«Будзь салідарным — засвяціся блакітным»
2 красавіка, ў Сусветны дзень распаўсюду інфармацыі пра праблемы аўтызму, сімвалам салідарнасці з асобамі з аўтызмам будзе блакітны колер.
З 2011 года больш за восем тысяч будынкаў, у 1300 гарадах, 101 краіны свету змянілі свой колер у знак салідарнасці.
Сёлета пяты раз акцыя пройдзе і ў Беластоку. Ратуша і шэраг іншых будынкаў сталіцы Падляшша ў суботу ўвечары падсвяціць у блакітны колер кажа сябра беластоцкага аддзялення Польскага таварыства аўтызму Анджэй Шумоўскі.
РР: Што чакае нас 2 красавіка ў Беластоку ў Сусветны дзень распаўсюду інфармацыі пра праблемы аўтызму?
— 2 красавіка мы пяты раз падсвецім ратушу блакітным колерам, але гэта будзе не проста падсветка будынку, але цэлая падзея. Мы пачынаем у 18:30. У 19:30, як сцямнее, пачнецца падсветка ратушы. Пад ратушу мы хочам запрасіць усе сем′і, у якіх ёсць асоба з аўтызмам, усіх настаўнікаў і ўсіх тых, хто хоча выказаць сваю салідарнасць з намі. Будзе шмат цікавага, будуць футбалісты «Ягелоніі» і мноства сапраўды файных падзеяў.
РР: Не толькі ратуша ў гэты дзень будзе падсветленая ў Беластоку.
— Вядома. Сёлета ўжо другі раз Падляшская опера і філармонія падсвеціць свой будынак у блакітны колер, а таксама будуць падсветленыя два касцёлы: святога Роха і стары фарны касцёл, апрача таго будынак PGE, і спецыяльны выхаваўчы цэнтр на Антанюку.
РР: Гэта падсветка ў блакітны колер — акт салідарнасці, але вы вырашылі зрабіць не толькі сімвалічны крок, паказаць, што такая праблема існуе, але таксама і распавесці пра яе і з гэтым звязаныя мерапрыемствы запланаваныя на красавік у Беластоку. Што, дзе, як і куды можна прыйсці? Што цікавага чакае нас у гэты месяц?
— Пачну з таго, што запланавана столькі мерапрыемстваў, што пералічыць іх цяпер даволі цяжка. Я адразу дам адрас нашага сайту, дзе ўсе яны апісаныя: www.kta.bialystok.pl Не толькі мы як Нацыянальнае таварыства аўтызму далучыліся да гэтай акцыі ў Беластоку і ваколіцах, і ладзім розныя мерапрыемствы цягам красавіка: гэта конкурсы, выставы, 2 канферэнцыі, адна ў Беластоку, якую мы ладзім напрыканцы красавіка, а другая — у Сувалках. Таксама мы робім упершыню на Падляшшы прагляд фільмаў пра аўтызм і запрашаем штосераду ў кінатэатр «Форум». Расклад фільмаў таксама можна паглядзець на сайце. Апрача таго мы ладзім рок-канэцрт салідарнасці з аўтызмам, а позна ўвечары 2 красавіка яшчэ і дабрачынны канцэрт.
РР: І ўсё гэта можна сказаць робіцца на грамадскіх пачатках: самімі бацькамі, альбо прадстаўнікамі грамадскіх арганізацыяў. А якая роля дзяржавы ў гэтым?
— Акцыю ўзяў пад свой патранат прэзідэнт Беластока і гэта дапамагае. Таксама Маршалкоўская ўправа выдзеліла нейкія грошы на арганізацыю прагляду фільмаў. Але ўсё вядома не так файна і ружова і існуе шэраг праблемаў, бо ў агульным успрыманні чалавек з абмежаванымі магчымасцямі гэта чалавек у інвалідным вазку і многія ўстановы так і ўспрымаюць гэтую праблему: маўляў, дастаткова зрабіць пад’езд для вазкоў, або зрабіць акенца, дзе асобы, што не гавораць могуць абладзіць свае справы. А мы намагаемся дайсці да дзяцей, да моладзі, да дарослых, якія нейкім чынам могуць уплываць на прыняццё рашэнняў у горадзе, каб змяніць іхны вобраз мыслення, паказаць ім праблему. А гэтая праблема становіцца штораз большай.
РР: Я некалькі гадоў таму быў у цэнтры, які фактычна стварылі бацькі для дзяцей і разумею, што ўлады не да канца ведаюць якім чынам працаваць з дзеткамі з аўтызмам. Так, прапаноўваюцца нейкія інтэграцыйныя школы, але можна сказаць, што бацькі самастойна арганізавалі адукацыйны і рэабілітацыйны працэс для сваіх дзяцей.
— Вельмі часта ад вынаходлівасці бацькоў залежыць, ці мы знойдзем і зладзім нейкія заняткі, адпаведныя для нашых дзяцей і нашай моладзі, бо часам гэта ўжо падлеткі і нават дарослыя асобы з аўтызмам, бо аўтызм чалавек не перарастае. Я яшчэ хацеў сказаць, што я таксама змяніў свой погляд за гэтыя восем гадоў, што мінулі ад выстаўлення дыягназу нашаму дзіцяці. Я зразумеў, што мы не можам вылечыць нашае дзіця і прыставаць да гэтага свету так, каб яно магло ў гэтым свеце функцыянаваць. Гэта свет і атачэнне дзіцяці трэба прыстасаваць да ягоных магчымасцяў.
РР : Я ведаю, што ёсць адмысловыя праграмы, калі пасля навучальнага года людзі з аўтызмам збіраюцца ў адмысловых месцах, дзе могуць жыць разам і функцыянаваць больш-менш самастойна. Ці існуе нешта падобнае па Падляшшы?
— Мноства дзяцей, асабліва тых з цяжэйшай формай хваробы, не даюць сабе рады нават у інтэграцыйных навучальных установах, ім патрэбныя спецыфічныя ўмовы для навучання. Добрым крокам у добрым накірунку можна назваць тое, што ёсць ужо здаецца два адмысловыя класы для дзяцей з аўтызмам. Апрача гэтага, наша таварыства вядзе асяродак, дзе ёсць групы дашкольнікаў і школьнікаў для дзяцей, якія не дадуць рады нават у чатырохасабовых групах у дзяржаўных установах.
РР: Ці пасля ўвядзення ААН у 2007 годзе сусветнага дня ведаў пра аўтызм, у грамадстве стала больш свядомасці наконт аўтызму?
— Калі я добра памятаю статыстычныя звесткі дык каля 80% польскага грамадства чулі пра аўтызм. Наша цяперашняя мэта — каб гэта было адным пустым словам, але каб усе сапраўды ведалі, якія праблемы маюць асобы з аўтызмам. Дзеля гэтага мы і ладзім канферэнцыі, паказы фільмаў, каб і ўладам і настаўнікам, педагогі разумелі, як працаваць з такімі дзецьмі.
Гутарыў Зміцер Косцін, Беларуска Радыё Рацыя
Глядзіце таксама
