Прыфронтавы дзённік. Частка 2. Самая вялікая таямніца Кіеўскай Хунты
Мы працягваем цыкл перадач “Прыфронтавы дзённік Уладзіслава Ахроменкі”. Сёння Уладзіслаў распавядзе пра адну з самых пачварных страшылак расейскай прапаганды пра Украіну, якая адыграла ці не найгалоўную ролю ў развязванні вайны…
Колькасць тэлевізійных страшылак пра Украіну, якія прайшлі па расейскім тэлебачанні за апошнія гады, напэўна перасягнула сумарную прадукцыю Галівуда і Балівуда, разам узятых. Сустракаліся і экзатычныя страшылкі, пра “амерканскіх неграў, якія будуць прымушаць шахцёраў браць удзел у гей-парадах”, і пачварныя, як пра знакамітага “хлопчыка, укрыжаванага бандэраўцамі”, і зусім прымітыўныя, кшталту па “сорак аўтобусаў правасекаў, якія ўжо выехалі з Львова, каб рэзаць рускіх”.
Але найгалоўная страшылка гучала так:
И мне даже сложно сказать, что сейчас в большем тренде на Украине: мысли об исключительности нации, которые так любил «герр Ёзеф» * или издание его дневника на «мове». Учитывая возможное принятие закона «Об исключительности украинского языка». Закон уже получил поддержку в правительстве. Там считают, что принудительная украинизация лишь сплотит страну. Эксперты напротив – уверены, что нет более верного способа разрушить страну, чем запретить людям говорить на своем родном языке.
(Расейскі тэлеканал ТВЦ)
——
* маецца на ўвазе доктар Гебельс, Рэйхсміністр народнай асветы і прапаганды Трэцяга Рэйха
Ніякага “Закона пра выключнасць украінскай мовы” у прыродзе не існуе. Як не існуе ўкраінскага выдання Язэпа Гебельса: прапаганда нацызма пераследуецца ў краіне па закону…
Ёсць на Луганшчыне вёска Трохізбенка, якая знаходзіцца ў якіх трох сотнях метрах ад пазіцый непрызнанай ЛНР. Мне давялося ў той вёсцы пабываць. Жывуць у Трохізбенцы пераважна этнічныя расейцы. Падыходжу да сельсавета, дзе стаіць натоўп вяскоўцаў, задаю людзям толькі адно пытанне: “А ці прымушаюць вас тут размаўляць на украінскай мове?”
– Я размаўляю, як мне падабаецца. На той мове, якая мне падабаецца, на якой мне хочацца…
– Можна, можна размаўляць на якой хочаш мове! Мне няма розніцы, хто і якой нацыянальнасці – немец, паляк, расеец, беларус, мне няма ніякай розніцы!
Але, можа, я чагось не ведаю? Можа, у тае Трохізбенцы ўсіх, хто не размаўляе на вуліцах на ўкраінскай мове, лупцуюць па галовах трохтомнікамі Лесі Украінкі? Заходжу ў школу, знаёмлюся з тамтэйшай дырэктаркай Галінай Васільевай. Маё пытанне “Ці забіваюць у вас за расейскую мову?” моцна яе весяліць:
– Я не чула, каб кагосць забівалі за расейскую мову! Нашая вёска Трохізбенка – увогуле расейскамоўная. Заўсёды была расейскамоўнай, заўсёды. Але ў школе вывучаюць і расейскую, і ўкраінскую. Ёсць і ўкраінскія класы, і дзеці калі хочуць навучаюцца ўкраінскай ці расейскай. Глядзіце: нашыя жыхыра хаця і расейскмоўныя, выдатна разумеюць украінскую. Непадалёк ад нас, у Славанясербскім раёне, ёсць такая вёска Прышыб, там размаўлёюць на ўкраінскай, але ж нікому ніколі гэта ніякіх праблем не стварала. Усе адзін аднаго выдатна разумелі. Хаця, падкрэсліваю, школа ў нас з расейскай мовай выкладання…
Хто рэгулярна гасіць па Трохізбенцы, населенай тымі ж рускамоўнымі, і па тамтэйшай школе з расейскай мовай навучання, з буйнакаліберных мінамётаў і цяжкой артылерыі? “Правасекі са Львова” ці “майданутыя бандэры”?
– Калі ідзе абстрэл, то страляюць з усіх бакоў, і тут вельмі цяжка адразу зразумець, адкуль вядзецца артабстрэл. Але ж страляюць рэгулярна “з таго боку”, то бок з тэрыторыі, якая непадкантрольная Украіне…
Але ж пытанне пра тое, што ва Украіне нібыта забіваюць за расейскую мову, не давала мне спакою. Я задаваў пытанне пра “уціск за расейскую мову” паўсюль, дзе бываў: у Севераданецку, у прыфронтавых гарадках Новы Айдар, Шчасце, Вербівка, Старабельск… Адказвалі мне і расейскай, і ўкраінскай, але маё пытанне паўсюдна выклікала абурэнне:
– Гэта – трымценне нейкае! Няма такога. Вядома ж, ведаць украінскую мову трэба, бо яна дзяржаўная. Але гаварыць між сабою можна і па-расейску, і на якой хочаце мове!..
– Бздуры нейкія… Наша тэрыторыя, Данбас, быў населены яшчэ да вайны самымі рознымі людзьмі. Мой бацька, напрыклад, прыехаў з Львоўскай вобласці, у 1947 годзе. Калі правялі савецка-польскую мяжу, то грады нашыя засталіся ва Украіне, а хата – у Польшчы. Бацьку пасадзілі ў брычку і выслалі сюды, працаваць на шахтах. Ведаеце, колькі ў нас на Данбасе такіх, як я? Хто быў мой бацька з Львоўскай вобласці – “бандэра” ці хто іншы? У нас тут і татары, і ўзбекі, і расейцы, і беларусы ёсць. Калі тыя ж татары збіраюцца – гавораць татарскай мовай, ніхто не забараняе. Мне падабаецца гаварыць украінскай – і я буду гаварыць украінскай. Прычым тут Бандэра і прычым тут украінская мова? Гэта ўсё расейская прапаганды шчыруе…
– Ніхто нас ніколі нічым не прыціскаў. У 2014 годзе стаялі тут вайскоўцы з Заходняй Украіны. Між сабою гаварылі ўкраінскай, заходзілі ў краму – яны ўкраінскай, да іх расейскай. Я сама калі бываю ў Заходняй Украіне, вёска Свіцязь, тамака ў мяне сваякі непадалёк, то пераходжу на ўкраінскую. Тамака курорт ёсць, возера, бываюць і палякі, якія польскай між сабою, і беларусаў чула, якія прыехалі і гаварылі між сабой беларускай, і расейскую мову можна пачуць. І ніякіх праблем ніколі не ўзнікала з-за мовы. А тут мае дзеці ходзяць ва ўкраінскую школу, але гавораць расейскай з усімі, бо тут усе так гавораць. Ну так, дзяржаўная мова павінна быць адна: ва Украіне – украінская, у Беларусі – беларускай, у Латвіі – латышская… Бо гэта дзяржава.
Мова ў сучаснае Украіне – далёка не галоўны паказчык патрыятызму. Як і геаграфія паходжання – Заходняя то Украіна, ці Усходняя. Мала хто ведае, што лідар самаагалошанай ЛНР Ігар Платніцкі паходзіць з самай што ні на ёсць Заходняй Украіны – з пасёлка Кільменцы Чарнавецкай вобласці. У той жа час процьма людзей, якія ваююць супраць расейскіх акупантаў, нарадзіліся ў Харкаве, Данецку, Луганску і іншых збольшага рускамоўных гарадах і размаўляюць між сабою расейскай.
Што, аднак, не замінае ім з павагай ставіцца да адзінай дзяржаўнай мовы.
І гэта, напэўна, ёсць самым вялікім сакрэтам Украіны. Ці Кіеўскай Хунты, як называюць яе на крамлёўскіх тэлеканалах.
На фота: „Цяжкасці перакладу”. Каля блокпоста паміж пасёлкамі Шчасце і Станіца Луганская
На фота: Вёска Трохізбенка ў Луганскай вобласці, разбураная расейскай артылерыяй
На фота: Вёска Трохізбенка. Школа з расейскай мовай выкладання пасля абстрэлу расейскай артылерыяй
На фота: Прадстаўнікі АБСЕ прыбылі ў Трохізбенку, каб зафіксаваць чарговыя парушэнні менскіх пагадненняў з боку самаагалошанай ЛНР.
* * *
У кожны аўторак і чацьвер на хвалях Беларускага Радыё Рацыя ў 08:50 і 17:50 (паводле беларускага часу) слухайце расповеды Уладзіслава Ахроменкі, прысведчаныя падзеям на Усходзе Украіны. У наступнай перадачы вы дазнаецеся, як захоплівалі адміністрацыйныя будынкі Луганшчыны.
