Еўразвяз увёў сектаральныя санкцыі адносна Беларусі
Рада Еўразвяза 24 чэрвеня ўвёў сектаральныя эканамічныя санкцыі супраць беларускіх уладаў.
Гэта стала адказам ЕЗ на працяг парушэння правоў чалавека ў краіне, рэпрэсіі супраць грамадзянскай супольнасці, дэмакратычнай апазіцыі і журналістаў, а таксама на вымушаную пасадку самалёта Ryanair і затрыманне яго пасажыраў Рамана Пратасевіча і Сафіі Сапегі.
Як паведамляецца на сайце Рада ЕЗ, новыя сектаральныя эканамічныя санкцыі ўключаюць забарону на прамы або ўскосны продаж, пастаўку, перадачу або экспарт любой асобе ў Беларусі абсталявання, тэхналогій або праграмнага забеспячэння, прызначаных для выкарыстання ў маніторынгу або перахопе інтэрнэту і тэлефоннай сувязі. Забароненая перадача тавараў і тэхналогій двайнога прызначэння для выкарыстання з ваеннымі мэтамі.
Санкцыі абмяжоўваюць гандаль нафтапрадуктамі, калійнымі ўгнаеннямі і таварамі, што выкарыстоўваюцца для вытворчасці тытунёвых вырабаў.
Абмяжоўваецца доступ на рынкі капіталу ЕЗ, забараняецца страхаванне і перастрахаванне ўрада Беларусі і беларускіх дзяржаўных органаў і ўстаноў.
У паведамленні адзначаецца, што Еўрапейскаму інвестыцыйнаму банку забаронена фінансаваць праекты ў дзяржаўным сектары, а дзяржавы — члены ЕЗ абавязаныя абмежаваць удзел у Беларусі шматбаковых банкаў развіцця, членамі якіх з’яўляюцца.
„Сённяшняе рашэнне цалкам адпавядае высновам Еўрапейскага савета ад 24 і 25 мая 2021 года, у якіх кіраўнікі дзяржаў і ўрадаў ЕЗ заклікалі Раду ЕЗ забараніць выкарыстанне паветранай прасторы ЕЗ для беларускіх авіякампаній і доступ для іх у аэрапорты Еўрасаюза, а таксама прыняць неабходныя меры, уключаючы дадатковыя санкцыйныя спісы фізічных і юрыдычных асоб, і прыняць далейшыя сектаральныя эканамічныя санкцыі. Усе гэтыя меры цяпер прынятыя”, — гаворыцца ў паведамленні.
Адзначаецца, што ЕЗ з кастрычніка 2020 года паступова ўводзіў абмежавальныя меры ў дачыненні да Беларусі. Гэта стала адказам на фальсіфікацыю прэзідэнцкіх выбараў у жніўні 2020 года, а таксама рэпрэсіі ў дачыненні да мірных дэманстрантаў, прадстаўнікоў апазіцыі і журналістаў.
„У агульнай складанасці да 166 фізічных і 15 юрыдычных асоб у цяперашні час прынятыя абмежавальныя меры, якія ўключаюць замарожванне актываў, якія ўжываюцца як да фізічных, так і да юрыдычных асоб, і забарону на паездкі ў ЕЗ для фізічных асоб”, — гаворыцца ў паведамленні.
23 мая самалёт Ryanair, які ляцеў з Афінаў у Вільню, вымушана сеў у Менску. У аэрапорце паведамілі, што лайнер запытаў пасадку з-за звестак пра бомбу на борце. У Ryanair заявілі, што экіпаж атрымаў інфармацыю аб мініраванні ад беларускіх дыспетчараў, якія далі ўказанне пасадзіць самалёт у Менску. Па даручэнні Аляксандра Лукашэнкі для суправаджэння лайнера ў неба паднялі знішчальнік МіГ-29.
Пазней мініраванне не пацвердзілася, але стала вядома аб затрыманні пасажыраў самалёта — беларускага блогера Рамана Пратасевіча і яго дзяўчыны грамадзянкі Расіі Сафіі Сапегі. На радзіме Пратасевіч быў абвешчаны ў міжнародны вышук, улады Беларусі раней накіравалі ў Польшчу запыт аб яго выдачы.
На прэс-канферэнцыі 14 чэрвеня кіраўнік Следчага камітэта Дзмітрый Гара паведаміў, што Сапезе выстаўленае абвінавачванне паводле арт. 130 (распальванне расавай, нацыянальнай, рэлігійнай альбо іншай сацыяльнай варожасці) Крымінальнага кодэкса. Яна таксама з’яўляецца падазраванай паводле арт. 342 (арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, што груба парушаюць грамадскі парадак, альбо актыўны ўдзел у іх) КК.
Пратасевіч абвінавачваецца па трох артыкулах Крымінальнага кодэкса — арт. 130, арт. 342 і арт. 293 (масавыя беспарадкі).
На прэс-канферэнцыю 14 чэрвеня, арганізаваную МЗС, быў дастаўлены Пратасевіч, які заявіў, што супрацоўнічае са следствам добраахвотна. „Я разумею, якія страты я нанёс не толькі дзяржаве, але і краіне. І хачу зрабіць усё, што ў маіх сілах, каб выправіць сітуацыю. Я нікому не здраджваю, нікога не здаю. Я дапамагаю следству і сваёй краіне і маю намер дапамагаць далей”, — сказаў ён.
Паводле слоў Пратасевіча, закладнікам сітуацыі, якая развівалася вакол яго, стала яго дзяўчына Сафія Сапега, а таксама яго бацькі, якія „цяпер знаходзяцца ў Польшчы ва ўмовах інфармацыйнага вакууму”.
Бацькі Пратасевіча тым часам перакананыя, што такія заявы іх сын вымушаны рабіць у сувязі з пагрозамі і шантажом з боку сілавікоў.
Інцыдэнт з самалётам Ryanair пацягнуў сур’ёзныя наступствы для Беларусі. Пасля здарэння авіякампаніі краін Еўразвяза сталі аблятаць тэрыторыю Беларусі, Рада ЕЗ афіцыйна забараніў усім беларускім авіяперавозчыкам пралёт над тэрыторыяй аб’яднання і доступ у аэрапорты ЕЗ. Пасля „паветраныя санкцыі” ў дачыненні да Беларусі ўвялі Украіна, Японія, Паўночная Македонія, Чарнагорыя, Сербія, Албанія, Ісландыя, Ліхтэнштэйн і Нарвегія.
