Дзяды ў Менску (абноўлена)
Злачынствы камунізму павінны быць асуджаны такім жа чынам, як і злачынствы фашысцкага рэжыму, лічыць сустаршыня аргкамітэта па стварэнні партыі „Беларуская хрысціянская дэмакратыя” Віталь Рымашэўскі. Ён прыняў удзел у дэманстрацыі да мемарыялу Курапаты пад Менскам, дзе пахаваны ахвяры сталінсткіх рэпрэсій. “Таму гэты дзень вельмі важны, але засмучае, што на дазволеная мерапрыемства прыходзіць мала людзей,” – сказаў палітык.
– Гэта свята надзвычай важнае. Трэба прыходзіць. І яно мусіць стаць месцам і часам еднасці ўсіх дэмакратычных прабеларускіх сілаў, асабліва падчас таго, як рэваншысцкія сілы і ўнутры Беларусі, і за яе межамі яднаюцца і хочуць знішчыць усё жывое беларускае, хочуць знішчыць парасткі нацыянальнай памяці ў нашага народа. І асабліва сумна, канешне, канстатаваць, што ў гэты дзень адбываецца шэраг паралельных мерапрыемстваў арганізацый, якія дэкларуюць сябе як нацыянальныя, бароняць беларускую мову і культуру.
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Па словах Віталя Рымашэўскага, з-за такіх няўзгодненасцей шмат людзей не прыйшло на традыцыйныя Дзяды. „Гэта сумна. Я спадзяюся, што гэтыя памылкі будуць выпраўленыя. І лідары розных арганізацый не будуць разбягаццца і расцягваць людзей з масавых мерапрыемстваў, якіх у Беларусі ўлады дазваляюць правесці толькі 3-4 у год, а будуць улічваць гэта, і свае ўласныя амбіцыі будуць адсоўваць на другі план. Тады мы ўсе зробім крок наперад,” – упэўнены Віталь Рымашэўскі.
* * *
“Шэсце і мітынг на Дзяды ў Менску паказалі, што беларускае грамадства не ў лепшым стане, – кажа паэт і былы палітвязень Славамір Адамовіч. – Сумна тое, што вонкавы чыннік, які з’явіўся ў гэтым годзе, – падзеі ва Украіне – не ўскалыхнуў нашага грамадства, а відаць, прыбіў яшчэ больш”.
– І таму мы бачым, што не так шмат людзей прыйшло, каб усяго толькі на дазволенай рэжымам акцыі ўшанаваць сваіх продкаў. Таму з гэтага боку ўсё даволі сумна. Што будзе далей?.. Відаць, чакаць зноў вонкавых уплываў, якія загоняць нашу грамаду, беларусаў, у глыбокую дэпрэсію на кухні.
Odtwarzacz plików dźwiękowych
“Ці ўсё ж мы нарэшце ўскалыхнемся і пачнем думаць пра сябе, пакуль мы яшчэ жывыя?” – падагульніў Славамір Адамовіч.
* * *
“Калі ацэньваць сённяшняе шэсце і мітынг як паказнік актыўнасці і скансалідаванасці апазіцыі, яе магчымасцяў, то настрой не вельмі аптымістычны, – кажа лідар нефармальнага аб’яднання „Маладая Беларусь” Артур Фінькевіч. – Але ў той сітуацыі, у якой мы ўсе ёсць, няма іншага выйся, як гуртаваць і аб’ядноўваць сілы, спрабаваць, каб тыя людзі, які на сённяшні момант падтрымліваюць апазіцыю, захаваліся і памножыліся”.
– І ў нейкі вырашальны момант, калі будзе вырашацца сітуацыя ў нашай краіне, трэба, каб мы былі да гэтага гатовы. Наша святая задача – такія дні, як Дзяды, Дзень Волі, Чарнобыльскі шлях, памятаць, прыводзіць людзей па магчымасці і адзначаць гэтыя даты. Сёння наўрад ці ў стане мы зрабіць больш.
Odtwarzacz plików dźwiękowych
І пры гэтым абавязкова варта памятаць пра прэзідэнцкую кампанію, якая набліжаецца, і рыхтавацца да яе. „Будзем спадзявацца, што гэтая кампанія будзе больш паспяховай, чым папярэднія. І таму ўсе намаганні павінны быць накіраваныя дзеля яе поспеху,” – лічыць Артур Фінькевіч.
* * *
“У кожнага беларуса ёсць асабістыя прычыны, каб удзельнічаць падчас Дня ўшанавання памяці продкаў у мемарыяльных мерапрыемствах,” – лічыць старшыня Партыі БНФ Аляксей Янукевіч. Ён з іншымі прадстаўнікамі гэтай партыі ўдзельнічаў у шэсці да мемарыялу ахвярам сталінскіх рэпрэсіяў у Курапатах.
– Маштабы трагедыі, маштабы палітычных рэпрэсій мелі агульнанацыянальны характар, у выніку чаго пацярпела ўся нацыя. У кожнага ёсць асабістыя прычыны браць удзел у шэсці на Дзяды. Безумоўна, у цяперашняй сітуацыі ёсць і дадатковая матывацыя. Вельмі важна выкарыстоўваць кожную нагоду дзеля таго, каб казаць “не” расейскім імперскім сілам, якія фактычна спрычыніліся да смерці тысячаў беларусаў, прадстаўнікоў іншых нацый падчас камуністычнага тэрору.
Odtwarzacz plików dźwiękowych
І зараз у Расеі імперыялістычныя, шавіністычныя ідэі ўздымаюць галаву. Пачынаюцца актыўныя дзеянні, каб аднавіць імперыю. І вельмі важна супрацьстаяць гэтаму, падкрэсліў Аляксей Янукевіч.
* * *
Мітынг скончыўся. Удзельнікі ўсталявалі ў Курапатах крыжы, паставілі каля іх знічы, паклалі кветкі ды павязалі бел-чырвона-белыя стужкі.
На мітынгу быў зачытаны зварот Зянона Пазьняка, у якім лідар Кансерватыўна-Хрысціянскай партыі БНФ перасцярог ад небяспекі, якая ідзе ад Расеі, і заклікаў беларусаў быць гатовымі абараняць сваю Радзіму.
Па словах намесніка старшыні Руху „За Свабоду” Юрася Губарэвіча, адзначэнне дня памяці продкаў у гэтым годзе набывае новы сэнс на фоне падзеяў ва Украіне, крававае развіццё якіх адбылося з удзелам Расеі, а таксама і значнага пагаршэння сітуацыі ў самой Расеі. Відавочна, што гісторыя мае схільнасць да паўтарэння. І нацыі, якія не асэнсавалі ўрокаў мінулага, не забяспечаны ад паўтарэння падобнага ў наш час.
– Мы бачым, што дыктатарскі рэжым зноў умацоўваецца. І гэта не толькі ў Беларусі, але і ў Расеі. Гэта агрэсіўны рэжым. Кожная дыктатура вядзе да стратаў і развязання войнаў. “Пуцінская” Расея спрабуе паўтарыць шлях сваіх камуністычных важакоў, якія да гэтага часу неасуджаныя і шануюцца ў Расеі. Уздымае галовы сталіншчына.
Odtwarzacz plików dźwiękowych
“Беларусы павінны пра гэта памятаць і быць пільнымі. Таму што толькі грамадства можа спыніць вяртанне да дыктатарскіх таталітарных часоў,” – сказаў Юрась Губарэвіч.
* * *
„Прыходжу на Дзяды, каб сумленне было чыстым,” – кажа кіраўнік Праваабарончага Альянсу Людміла Гразнова.
– Без мінулага няма цяперашняга, а без яго няма будучыні. Згубіўшы памяць, краіна пазбаўляе сябе заўтрашняга дня. Калі казаць пра асабістае, то мой дзядуля быў рэпрэсаваны ў 1937 годзе.
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Па словах Людмілы Гразновай, у яе ёсць і асабістая нагода ісці на Дзяды ў Курапаты. Яе дзед быў арыштаваны ў 1937 годзе. Праз паўгода яго расстралі. А сям’я даведалася пра гэта толькі гадоў праз 20, як распавяла Людміла Гразнова.
Па словах грамадскага актывіста, аднаго з былых кіраўнікоў “Маладога Фронту” Сяржука Бахуна, ён стараецца не прапускаць Дзядоў, і калі ёсць магчымасць – заўсёды ідзе ў Курапаты.
– Калі мы хочам пераменаў, калі мы хочам, каб Беларусь была іншая, такая, пра якую мы марым, у снах снім, у сэрцах носім, мы павінны за яе змагацца і штосьці рабіць. На Дзяды я хаджу менавіта таму, што лічу абавязкам помніць і сваіх дзядоў, сваіх продкаў, і тых беларускіх грамадскіх дзеячаў, якія змагаліся за Беларусь, за беларускую ідэю.
Odtwarzacz plików dźwiękowych
“Таму я сумяшчаю на Дзяды і асабістую, і грамадскую памяць,” – сказаў Сяржук Бахун. Пасля завяршэння шэсця Сяржук Бахун быў на кароткі час затрыманы міліцыяй за бел-чырвона-белы шалік з Пагоняй. Але праз кароткі час актывіста вызвалілі.
[Not a valid template]
У дазволеным уладамі шэсці, якое прайшло вуліцамі беларускай сталіцы да ўрочышча Курапаты, удзельнічае некалькі соцень чалавек. “На Дзяды прыходзяць Беларусы з вялікай літары”, – кажа адзін з арганізатараў шэсця і мітынгу, намеснік старшыні Кансерватыўна-Хрысціянскай партыі БНФ Юрась Беленькі.
– Калона ідзе пад нашымі нацыянальнымі бел-чырвона-белымі сцягамі. Вельмі многа сцягоў. Патрыёты Беларусі тут сабраліся. Людзі адгукнуліся на прысутнасць тут украінскага сцяга, падтрымалі словамі “Слава Украіне!”. Прыйшлі Беларусы з вялікай літары, я б так сказаў. Многа моладзі. Цягам апошніх гадоў мы бачым такую тэндэнцыю, што амаль на 80% калона складаецца з маладых людзей.
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Сярод бел-чырвона-белых сцягоў падчас сённяшняга шэсця і мітынгу лунаюць таксама і жоўта-блакітныя ўкраінскія нацыянальныя сцягі. Такім чынам, беларусы выказваюць салідарнасць з украінцамі, якія змагаюцца за сваю незалежнасць.
– Украінцы – суседні народ, які таксама шануе сваіх продкаў. Як і ў нас, у іх таксама было шмат нявінна забітых людзей сталінскім рэжымам. У мяне ва Украіне пляменнік ёсць, бываю там. Я іх шаную і паважаю. Я салідарны з украінцамі, што яны змагаюцца за сваю незалежнасць ад усходняй навалы.
– Расея напала на Украіну, ваюе з ёй толькі таму, што ўкраінцы захацелі свабоды, захацелі ў Еўропу, захацелі быць самастойнай незалежнай дзяржавай.
Odtwarzacz plików dźwiękowych
Цяпер ва ўрочышчы Курапаты праходзіць мітынг. Ва ўшанаванне памяці ахвяраў сталінскага тэрору пастаўлены крыжы.
Генадзь Барбарыч, Беларускае Радыё Рацыя, Менск
* * *
12.20. Удзельнікі шэсця ўжо падыходзяць да месца мітынгу. Там шмат міліцыі.
Паралельна руху калоны едзе мінібус з некалькімі камерамі, якія здымаюць ва ўсе бакі ўдзельнікаў шэсця. #дзяды pic.twitter.com/4rgv6WyagB
— Радыё Свабода (@svaboda) November 2, 2014
Беларускі Хельсінскі камітэт ацэньвае колькасць удзельнікаў у 400 чалавек.
Увесь маршрут складае каля 12 кіламетраў. Некаторыя не могуць прайсці столькі, таму садзяцца на транспарт, некаторыя далучаюцца.
«Пераемнасць пакаленняў, памяць, гісторыя, мова — гэта рэчы, на якіх трымаецца нацыя. Вялікая частка ўдзельнікаў — моладзь. Гэта паказвае, што Беларусь жыве», — кажа Павел Севярынец, лідар Беларускай Хрысціянскай Дэмакратыі.
На шэсці спяваюць беларускія песні.
Чуем лозунгі „Жыве Беларусь” і „Слава Украіне”. У руках удзельнікаў бел-чырвона-белыя сцягі, а таксама і жоўта-блакітныя ўкраінскія.
На месцы збору прысутнічаюць супрацоўнікі міліцыі як у форме, так і ў цывільным адзенні. Пра гэта паведамляе Франак Вячорка.
У Курапаты гэтым разам удзельнікі нясуць 4 крыжы.
Анлайн-трансляцыя шэсця:
Мерапрыемства праходзіць у наступным парадку:
11:00-14:30 – дэманстрацыя па ходніках па маршруце: пляцоўка перад будынкам ААТ «Мінскі гадзіннікавы завод» – праспект Незалежнасці – вуліца Каліноўскага – вуліца Сядых – вуліца Карбышава – вуліца Гамарніка – вуліца Мірашнічэнкі – Менская кальцавая аўтадарога.
З 14.30 да 17.00 у Курапатах адбудзецца дазволены мітынг.
[Not a valid template]
Беларускае Радыё Рацыя, Менск
Фота: twitter.com, Генадзь Барбарыч, Аляксей Лапіцкі
Глядзіце таксама
