Oczekiwano przebudzenia, teraz potrzebny jest również spokojny sen. Białoruska rewolucja w Białorusi zakończyła się falą migracji i całkowitą zmianą dotychczasowego życia tysięcy ludzi. O czym teraz marzą Białorusini, którzy aktywnie włączyli się w protesty w 2020 roku? Co stracili, a co zyskali? W końcu, czym chcą się podzielić z mieszkańcami różnych miast Polski? Być może odpowiedzi na te pytania będzie można otrzymać przy okazji wystawy Móc spokojnie zasnąć, która odbędzie się sobotę 28 września w Białostockim Ośrodku Kultury.
„Móc spokojnie zasnąć” to wystawa prezentująca projekt dokumentalny fotografa Piotra Wójcika oraz białoruskiej dziennikarki i uchodźczyni politycznej Iryny Arachouskiej. Wspólnie stworzyli portret społeczności białoruskich imigrantów, którzy wyjechali z rodzinnego kraju w poszukiwaniu bezpiecznego życia.
W 2022 roku nastąpiła inwazja Rosji na Ukrainę, wtedy do Polski przybyło wielu uchodźców z Ukrainy. Dwa lata wcześniej, w 2020 r. , odbyły się wybory w Białorusi sfałszowane przez Aleksandra Łukaszenkę, był to czas, kiedy do Polski przybyło wielu Białorusinów, którzy do dziś tu mieszkają i próbują sobie ułożyć życie. Iryna też jest emigrantką polityczną, była moim przewodnikiem po tym białoruskim świecie, bo dzięki niej poznałem osoby, o których istnieniu nie miałem pojęcia. Ten świat białoruskiej emigracji jest dla Polaków dość zamknięty, niewiele o nich wiemy, a może warto poznać ludzi, którzy żyją obok nas.
Iryna Arachouskaja spisała historie Białorusinów przebywających na emigracji, aby uzmysłowić swoją własną sytuację oraz wielu jej rodaków. Fragmenty jej rozmów są uzupełnieniem fotografii Piotra Wójcika, który w ostatnich dwóch latach dokumentował życie Białorusinów mieszkających w Polsce.
Mijają cztery lata od wyborów w Białorusi, wspomniałem wcześniej o Ukrainie, ponieważ dwa lata temu pomyślałem, że bardzo dużo mówimy o Ukrainie, i słusznie zresztą, poświęcamy wiele uwagi problemom migrantów wojennych. Jednak już wtedy zapomnieliśmy zupełnie o Białorusinach, którzy przyjechali tu, do Polski, w 2020 r., jako uchodźcy polityczni, jako ludzie, którzy nie mogą wrócić do swojej ojczyzny.
Według danych Centrum Białoruskiej Solidarności (CBS), Białorusini stanowią drugą co do liczebności grupę obcokrajowców w Polsce, ustępując pod tym względem jedynie Ukraińcom. Liczba ta wciąż rośnie, co ilustrują statystyki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 2023 roku, według których do ubezpieczeń emerytalnych i rentowych zgłoszono 122 000 obywateli Białorusi.
Wystawa Piotra Wójcika i Iryny Arachouskaj Móc spokojnie zasnąć, odbędzie się ramach festiwalu BIAŁYSTOK INTERPHOTO. Wernisaż rozpocznie się w sobotę 28 września o godz. 15:30 w foyer Kina Forum, ul. Legionowa 5 w Białymstoku. Spotkanie z autorami i bohaterami wystawy będzie miało miejsce w poniedziałek 30 września o godzinie 18.00 w Kawiarni Fama, ul. Legionowa 5.
Kolejnym miastem, który odwiedzi projekt Móc spokojnie zasnąć, będzie Wrocław.
Piotr Wójcik, fotoreporter. Od 1989 do 2011 roku pracował jako fotoreporter i szef działu fotograficznego w Gazecie Wyborczej. W 2011 roku został wykładowcą akademickim. Uczył w Szkole Filmowej w Łodzi a obecnie wykłada na wydziale dokumentalistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Wraz z Dominique Roynette stworzył Fundacje Picture Doc, w której od przeszło 10 lat tworzy i promuje projekty dokumentalne. Autor książek i wystaw o problemach społecznych w Polsce oraz Romach w Europie.
Iryna Arachouskaja, fotografka, całe zawodowe życie spędziła w Mińsku, stolicy Białorusi. Głównie zajmuje się fotografią reportażową. Od 10 lat współpracuje z niezależnymi białoruskimi mediami. Najczęściej porusza w swoich pracach kwestie praw człowieka, relacji społecznych i ekologii. Z powodów politycznych od października 2020 roku mieszka w Polsce.
Białoruskie Radio Racyja