Пабачыць Чаркасы ды адчуць спадчыну Кабзара



Травеньская паездка ва ўкраінскія Чаркасы дала мне адчуць чым дыхае Цэнтральная Украіна.  Горад,  у якім чуецца подых ХІХ стагоддзя,  мае свае адметнасці: і ў ім адчуваецца памяць стагоддзяў украінскага казацтва.

Першае , што бачыш калі ўязджаеш у Чаркасы — Крэмэнчуцкае вадасховішча. Вялікая вада, нібы мора,  на якім не бачна берагоў.  Гэтая вада заварожвае,  калі едзеш па даўгім мосце і калі спыняешся на адным з яе берагоў.

Сам горад архітэктурна нагадвае Чарнігаў, той з украінскіх гарадоў, дзе я пабываў не адзін дзесятак разоў. Аднак,  калі гуляеш па вуліцах Чаркасаў,  заўважаеш адметнасці вялікага горада.

Горада,  які не аднойчы знікаў  і быў зруйнаваны. У цэнтры засталіся некалькі дзесяткаў старых пабудоваў. Адной з цэнтральных вуліц Чаркасаў з’яўляецца,  як у сталіцы Украіны – Кіеве,  вуліца Хрэшчатык,  на якой можна ўбачыць пабудовы здавалася б дзіўнага колеру.

Блакітны колер былога гатэля «Славянскі» з вострым шпілем блакітнага колеру збудаваны ў стылі неаготыкі нагадвае гарадзенскі Дом урача Тальгейма. Аднак блакітны колер выдае адметнасць Чаркасаў.  

Гуляючы цягам па цэнтры горада заўважаеш  і іншыя цікавыя пабудовы.

Вельмі ўражвае пабудаваная ў 1955 годзе Чаркаская абласная філармонія, якую я пабачыў звонку і знутры . Украінскія вайскоўцы ў парадных строях чакалі нас, групу беларускіх журналістаў якія завіталі на ІІІ фэст тэлерадыё праграм “Кабзар Яднае Украіну”, на прыступках філармоніі,  і стваралася ўражанне, што мы трапілі не  на фэст журналістыкі, а на нейкі парад. У будынку філармоніі ўдалося паслухаць амаль трохгадзінны канцэрт як прафесійных, так і аматарскіх калектываў Чаркашчыны.

Паралельна вуліцы, дзе стаіць філармонія знаходзіцца вуліца Кабзара – вуліца Тараса Шаўчэнкі, дзе “кабзар” стаіць помнікам і яго выявы можна пабачыць у выглядзе мазаікі на дамах гэтай вулічкі.

Зялёны двухпавярховы будынак недалёка ад вуліцы Шаўчэнкі – гэта стары лялечны тэатр Чаркасаў, што пабудаваны ў сярэдзіне ХІХ стагоддзя. Уваход у лялечны тэатр упрыгожвае кампазіцыя, на якой сабраныя героі дзіцячых народных казак.

Калі будзеце некалькі дзён у Чаркасах раю наведаць мастацкі музей,  дзе можна пабачыць іканапісныя працы ХІV – ХІХ стагоддзяў, а таксама працы партрэтыстаў ХVІІІ – ХХ стагоддзя.

Канешне,  калі знаходзішся ў Чаркасах, трэба наведаць музей «Кабзара» у старажытным доме Цыбульскіх. У народзе будынак называюць «музеем адной кнігі» і вядома што ў купцоў Цыбульскіх Тарас Шаўчэнка спыняўся ў 1859 годзе. Цікавосткай гэтага музея з’яўляецца арыгінал «Кабзара» 1840 году выдання які паказваюць кожнаму наведніку.

Паесці ў Чаркасах можна ў вялікай колькасці кавярняў і рэстаранў, але мяне з’дзівіла вялікая “Варэнічна” дзе можна пакаштаваць амаль два дзесяткі гатункаў розных варэнікаў.

Абавязкова наведаю Чаркасы на некалькі дзён у бліжэйшы час, каб адкрыць для сябе адметную прыгажосць гэтага горада. А гэтая паездка ў Чаркасы была арганізавана прадстаўніцтвам Фонда Эберта ў межах візіту сяброў «Беларускай асацыяцыі журналістаў» на фэст «Кабзар яднае Украіну».

 

Андрэй Мялешка, Гародня – Чаркасы, Беларускае Радыё Рацыя