Klub Rekonstrukcji Historycznej „Invictus 1863”, założony przez Białorusinów w Białymstoku, w tym roku weźmie aktywny udział w obchodach na Podlasiu 162. rocznicy powstania styczniowego. Uroczystości upamiętniające rozpoczną się 22 stycznia w Choroszczy, a następnie będą kontynuowane w Białymstoku i okolicach Knyszyna.
Lider inicjatywy, dyrektor i działacz kulturalny Wasil Kałacz opowiedział nam o programie, który przygotował mieszkańcom Podlasia białoruski klub rekonstrukcji historycznych, a także o działalności i perspektywach samego klubu.
RR: Do czego przygotowuje się teraz klub? Co Pan myśli o tym wydarzeniu?
Wasil Kałacz: To wydarzenie jest dla nas bardzo ważne, głęboko rezonuje w naszych sercach. I oczywiście przygotowujemy się do upamiętnienia początku powstania, do uczczenia pamięci naszych bohaterów, którzy zginęli i którzy przeżyli powstanie. I z tego powodu zaplanowaliśmy szereg ważnych wydarzeń tutaj, w Białymstoku i okolicach. Pierwszą rzeczą, o której mogę powiedzieć, to 22 stycznia, w dniu wybuchu powstania, weźmiemy udział w uczczeniu pamięci powstańców w Choroszczy. Bo w Białymstoku nie ma żadnych wydarzeń na szczeblu władz miasta, a w Choroszczy jest duża impreza ze składaniem kwiatów i wieńców na grobach powstańców. Bo wiadomo, że w pobliżu Choroszczy był jedyny oddział powstańczy w pobliżu Białegostoku, który funkcjonował niemal do połowy 1863 roku. W tym czasie w Białymstoku stacjonował potężny garnizon wojsk carskich, a mimo to oddział istniał i próbował działać. Latem 1863 roku został jednak zniszczony, a jesienią powstańcy zostali rozstrzelani.
Daty te są upamiętnione w Choroszczy i odbędzie się tam szereg uroczystości – złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przy grobie powstańców w samej Choroszczy, apel pamięci, a także oddanie hołdu powstańcom w miejscu egzekucji na wzgórzu straceń „Szubienica”. Uroczystości rozpoczną się o godzinie 18:00 w kościele mszą świętą, o godzinie 18:50 nastąpi złożenie kwiatów i nabożeństwo żałobne przy grobie powstańców, po czym wszyscy przejadą w zorganizowanym pochodzie na „Szubienicę”. Tam uroczystości będą kontynuowane.
Bierzemy udział jako warta honorowa w Szubinicy, ubrani w stroje historyczne i uzbrojeni w kosy. Oczekuje się również, że wygłosimy mowę na temat naszego białoruskiego stanowiska w sprawie uczczenia pamięci bohaterów powstania. A następnego dnia planujemy przemaszerować przez Cmentarz Farny, złożyć kwiaty i zapalić znicze przy grobie Adolfa Białokoza, powstańczego naczelnika Białegostoku.
Następnie odbędzie się seria wydarzeń sięgających początków walk powstańczych na ziemiach litewskich i białoruskich. Litwinów należy rozumieć historycznie, a nie tylko geograficznie. W dniu urodzin Kastusia Kalinowskiego udamy się do Mostowlan i oddamy hołd jego pamięci tuż przy pomniku. Mam nadzieję, że otrzymamy pozwolenie od straży granicznej w tej sprawie.
Będziemy również prowadzić cykl wykładów historycznych na temat powstań w miejscach publicznych. Na razie w Muzeum Wojska Polskiego wyznaczono dwa terminy, ale będą to wykłady dla uczniów liceum białoruskiego w Hajnówce oraz dla studentów historii uniwersytetu na temat taktyki i strategii powstańców na ziemiach Podlasia, Litwy i Białorusi.
Planujemy również zorganizowanie czegoś podobnego do salonu powstańczego. Dokładną lokalizację wydarzenia podamy nieco później. Zaplanowano wydarzenie, które będzie stylizowane na XIX wiek.
Posłuchaj całej rozmowy na stronie: racyja.com/by
Wolha Siamaszka / Białoruskie Radio Racja
