мог бы даць адпор Талібану, не звяртаючыся да ваеннага ўварвання», – падкрэслівае харвацкае выданне.
«Сілавая палітыка перажывае рэнесанс. Ці прывядзе гэта да новых ўзброеных канфліктаў? Ці магчымая яшчэ разрадка? Што значыць канкурэнцыя паміж ЗША і Кітаем?», – задаецца пытаннямі швейцарскае выданне Neue Zürcher Zeitung, прадстаўляючы аналіз трох магчымых варыянтаў развіцця сітуацыі з пункту гледжання Швейцарыі.
У праекце справаздачы аб палітыцы бяспекі за 2021 год Федэральная рада Швейцарыі не гаворыць ні пра вайну, ні аб міры: свет стаў больш небяспечным. Розныя ўзаемазвязаныя тэндэнцыі паскараюць глыбокія змены: ад глабальнага пацяплення да лічбавізацыі і рэнесансу сілавой палітыкі.
«У выпадку эскалацыі крызісу ў Еўропе Расея можа выкарыстаць ваенныя сродкі для стварэння фактаў на ўсходняй мяжы НАТА. Ўсталяванне ранейшага статус-кво будзе магчыма толькі пры далейшай эскалацыі канфлікту. Такая канфрантацыя стала б для Еўропы сур’ёзным выклікам і магла б прывесці да палітычнай, эканамічнай і сацыяльнай нестабільнасці», – піша швейцарскае выданне і падкрэслівае, што новы парадак не павінен грунтавацца на вайне, але не павінен грунтавацца і на супрацоўніцтве, якое дасягаецца любой цаной.
Дэпутаты польскага сейма большасцю галасоў прагаласавалі за папраўкі да закона аб тэлебачанні і радыёвяшчанні, спрэчны характар якіх ужо выклікаў у краіне шырокія дэбаты, і нават прывёў да распаду урадавай кааліцыі. Многія лічаць, што новым законам кіруючая партыя ПіС спрабуе пазбавіць ліцэнзіі тэлеканал TVN, які крытыкуе яе . Аглядальнікі пішуць пра расколіну ў адносінах з ЗША і пра ўсё часцей ўсплываючыя параўнанні з метадамі венгерскіх уладаў.
Брытанская газета Financial Times занепакоеная сітуацыяй са свабодай прэсы ў Польшчы.
«Кіруючая партыя ПіС звяла усё публічна-прававыя тэлерадыёкампаніі Польшчы да ўзроўню прымітыўных рупараў прапаганды. Для скупу цэлага шэрагу рэгіянальных СМІ была задзейнічана дзяржаўная нафтавая кампанія. Польскі рэгулятар ў галіне СМІ больш за 18 месяцаў зацягвае прыняцце рашэння аб падаўжэнні ліцэнзіі на вяшчанне каналу TVN24, аднаму з найважнейшых навінавых каналаў кампаніі TVN. І гэта вельмі значна, бо ў выпадку перадачы TVN у рукі лаяльных ўраду уладальнікаў у краіне застанецца адзін-адзіны незалежны крыніца тэленавінаў – малы тэлеканал Polsat. У выніку напярэдадні парламенцкіх выбараў, прызначаных на 2023 год, карціна таго, што адбываецца ў краіне і свеце, якую грамадзяне атрымліваюць з СМІ, будзе скажонай і неаб’ектыўнай», – падркрэслівае брытанскае выданне.
Агляд сусветнай прэсы падрыхтавала Вольга Сямашка
