BY
PL
EN

Беларускае Радыё Рацыя. 98,1 FM – Беласток, Гародня. 99,2 FM – Берасце

Радыё ONLINE

Cусветная прэса пра Беларусь: Не свайго не шкада

У Беларусі рыхтуюцца прыкметы расейскай правакацыі, каб уцягнуць Менск у вайну. Якія опцыі засталіся ў Захаду ў адносінах да Беларусі? Вялікія магчымасці, нават калі ў вас няма грошай: што ЕЗ прапануе беларускім выкладчыкам і студэнтам.

«У Беларусі рыхтуюцца прыкметы расейскай правакацыі, каб уцягнуць Менск у вайну. З лютага 2022 года Расея панесла вялікія вайсковыя страты, не дасягнуўшы ніводнай са сваіх першапачатковых мэтаў уварвання ва Украіну. Вайна, якая працягваецца, усебакова аслабляе Расею: санкцыі і пашырэнне міжнароднай ізаляцыі яшчэ больш пагаршаюць катастрафічную тэхналагічную адсталасць Расеі», – піша міжнароднае выданне lansinginstitute.

«Між тым нядаўні тэракт у Крокус Сіці Хол пацвердзіў няздольнасць Крамля забяспечыць унутраную бяспеку, нягледзячы на папярэджанні, атрыманыя ад амерыканскай выведкі. Рэакцыя ў сацыяльных сетках у Расеі сведчыць аб росце падазрэнняў расейцаў у тым, што насамрэч гэта Крэмль імкнуўся атрымаць геапалітычную выгаду з нападу. Расея ўмацоўвае супрацоўніцтва з таталітарнымі рэжымамі і тэрарыстычнымі арганізацыямі, а таксама спрабуе ўцягнуць у ваенныя дзеянні сваіх саюзнікаў, каб атрымаць дадатковыя сілы для вядзення вайны супраць Украіны. Асобнай мэтай патэнцыйных тэрактаў у Беларусі з’яўляецца дыскрэдытацыя палка Каліноўскага, якога Крэмль імкнецца выставіць як тых, хто непасрэдна іх расстрэльвае. Масква даўно імкнецца ўцягнуць Беларусь у вайну супраць Украіны. 2 красавіка 2024 года падчас рабочай паездкі ў Гродна Аляксандр Лукашэнка заявіў, што «Беларусь рыхтуецца да вайны». Ён дадаў, што беларускія вайскоўцы праходзяць падрыхтоўку, адначасова пастаўляецца дадатковая тэхніка ў воінскія часці. З заявы вынікае, што рэжым рыхтуе грамадскасць Беларусі да сапраўднай вайны. Уцягванне Беларусі ў вайну прывядзе да стварэння лакальных ачагоў баявых дзеянняў уздоўж украінска-беларускай мяжы, што прымусіць Кіеў адвесці частку сваіх рэзервовых сіл з зоны баявых дзеянняў да мяжы з Беларуссю. У выніку расейцы перакінулі б частку сваіх войскаў у бок Харкава ці Сумаў. Гэты сцэнар пацвярджае папярэджанні аб распрацоўцы расейскага наступу на Харкаў і Кіеў», – піша міжнароднае выданне.

….

Шмат гадоў Захад не мог выбудаваць стратэгію адносін з Беларуссю з-за невысокай значнасці краіны, яе ўзрастаючай залежнасці ад Масквы і недахопу рычагоў для таго, каб хутка паўплываць на Менск. Сarnegieendowment прапануе іншую парадыгму стаўлення да беларускага пытання. Замест пасіўнага рэагавання на дзеянні Менска Захад павінен пашырыць гарызонт планавання і ствараць стымулы для таго, каб у будучым Беларусь пайшла па аптымальнай траекторыі.

«Мэтай стратэгіі Захаду павінна быць дэмакратычная Беларусь, якая выйшла з-пад расейскага вайскова-палітычнага дамінавання. Любы прагрэс на гэтым шляху каштоўны, бо зніжае рызыкі для рэгіёна і адпавядае запытам большасці беларусаў. Такі сцэнар магчымы, паколькі нават зараз ёсць істотныя адрозненні як паміж двума грамадствамі, так і паміж стратэгічнымі інтарэсамі расейскага і беларускага рэжымаў. Захаду важна захоўваць рэалістычную планку чаканняў ад самога сябе. Беларускі крызіс невырашальны ў агляднай перспектыве толькі заходнімі намаганнямі. Наблізіць Беларусь да жаданага стану можна, але гэта патрабуе якаснага ўзмацнення ваеннай дапамогі Украіне і эканамічнага ўдушэння Расеі. Гэта ў комплексе зрабіла б Менск больш «згаворлівым», гэта значыць спагадным на тыя стымулы, што ўжо зараз ёсць у Захаду ў руках. Аднак цяжка чакаць хуткага рыўка ў абодвух гэтых кірунках толькі таму, што гэта пайшло б на карысць перспектывам Беларусі», – канстатуе амерыканскае выданне.

….

Падзеі апошніх гадоў – пандэмія і вымушаная эміграцыя многіх беларусаў – істотна паўплывалі на традыцыйную сістэму адукацыі. З аднаго боку, дыстанцыйнае навучанне стала нормай. З іншага боку, беларуская сістэма адукацыі стала часткай рэпрэсіўнай машыны рэжыму. Куды звяртацца беларусам, якія хочуць вучыцца, але не маюць грошай? Euneighbourseast сабрало магчымасці для беларускіх студэнтаў і выкладчыкаў, якія зараз ёсць у Еўропе.

«SALT (Support for Advanced Learning and Training) — гэта праграма, якая дзейнічае ў рамках EU4Belarus : ініцыятывы Еўрапейскага Звяза па падтрымцы беларускіх студэнтаў, выкладчыкаў і навукоўцаў. Гэтыя магчымасці ўключаюць у сябе стыпендыі для навучання, фінансавую падтрымку для вывучэння мовы і распрацоўку адукацыйных праектаў, гранты на стажыроўкі і даследаванні ў краінах ЕЗ, а таксама настаўніцтва для залічэння. Ці напрыклад, Каледж Еўропы ў Натоліне. Ён прапануе курсы англійскай і французскай моў. Існуе таксама і EU4Youth – гэтая ініцыятыва падтрымлівае імкненне моладзі ў краінах Усходняга партнёрства да дэмакратычнага жыцця. Ён прапануе маладым людзям гранты, тэхнічную дапамогу і стыпендыі. У 2024 годзе беларусы атрымаюць доступ да гульні ў адмысловым чат-боце, а таксама электроннага курса прадпрымальніцкіх навыкаў і крэатыўнага мыслення. Еўрапейскі гуманітарны ўніверсітэт (ЕГУ), які знаходзіцца ў Вільні, напэўна, самы вядомы адукацыйны брэнд сярод прадстаўленых беларусам. Яе ключавой асаблівасцю з’яўляецца ліберальнае навучанне, гэта значыць адукацыйная мадэль гуманітарных навук, дзе студэнт сам выбірае траекторыю свайго навучання. Свабодны беларускі ўніверсітэт (ВБУ) — гэта яшчэ не паўнавартасны ўніверсітэт. Гэта адукацыйная і бясплатная анлайн-платформа, створаная беларусамі пры падтрымцы шэрагу еўрапейскіх інстытутаў і фондаў. Ён імкнецца стаць лічбавым універсітэтам», – піша еўрапейскае выданне.

Агляд сусветнай прэсы пра Беларусь падрыхтавала Вольга Сямашка.