Касцёл у Ражанцы: Пацы, італійцы і апосталы
На паўночнай ускраіне мястэчка Ражанка, якое знаходзіцца ў Шчучынскім раёне Гарадзенскай вобласці, стаіць надзвычай прыгожы касцёл, які цягам ўсёй сваёй гісторыі ніколі не зачыняўся, што ёсць рэдкасцю.
Згадкі пра першую святыню ў Ражанцы адносяцца да 16 ст. Праўдападобна, што тады будынак быў яшчэ драўляным. У 1674 годзе з цэглы і бутавага камню пабудаваны і асвечаны ў гонар Святых Апосталаў Пятра і Паўла новы касцёл.
У 1824-28 гг. барокавы храм атрымаў іншы выгляд. Па загадзе ўладальніка мястэчка генерала лістападаўскага паўстання Міхала Людвіка Паца і пад кіраўніцтвам архітэктара Генрыка (Энрыка) Марконі касцёл перабудаваны ў стылі неаготыкі. Ёсць меркаванне, што гэта была першая ў межах сучаснай Беларусі неагатычная пабудова. Сёння пра былых фундатараў нагадвае шляхецкі герб “Газдава”, змешчаны на фасадзе будынка – звенчаны шляхецкай (графскай) каронай чырвоны шчыт з дзвюмя срэбнымі лілеямі, пакладзенымі ў адваротныя бакі і сціснутымі пасярэдзіне залатым колцам. Менавіта гэтым сімвалам карысталіся некалі трымальнікі Ражанкі Пацы. Убачыць касцёл тых часоў можна на малюнку Напалеона Орды, які мастак выканаў у 1875 г. У польскіх архівах захаваўся таксама план яго праекту, складзены некалі італійскім архітэктарам.
Акрамя Марконі ў ражанскім касцёле адзначыліся яшчэ два італійскія майстры, запрошаныя сюды Міхалам Людвікам Пацам. Мастак Нікола дэ Ангеліс намаляваў абраз Святых Пятра і Паўла для новага алтара, а Карла Аўрэлі выразаў фігуры апосталаў з дрэва.
Чарговая рэканструкцыя святыні адбылася праз стагоддзе – у 1923-25 гг., у часы 2-й Рэчы Паспалітай. Аднак яна не была такой грунтоўнай, яка папярэдняя.
Касцёл пабудаваны ў форме лацінскага крыжа. Асаблівую ўвагу прыцягвае яго маляўнічы рознаколерны фасад, апрацаваны цёмна-чырвоным і карычневым чэсаным камнем і аздоблены белым арнаментам. У адмысловых нішах устаноўлены драўляныя скульптуры апосталаў Пятра і Паўла. Уверсе фасад завяршаецца ступеньчаным шчытом-франтонам, дзе змешчаны шляхецкі герб. Пры фасадзе пабудавана доўгая востраканечная вежа. Асобна ад будынку стаіць металічная званіца. Вакол храма парафіяльныя могілкі, на якіх ёсць цікавыя старажытныя надмагіллі.
[Not a valid template]
Сяргей Сянкевіч, Беларускае Радыё Рацыя
Фота Уладзіміра Хільмановіча
