Polska zaostrza politykę wobec Białorusinów uciekających przed represjami. Liczba wiz humanitarnych zmniejszyła się kilkakrotnie. Teraz Senat poparł projekt ustawy, która tymczasowo ogranicza prawo do azylu dla migrantów, którzy przybyli nielegalnie z Białorusi.
Gościem Białoruskiego Radia Racyja jest Wital Małczanau, zastępca przedstawiciela Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego ds. Polityki Społecznej, który komentuje sytuację i doradza, jakie kroki można podjąć.
RR: Jako przedstawiciel Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego, jak ocenia Pan możliwe konsekwencje nowej ustawy w Polsce?
Wital Małczanau: Mówimy o prawie, zgodnie z którym nie można ubiegać się o azyl na granicy. A to prawo jest tworzone z myślą o przedstawicielach państw trzecich. Na przykład Łotwa zamknęła granicę na 10-11 godzin, ponieważ Białorusini przepuścili wielu migrantów bez wiz. Od 2021 r. reżim wywiera ogromną presję na Europę w związku z kryzysem migracyjnym. A Polska w tym przypadku po prostu chroni się przed kryzysem migracyjnym. Rozumiemy to bardzo dobrze. My nie mamy aż tak wielu uchodźców przekraczających granicę bez wiz. Ale byliśmy na spotkaniu z Pawłem Łatuszką w polskim Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i powiedziano nam, że to nie dotyczy Białorusinów. Poczekajmy jednak, bo dokumenty tego nie potwierdzają. Tylko praktyczne działania coś nam powiedzą.
RR: A jaka jest Pana opinia na temat wiz humanitarnych?
Wital Małczanau: Wydawanie wiz humanitarnych maleje, a strona polska zapowiedziała, że zmniejszy ich liczbę, ponieważ niestety wielu Białorusinów wykorzystało wizy humanitarne nie w celach humanitarnych. My o tym wiemy. Będzie więc więcej kontroli. Ale współpracujemy także ze stroną polską, aby aktywiści – ci, którzy walczą z reżimem, mogli uzyskać wizy i wjechać do bezpiecznego kraju.
RR: Czy sądzi Pan, że coś się zmieni w zasadach przyznawania wiz humanitarnych osobom, które już przebywają w Polsce, ale nie mogą przedłużyć swojego statusu? Na co powinni się przygotować?
Wital Małczanau: Czas przygotować się do otrzymania statusu uchodźcy. Nie wiem, dlaczego obywatele Białorusi nie lubią tego statusu. Być może myślą, podobnie jak na początku lat 90., że uchodźca to osoba brudna, bez wyższego wykształcenia, żyjąca w bardzo złych warunkach itd. Ale to nieprawda. I oczywiście trzeba poprosić o status uchodźcy, jeśli jest taka możliwość. Wizy humanitarne nie są przecież wydawane bez powodu. Ale kiedy ludzie przez kilka lat żyją na tych wizach, to musimy też zrozumieć drugą stronę, która pyta: dlaczego tak jest?
Posłuchaj całej rozmowy na stronie: racyja.com/by
Wolha Siamaszka/ Białoruskie Radio Racyja
