Літоўскія дэпутаты-кансерватары патрабуюць увесці дадатковыя санкцыі ў дачыненні да расейцаў і беларусаў. Маўляў, існуючых праверак недастаткова.
Літоўскія парламентарыі разглядаюць новыя абмежаванні ў дачыненні да грамадзян Беларусі, якія пражываюць у Літве. Адна з прапаноў прадугледжвае, што яны не змогуць вяртацца дадому часцей за раз на год.
Парламенцкі камітэт нацыянальнай бяспекі і абароны Літвы (NSGK) правёў у сераду пасяджэнне, на якім абмяркоўваліся нацыянальныя санкцыі ў дачыненні да грамадзян Расеі і Беларусі, тэрмін дзеяння якіх заканчваецца ў траўні.
Прысутныя на сустрэчы супрацоўнікі выведкі літоўскага Дэпартамента дзяржаўнай бяспекі (ДДБ) прапанавалі, каб беларускім грамадзянам, якія пражываюць у Літве, дазвалялася вяртацца на радзіму толькі раз на год, у адваротным выпадку яны пазбаўляліся б віду на жыхарства, піша ltr.lt.
Офіс лідаркі беларускіх дэмсіл Святланы Ціханоўскай, які базуецца ў Вільні, раскрытыкаваў папраўкі, якія абмяркоўваюцца ў парламенце, заявіўшы, што яны стануць пакараннем для простых людзей.
Меркаванні разыходзяцца
Чатыры дэпутаты-кансерватары прапануюць дадаць у закон аб нацыянальных санкцыях палажэнне аб тым, што дазвол на часовае пражыванне, выдадзены грамадзянам Расеі і Беларусі, будзе ануляваны, калі яны будуць наведваць Расею ці Беларусь часцей за адзін раз на 12 месяцаў.
Аўдроніус Ажубаліс, адзін з суаўтараў, кажа, што гэтая мера скароціць патокі людзей, якія вандруюць паміж Літвой і дзвюма краінамі, што, паводле сцвярджэння супрацоўнікаў выведкі, павышае рызыку іх вярбоўкі замежнымі спецслужбамі.
Паводле слоў Ажубаліса, у снежні мінулага года ўладальнікі часовага віду на жыхарства перасеклі літоўска-беларускую або расейскую мяжу 28 000 разоў. У студзені-сакавіку іх агульная колькасць склала 422 000.
Міністэрства ўнутраных спраў Літвы раней заяўляла, што беларускія спецслужбы спрабуюць вербаваць падарожнікаў, абшукваць іх асабістыя рэчы і тэлефоны, што ўяўляе пагрозу нацыянальнай бяспецы Літвы.
«Нашы прапановы адлюстроўваюць рэальную сітуацыю, і мы засноўвалі іх на ацэнцы пагроз, праведзенай VSD і Другім дэпартаментам [ваеннай выведкі] за апошнія два гады», — сказаў палітык-кансерватар.
Давіле Шакалене, сябра сацыял-дэмакратычнай партыі ад NSGK, адзначыла, што некаторыя прафесіі, напрыклад, кіроўцы грузавікоў, будуць вызваленыя ад абмежаванняў на паездкі.
Супрацоўнік VSD, аднак, сцвярджае, што нават адна паездка на год — гэта занадта шмат.
«На нашу думку, чалавек, які перасякае літоўска-беларускую мяжу нават адзін раз, уяўляе пагрозу для контрвыведкі», — сказаў ён на пасяджэнні Камітэта нацыянальнай бяспекі і абароны Літвы. Больш за тое, ён прапанаваў, каб абмежаванне на адну паездку на год распаўсюджвалася як на ўладальнікаў часовага, так і пастаяннага віду на жыхарства.
Прадстаўнікі Міністэрства эканомікі і Міністэрства замежных спраў раскрытыкавалі гэтую прапанову.
Намеснік міністра эканомікі Караліс Жамайціс заявіў, што беларускія інвестары вымушаныя вяртацца на радзіму для падаўжэння тэрміну дзеяння сваіх замежных пашпартоў.
Намеснік міністра замежных спраў Сімонас Шатунас, тым часам, адзначыў, што такое становішча немагчыма будзе забяспечыць.
«Што, калі яны паедуць праз Латвію ці Польшчу, як мы будзем гэта кантраляваць? Я не разумею, як гэтае правіла будзе прымяняцца», — сказаў ён.
Падарожжы — гэта неабходнасць, а не капрыз
Між тым, офіс лідаркі беларускіх дэмсіл Ціханоўскай сцвярджае, што абмежаванне паездак з рызыкай страты віду на жыхарства з’яўляецца неапраўданым пакараннем для простых беларусаў.
Офіс Ціханоўскай сцвярджае, што ў злачынствах, за якія Вільня ўводзіць санкцыі ў дачыненні да краіны, вінаваты аўтарытарны ўрад Беларусі, а не простыя беларусы.
«Вяртанне дадому часта з’яўляецца не капрызам, а неабходнасцю — шмат у каго там ёсць сваякі і сябры, якія маюць патрэбу ў дапамозе. Акрамя таго, вандроўнікі з Літвы ў Беларусь расказваюць праўду пра Еўропу, што дапамагае супрацьстаяць прапагандзе “рускага свету”», — гаворыцца ў прэс-рэлізе офіса.
Дадатковая праверка
У мінулым годзе Літва ўвяла санкцыі ў дачыненні да грамадзян Расеі і Беларусі, якія ўключаюць абмежаванні на атрыманне віз і відаў на жыхарства, забарону на набыццё нерухомасці, дадатковыя праверкі на мяжы. Тэрмін дзеяння санкцый заканчваецца ў траўні, але ўрад плануе падоўжыць іх яшчэ на год.
Прапануецца ўзмацніць меры і правяраць усіх расейцаў і беларусаў, якія прыбываюць, на прадмет «пагроз грамадскаму парадку, унутранай бяспекі ў дзяржавах-сябрах Шэнгенскага пагаднення, грамадскай ахове здароўя або міжнародным адносінам».
Начальнік Дзяржаўнай памежнай службы Літвы (ДПС) Рустамас Любаевас кажа, што такія праверкі ўжо праводзяцца.
«Мы ўстанавілі пэўныя профілі рызык, і калі падчас першапачатковай праверкі выяўляецца адзін або некалькі прыкмет, праводзіцца паўторная праверка», — сказаў ён.
Дэпутат-кансерватар Ажубаліс усумніўся ў тым, што праверкі, прапанаваныя ўрадам, дадуць істотны эфект.
«Праверка другога парадку нічым не дапаможа, яна патрэбна толькі для таго, каб паказаць, што нешта робіцца», — сказаў ён.
Новыя абмежаванні
Нацыянальная рада Літвы ўхваліла некаторыя іншыя прапановы Ажубаліса і яго калег-дэпутатаў.
Камітэт пагадзіўся ўключыць у закон аб нацыянальных санкцыях палажэнне аб тым, што літоўскія візавыя цэнтры за мяжой не будуць прымаць заявы на шэнгенскую візу ад расейцаў і беларусаў.
Ён таксама ўхваліў прапанову ануляваць від на жыхарства для расейцаў і беларусаў, калі будзе ўстаноўлена, што яны падтрымліваюць «прызнанае злачынства агрэсіі» або «публічна і сістэматычна распаўсюджваюць ілжывую інфармацыю, якая супярэчыць грамадскім інтарэсам або інтарэсам дзяржавы».
Аднак супрацоўнікі VSD адзначылі, што для гэтага спатрэбіцца адсочваць немагчымыя аб’ёмы анлайн-зносін.
«У міністэрства не было б ні фізічных, ні тэхнічных магчымасцей для назірання за 60 000 беларусаў і дзясяткамі тысяч грамадзян Расеі, нават калі б яно падвоіла свае сілы», — сказаў афіцэр выведкі, які прысутнічаў на сустрэчы.
“Новы час”
