На ўліку КДБ
Кожны грамадзянін СССР ад самога нараджэння трапляў на нейкі ўлік. Спярша – па месцы прапіскі, потым – па месцы вучобы, потым – у складзе піянерскай арганізацыі. Камсамол, прафкам, спарткам, добраахвотная народная дружына, АСАВІЯХІМ, ваенкамат, асобы аддзел Савецкай арміі… Яшчэ быў улік у партыйнай арганізацыі для членаў КПСС і ўлік у міліцыі для правапарушальнікаў.
Але ж самым страшным было патрапіць у поле зроку савецкіх спецслужбаў. Такі ўлік за сталінскімі часамі мог скончыцца ў лепшым разе турэмным тэрмінам, а ў горшым – расстрэлам.
Цяпер архівы савецкіх спецслужбаў адкрытыя для вывучэння ва Украіне. У гэтых архівах – тысячы справаў і на нашых землякоў.
Чытаем, слухаем і ўражваемся…
Уладзіслаў Ахроменка
Справы 1982-1984 г. Чарнобыльская АЭС. Яна была прырэчаная… Частка 2
таму
Аварыі рознай ступені цяжкасці на Чарнобыльскай АЭС былі і да 1986 года. Усю інфармацыю пра іх адразу сакрэцілі ў Камітэце Дзяржаўнай Бяспекі.
Справы 1973-1978 г. Чарнобыльская АЭС. Яна была прырэчаная… Частка 1
таму
За часамі брэжнеўскага СССР была такая завядзёнка: рабіць працоўныя падарункі “партыі і ўраду” да значных падзеяў.
Справа 1968 г. Тэатралы з КГБ, альбо Як чэкісты забаранілі спектакль пра “Вялікую Айчыную”
таму
Тэатр любяць не толькі байцы сучаснага беларускага АМАПу. Чэкісты ўсіх пакаленняў таксама былі палымянымі аматарамі сцэнічнага мастацтва. Але, у адрозненне ад эстэтаў і інтэлектуалаў у чорнай уніформе, савецкія камітэтчыкі хадзілі ў тэатр пераважна па доўгу службы.
Справа 1965 г. “Фарца”, “бамбілы” і аператыўна-чэкісцкія мерапрыемствы
таму
Слова “фарцоўшчык” цяпер напэўна незразумелае пакаленню, якое сфармавалася пасля распаду СССР.
Справа 1953 г. Сталін у труне. Рэакцыі насельніцтва
таму
Смерць Сталіна выклікала ў СССР сапраўдную істэрыю – не раўнуючы, як у Паўночнай Карэі смерць Вялікага Кіраўніка КНДР Кім Чэн Іра.
Справы 1968 г. «Як вандраваць па СССР і не патрапіць у КГБ. Інструкцыя для амерыканскіх турыстаў»
таму
Нямала замежных турыстаў трапляла ў СССР у недарэчныя і смешныя сітуацыі, а некаторыя станавіліся аб’ектамі вярбоўкі з боку Дзяржбяспекі. Інтурыстаў гэта вельмі нервавала – асабліва надыкучлівая ўвага КГБ. Для асабліва нервовых Дзярждэпартамент ЗША распрацаваў адмысловыя інструкцыі…
Справа 1940 г. Сексот сярод людзей
таму
Час дзеяння – 1940 год. Месца дзеяння: украінска-беларускае сумежжа, піўная ў невялікім мястэчку. Усе адзін аднаго ведаюць з дзяцінства, і таму не саромеюцца ў выказваннях. Але ніхто не здагадваецца, што адзін з наведвальнікаў – завербаваны “органамі” сексот НКВД, які фіксуе для справаздачы абсалютна ўсё…
Справа 1940 г. Савецкі суд. Што па чым?
таму
Хабары ў савецкіх судах бралі заўсёды, у тым ліку – і за часамі Сталіна. Іншым часам тых хабарнікаў выкрывалі, але інфармацыі пра гучныя справы адразу сакрэцілі…
Справа 1949 г. Як сфальшаваць гісторыю “Вялікай Айчыннай”: пакрокавая інструкцыя ад савецкай цэнзуры
таму
Гісторыя “Вялікай Айчынай” фальсіфікавалася ў СССР рэгулярна і бессаромна…
Справы 1939-1940 г. Заходняя Беларусь. Дэпартацыі: каго, куды, за што і як?
таму
У савецкім крымінальным праве слова “дэпартацыя”, натуральна, не сустракаецца: дэпартацыямі займаліся фашысты, імперыялісты і іншыя вылюдкі.