BY
PL
EN

Беларускае Радыё Рацыя. 98,1 FM – Беласток, Гародня. 99,2 FM – Берасце

Радыё ONLINE

Cусветная прэса пра Беларусь: Сіроты Еўропы

  • Напады вандалаў і дыскусіі аб літвінізме
  • Ці становіцца Літва варожай да беларусаў?
  • Беларусь — краіна, на якую забылася Еўропа
  • Сіроты Еўропы
Здымак ілюстрацыйны

За апошнія паўгода цэнтры беларускай абшчыны ў Вільні падвергліся вандалізму шэсць разоў, сярод іх музей, рэстаран і сувенірная крама. Літоўскія СМІ разважаюць пра беларускі імперыялізм і спробы ўсходняга суседа прысвоіць Вільню. Некаторых беларусаў высылаюць з краіны як пагрозу нацыянальнай бяспецы. Можа падацца, што ў Літве кіпіць міжэтнічны канфлікт, пра які яшчэ пяць год таму ніхто не чуў. Адкуль ён узяўся і ці існуе насамрэч?”, – задаецца пытаннем мясцовая LRT.

Тэарэтычна можна было б меркаваць, што ў краіне НАТА за 30 кіламетраў ад беларускай мяжы нехта з мясцовых не вельмі рады беларусам з-за падазрэнняў у сувязях з беларускім рэжымам. 3 верасня былі разбіты вокны музея Івана Луцкевіча ў Вільні. 26 кастрычніка ў тым самым будынку невядомыя падпалілі дзверы і аблілі чырвонай фарбай беларускі мурал. І зноў падазрэнні ўпалі на мясцовыя бары. Хто стаіць за гэтымі атакамі, дагэтуль дакладна не вядома, але мабыць, гэта “спецыяльна навучаныя людзі”, якія “нагнятаюць абстаноўку”. Гэта выгадна Крамлю ў першую чаргу. Іх мэта – агульная дэстабілізацыя сітуацыі ў краінах Еўропы і, так бы мовіць, распальванне нацыянальнай і міжнацыянальнай, міждзяржаўнай варожасці.

4 верасня невядомыя стрэлілі ў вокны памяшкання, дзе праводзіла службы Беларуская царква. 5 лістапада надпіс “Літва для літоўцаў” з’явіўся на сцяне суседняга будынка, у якім знаходзіцца беларуская рэстарацыя “Карчма 1863”.

5 верасня надпіс “беларускім паразітам тут не месца” пакінулі каля варот цэнтра дапамогі беларускім і ўкраінскім уцекачам “Дапамога”. Цяпер, амаль праз тры гады пасля пачатку вайны і амаль чатыры пасля пратэстаў у Беларусі, прыкладна 30% «кліентаў» шэлтара атрымліваюць адмовы ў легалізацыі. Асноўная прычына – пагроза нацыянальнай бяспецы. Самы гучны выпадак у шэрагу адмоваў – гісторыя Васіля Верамейчыка, які зараз знаходзіцца недзе ў беларускай турме і яму пагражае смяротнае пакаранне. Кіраўнік камітэта па нацыянальнай бяспецы літоўскага парламента Гедрымас Яглінскас лічыць, што Літва нясе адказнасць за добранадзейнасць беларусаў, якія прыехалі. Гэтыя праверкі і ствараюць праблемы для многіх беларусаў, аднак у Літве лічаць, што без іх краіна была б занадта ўразлівая для правакацый і сабатажаў. Бі-бі-сі накіравала ў паліцыю і пракуратуру Літвы пытанне аб тым, ці не знойдзены ва ўсіх гэтых інцыдэнтах сляды ўсходняга ўплыву. Адказу не атрымалі. У беларускім МЗС і амбасадзе Беларусі ў Літве на момант публікацыі таксама не адказалі”, – піша літоўскае выданне.


Аляксандр Лукашэнка, які кіруе краінай больш за тры дзесяцігоддзі, 26 студзеня будзе змагацца супраць некалькіх сімвалічных прэтэндэнтаў. Ідзе падрыхтоўка да прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі ў 2025 годзе — у дзверы да актывістаў і членаў іх сем’яў стукаюцца спецслужбы ў форме і без папярэджання. Іх адзінае паведамленне: заставайцеся дома”, – піша міжнароднае выданне The New European.

Чакаецца, што прэзідэнцкія выбары ў Беларусі, прызначаныя на 26 студзеня, будуць не больш чым фіктыўнымі. Сур’ёзныя прэтэндэнты на ўладу Лукашэнкі застаюцца ў эміграцыі або за кратамі. Змрочны настрой у Беларусі рэзка кантрастуе з мінулымі прэзідэнцкімі выбарамі ў Беларусі летам 2020 года, калі маштабныя фальсіфікацыі галасавання і пастаянныя правалы ўрада падчас пандэміі Covid-19 падштурхнулі тысячы беларусаў да пратэстаў. Потым пачаўся гвалт. Беларускі АМАП адказаў на натоўп масавымі збіццямі і арыштамі мірных дэманстрантаў. Пасля зняволеных пратэстоўцаў катавалі у сумна вядомым Цэнтры ізаляцыі правапарушальнікаў на Акрэсціна. Гвалт у канчатковым выніку задушыў беспарадкі, нягледзячы на ​​рашучасць беларусаў працягваць рухацца наперад. Многія асцерагаюцца, што без сапраўднай палітычнай волі з боку Еўропы і Захаду чаканне беларусаў у выгнанні будзе толькі павялічвацца, паколькі беларускія рэпрэсіі застануцца бескантрольнымі”, – піша міжнароднае выданне.


Анка Упала — вядомая сучасная беларуская пісьменніца. Яе псеўданім адсылае да Янкі Купалы, класіка беларускай літаратуры”, – прадстаўляе публіцы творы і распавядае пра жыццё пісьменніцы міжнароднае літаратурнае выданне PEN/Opp.

Упала была вымушана пакінуць Беларусь з-за пераследу пісьменнікаў, забароны літаратуры і сістэматычных рэпрэсій рэжыму Лукашэнкі супраць беларускага народа. У сваім эсэ «Вузел надзеі» яна пытаецца, што засталося ад працэсу пераменаў, які пачаўся ў 2020 годзе. «Я хачу іншую будучыню. Дакладней, хачу проста будучыні, а не ўдзельнічаць у замалёўках з мінулага». Пісьменніца праз свой тэкст спрабуе зазірнуць у будучыню праз тонкую метафару: “Дзіўныя глыбакаводныя рыбы з ліхтарыкамі над галовамі падняліся з глыбіні пасля падводнай катастрофы і выкінутыя на бераг. Ва ўсім свеце з імі сутыкаюцца людзі. На мой погляд, гэта адлюстроўвае рост колькасці маіх суайчыннікаў за мяжой у апошнія гады, выгнаных палітычным крызісам у Беларусі”. Пісьменніца кажа пра тое, што з моманту апошняй заяўленай перамогі Лукашэнкі на выбарах час прайшоў па пятлі. Гэта адчуваецца цяжэй, бо ў нейкі момант праменьчык надзеі на змены заззяў, каб зноў згаснуць. Беларусы павінны вучыцца на мінулым, але такое адчуванне, што яны гэтага не робяць. Яны проста стаяць і назіраюць, як сцяна будучыні, пра якую раней чыталі ў старых кніжках, набліжаецца, засланяючы палову неба: вось рэпрэсіі, вось вайна, вось паталагічная ўлада, а тут немагчымасць вярнуцца дадому”, – падсумоўвае міжнароднае выданне.

Вольга Сямашка, Беларускае Радыё Рацыя