Калі б выбары ў польскі сейм (ніжэйшая палата парламенту) праходзілі б цяпер (палова кастрычніка 2025 года) перамагла б у іх “Грамадзянская платформа”. Два гады пасля сапраўдных выбараў, калі Аб’яднаныя правыя-ПіС і саюзнікі, без Канфедэрацыі страцілі ўладу ў краіне.
Партыя прэм’ер-міністра Дональда Туска можа разлічваць на 29.5% галасоў. На другім месцы “Права і справядлівасць” – 28.5%. Гэта невялічкія ваганні выбаршчыкаў, 1-2% у той ці іншы бок для аднае ці другое з вядучых партыі. А вось далей змены.
П’едэстал замыкае Канфедэрацыя (14,4%), два гады таму мела яна на палову меншую падтрымку. Паводле апошняга апытання Opinii24 для TVN24. Канфедэрацыя Польскай Кароны, (Гэтая частка Канфедэрацыі, якая ў апошніх прэзідэнцкіх выбарах адлучылася ад асноўнай часткі і самастойна вылучыла свайго кандыдата Гжэгожа Браўна. Асноўная частка Канфедэрацыі падтрымлівала Славаміра Менцэна). Nota bene Менцэн набраў найбольш галасоў у гміне Дубічы-Царкоўныя (акрамя мясцовых жыхароў у асноўным беларускай меншасці, то яшчэ галасавалі жаўнеры, якія сцерагуць мяжу ад правакацыі з боку рэжыму Лукашэнкі) і ў Корыціне, таксама на Падляшшы.
Левыя, ужо падзеленыя на дзве партыі: Новыя Левыя-Уладзіміра Чажастага і Партыя Razem Адрыяна Занберга таксама будуць у Сейме. Але вось ужо Сейм быў бы без Polska2050 і Польскай народнай партыі (PSL), якія 2 гады таму ішлі ў выбарах разам, але ўлетку разышліся. Аднак усе яны, акрамя Партый Razem надалей ствараюць у Сейме большую кааліцыю а затым і ўрад (з чарговымі яго рэканстукцыямі).
Polska2050-гэта партыя маршалка Сейма Шымона Галоўні, яшчэ і пакуль і невядома як доўга, бо адыходзіць неўзабаве, а Польскай сялянскай партыяй (PSL) кіруе віцэ-прэм’ер і разам з тым міністр Абароны Уладзіслаў Касіняк-Камыш.
Складаны краявід палітычнай сцэны?
Можна разабрацца.
Цяпер некалькі лічбааў пра падтрымку.
Першае месца заняла Грамадзянская кааліцыя з 29,5%, што на 1,3 працэнтнага пункта менш у параўнанні з папярэднім апытаннем. Партыю «Права і справядлівасць» падтрымалі 28,5% рэспандэнтаў (на 0,1 працэнтнага пункта больш).
Канфедэрацыя замыкала трыбуну, за якую прагаласавалі б 14,4% рэспандэнтаў (на 0,6 працэнтнага пункта менш).
Партыя «Канфедэрацыя Карона Польскай» Гжэгажа Браўна заняла чацвёртае месца з падтрымкай 6,4%, што на 1,1 працэнтнага пункта больш у параўнанні з папярэднім апытаннем.
Партыю «Новыя левыя» абралі 5,4% рэспандэнтаў (без змен у параўнанні з папярэднім апытаннем), а Партыю «Razem» Адрыяна Зандберга — 5,2% (на 0,7 працэнтнага пункта больш).
Польская народная партыя і «Польшча 2050» не пераадолелі б пяціпрацэнтны выбарчы парог: за іх прагаласавалі 2,3% рэспандэнтаў (павелічэнне на 1 працэнтны пункт) і 1,7% (зніжэнне на 1,3 працэнтнага пункта) адпаведна. 0,7% рэспандэнтаў паказалі іншую партыю (павелічэнне на 0,3%), а 4,7% не вызначыліся (зніжэнне на 1,4 працэнтнага пункта). 1,2% рэспандэнтаў адмовіліся адказаць.
Што кідаецца ў вочы найвастрэй, гэта тое, што 2 партыі «ўлады» не ўваходзяць у Сейм – Польская народная партыя і «Польшча 2050».
І другое, мабыць важнейшае.
Пра правыя крайнія і востра крайнія, антыеўрапейскія, стрымана спрыяльныя Украіне-Канфедэрацыя, а нават у выпадку партый Браўна антыўкраінскія і антысеміцкія, антыеўразвязаўскія (хаця сам Гжэгаж Браўн з’яўляецца еўрадэпутатам) можна казаць пра рост папулярнасці.
І гэта значны. Ад 7 % для Канфедэрацыі 2 гады таму па амаль 15%, ды для «вернікаў» тэорый Гжэгажа Браўна ад нуля (раней яны былі разам з усёй Канфедэрацыяй) да 6% з нечым.
Ну але дзеля гэтага ёсць свае прычыны.
Юрка Ляшчынскі, Беларускае Радыё Рацыя
