Паводле аўтарытэтнай польскай сацыялагічнай лабараторыі CBOS 47% палякаў ставяцца да беларусаў адмоўна. Тым часам у Варшаве ўжо чацверты год запар плануецца марш беларусаў да 25 сакавіка. Беларусы – адзіная нацыянальная меншасць, якая можа сабе дазволіць шпацыраваць па цэнтры польскай сталіцы пад нацыянальнымі сімваламі і лозунгамі з нагоды нацыянальнага свята без думкі пра якія-небудзь негатыўныя наступствы.
Старая, і практычна невырашальная праблема – медыі даюць статыстыку без кантэксту, і тым самым уплываюць на меркаванне грамадства без адказнасці за наступствы. Маўляў, гэта не мы, гэта сацыёлагі. Але сацыёлагі – навукоўцы, не іх задача камунікаваць з грамадствам.
Кожны беларус, які жыве ў Польшчы, прынамсі, у Варшаве, ведае, што праблема з падабаюцца/не падабаюцца тут датычыць найперш украінцаў. Гэта асобная не вясёлая тэма, якую мы пакінем польскім і ўкраінскім публіцыстам.
Тым не менш, у рэйтынгу новага даследавання ўкраінцы маюць ў два разы лепшую пазіцыю за беларусаў. Нават не гледзячы на тое, што на полська-украіснкай мяжы ідуць гандлёвыя войны, а з Беларусі тавары, хай сабе і пад санкцыямі, але спакойна рушаць у Польшчу.
Мяркую, што ў даследаванні CBOS гаворка ўсё-ткі не пра нацыянальнасці цалкам, а пра людзей, якія насяляюць тую ці іншую краіну. Таму хочам мы ці не, але звычайны паспаліты чалавек асацыюе дзяржаву і насельніка, нават не грамадзяніна, бо грамадзянін можа жыць у замежжы.
Згадваецца стары анекдот, які ў паліткарэктнай форме гучыць так. 12 красавіка 1961 году на хутары ў Карпатах малы хлопчык бяжыць і крычыць: «Дзеду, дзеду, расейцы ў Космас паляцелі!» Дзед такі радасна здзіўлена: «Што – усе?!»
Ведаючы гэтую асаблівасць чалавечага мозгу да абагульнення, медыям вельмі важна расстаўляць акцэнты.
Для мяне відавочна, што 47% апытаных палякаў адмоўна ставяцца не да беларускай нацыянальнасці, а да Лукашэнкі і ягонай палітыкі. Проста аўтаматычна накладаюць грымасу крывавага і подлага ўзурпатара ўлады на ўсіх беларусаў.
Медыйная праца на замежнага спажыўца інфармацыі заўжды была ці не самым слабым звяном ва ўсім нацыянальна-дэмакратычным руху. Гэткая самазацыкленасць як прыярытэт.
Мяркую, беларскім грамадска-палітычным актывістам за мяжой варта скарыстаць свой вымушаны ад’езд з Беларусі для выпраўлення сітуацыі.
Севярын Квяткоўскі, Беларускае Радыё Рацыя
