W Uniwersyteckim Centrum Kultury w Białymstoku odbyła się promocja i dyskusja wokół książki profesora Olega Łatyszonka „Europa Wschodnia w zderzeniu cywilizacji”.
Oleg Łatyszonek: To jest bardzo długa historia. Mnie samego interesowało to, kim jestem, jako Białorusin, jako prawosławny mieszkający na Podlasiu, czy – jak to określił Samuel Huntington – na zderzeniu cywilizacji. Rozpocząłem więc od Huntingtona, a potem zacząłem bardziej szczegółowe badania. Zwłaszcza pod wpływem naszych porażek wyborczych, a także Białoruskiego Frontu Ludowego w Białorusi. Dlaczego tak dużo tracimy? Dlaczego ludzie nas nie wspierają? Wtedy wydawało się, że Huntington dobrze to wyjaśnił, że chcemy nieść zachodnią cywilizację, zachodnie wartości ludziom, którzy należą do innej cywilizacji. Z biegiem czasu zwątpiłem w to, ale przez lata gromadziłem książki i przemyślenia. Przede wszystkim chciałem napisać o Białorusi w zderzeniu cywilizacji. Okazało się jednak, że pierwszy tom to Europa Wschodnia w zderzeniu cywilizacji, a drugi może będzie już tylko o Białorusi. Ponadto w tej właśnie książce piszę, jak inni widzą Europę Wschodnią. A następny będzie o tym, jak sami Białorusini widzą siebie w tym zderzeniu cywilizacji.
RR: Jaka jest perspektywa dla Białorusi z punktu widzenia pracy nad tą książką?
Oleg Łatyszonek: Według wszystkich badaczy i twórców teorii wielu cywilizacji Białoruś należy do cywilizacji wschodniej wraz z Rosją i Ukrainą. Można tu jedynie spierać się, jak duże są wpływy Zachodu na Białoruś, kiedy i dokąd sięgały, ale nie można się zastanawiać, czy Białoruś należy do cywilizacji zachodniej. Wszyscy ci ludzie odpowiadają jednoznacznie – nie należy. Wydaje mi się, że Białoruś może dołączyć do cywilizacji zachodniej, gdyż jest dość rozwinięta, a ludzie są wykształceni i przygotowani do przyłączenia się do cywilizacji zachodniej. Ale mimo to Wschód też bardzo mocno ciągnie Białoruś w stronę Rosji i teraz wygrywa. Ale nic tu nie jest wieczne. Zmienia się to na przestrzeni stuleci, dekad, a nawet lat.
RR: A jakie jest miejsce Podlasia w tym podziale cywilizacji?
Oleg Łatyszonek: Podlasie jest właśnie miejscem zderzenia tych cywilizacji. Może nie konfliktu, ale gdzie sąsiadują cywilizacje: zachodnioeuropejska – w formie katolicyzmu, a wschodnia – w formie prawosławia. A to Huntington uważał za bardzo niebezpieczne.
To drugie wydanie książki, która powstała przed pełnoskalową inwazją Rosji na Ukrainę, która radykalnie zmieniła obraz geopolityczny w Europie Wschodniej. Książka została wydana przez Białoruskie Towarzystwo Historyczne w Białymstoku.
Pełny materiał można odsłuchać na stronie: racyja.com/by
Białoruskie Radio Racyja